İstanbul’a taşındığım ilk senelerde, çok sevdiğim Kurtuluş’ta oturuyordum. Yumurta topuklu ayakkabıları, özenli makyajları ve krepeli saçlarıyla Ermeni teyzelerin Kurtuluş sokaklarındaki hayatlarını film gibi izlerdim. Hangi mezecide daha iyi topik olur hangi pastaneden ponçik alınır gibi detayları öğrenmeden çok önce, İstanbul’da ikinci, stajyer avukatlıkta ilk sabahımda Pangaltı’na çıkmış gideceğime yöne karar vermeye çalışıyordum. Ofisimiz Şişli’deydi. Harbiye’ye doğru biraz yürümüş ama Taksim’e mi Şişli’ye mi gittiğime karar verememiştim. (O zamanlarki ben gibi İstanbul acemileri için not: Pangaltı’nı bir dört yol olarak düşünün. O zamanlar yeni açılmış ve sadece Taksim-4 Levent arasında hizmet veren metronun Osmanbey durağından, Pangaltı çıkışından çıktığınızda arkanızda Kurtuluş, karşınızda Nişantaşı, sağınızda Harbiye-Taksim, solunuzda da Şişli bulunur. Pangaltı, Osmanbey’in bir mahallesidir. )

Sonraları inşaat canavarına kurban gidecek incik-boncuk, yün, dikiş malzemeleri dolu bir pasajın önünde durmuş sağıma soluma bakınırken pasajdan çıkan bir amcaya yaklaşıp “Pardon, Osmanbey’e nasıl giderim?” diye sormuştum. Adam gülerek “Burası Osmanbey kızım. Sen nereye gideceksin tam olarak?” demişti…

Hızlıca yılları ileri sarıp 2019’a geldiğimizde şimdi ne o hukuk bürosu var ne o pasaj… Kurtuluş’ta Ermeni teyzeler iyice azaldı… Ben de Osmanbey’i avcumun içi gibi iyi biliyorum. Oralarda yürümeyi hala çok sevmem değişmeyen tek şey sanırım. Neredeyse her İstanbul ziyaretimde aynı kaldırımdan geçiyorum. İstisnasız her seferinde aynı cümleleri farklı şekilde duyuyorum:

“Bak, burası Hrant Dink’in öldürüldüğü yer.”

“Bak, burası Hrant Dink’in öldürüldüğü yer.”

“Bak, burası Hrant Dink’in öldürüldüğü yer.”

23,5 HRANT DİNK HAFIZA MEKÂNI 

Tam burada, Osmanbey’in tam ortasında, Halaskargazi Caddesi üzerindeki Sebat Apartmanı’ndaki Agos Gazetesi’nin önünden geçerken artık sadece derin bir iç çekmekle kalmak zorunda değiliz.

Çünkü 1920’lerin ortasında Mimar Rafael Alguadiş tarafından tasarlanıp inşa edilen Sebat Apartmanı artık bir “Hafıza mekânı” barındırıyor.

Adını, Hrant Dink’in 23 Nisan 1996’da Agos’ta yayımlanan ‘23,5 Nisan’ başlıklı köşe yazısından alan 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı, Hrant Dink’in sahiplendiği ve hakkında farkındalık yaratmaya çalıştığı demokrasi, eşitlik, adalet, insan hakları ve özgürlükler gibi evrensel değerleri geniş kitlelerle buluşturmayı hedefleyen ve hafıza ile umudu birleştiren görsel bir merkez olarak hayata geçti.

Geçmişi hatırlatırken geleceğe de söz söyleyen, empatiyi, karşılıklı anlayışı, demokratikleşmeyi teşvik eden bir diyalog, üretim, araştırma, paylaşım ve tefekkür mekânı olarak faaliyet gösterecek mekânı Hrant Dink’in anlatıları rehberliğinde gezebilir, Türkiye tarihinden kesitler bulabilirsiniz.

“Atlantis Uygarlığı”, “Güvercin Tedirginliği”, “Adalet Arayışı”, “Tuvalet Korosu” gibi isimleri olan farklı odaların her biri birer sanat ve tarih galerisi adeta.

Hafıza mekânının en ilgi çekici yanlarından biri de Eylül itibariyle başlayacak atölyeleri. Sürekli ve özel atölyelerde söyleşiler, gösterimler gibi etkinlikler olacak. Mesela “Hafıza arkeolojisi” başlıklı atölyeye katılmak için şimdiden sabırsızlanıyorum.

Aynı zamanda bir diyalog mekânı olması amaçlandığı için katılımcıların hikayeleri ile her gün değişecek, gelişecek interaktif bir merkez 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı. Hatta dilerseniz siz de bireysel deneyimlerinize dair hikayelerinizi “Tırttava“ isimli odada paylaşabilirsiniz.

Ücretsiz ziyaret edebileceğiniz Hafıza mekânının ziyaret saatleri ve etkinlikleri hakkında detaylı bilgiye şuradan ulaşabilirsiniz: 

NOT: 1996 yılında Hrant Dink ve bir grup arkadaşı tarafından kurulan Agos gazetesi 1999’da ofisini Sebat Apartmanı’na taşıdı. Ermenilerin ve diğer azınlık topluluklarının sorunlarını görünür kılmak ve bu konuda farkındalık yaratmak, geniş toplumu Ermeni ve azınlık kültürleri hakkında bilgilendirmek, geçmişe ışık tutmak ve Türkiye’nin demokratikleşme sürecine katkıda bulunmak gibi misyonlarla yola çıkan Agos, Türkçe ve Ermenice içeriğiyle kısa sürede etkili bir haber ve başvuru kaynağı haline geldi.

19 Ocak 2007’de, Hrant Dink, Sebat Apartmanı’nın önünde öldürüldü.