Süper Lig’in 2016-17 sezonunu 77 puanla, en yakın rakibi Başakşehirspor’un dört puan önünde tamamlayan Beşiktaş, 15.şampiyonluğuna ulaşıp 3. Yıldızı taktı. Kara Kartal Süper Lig’i şampiyon olarak tamamlarken, toplamda 106.500.000 TL havuz gelirinin de sahibi oldu.
Beşiktaş geçen seneyi şampiyon olarak bitirmesine karşın, havuz gelirlerinde Fenerbahçe’nin 3.7 Milyon TL gerisinde kalmıştı.
Ancak, bu sene roller değişti. Beşiktaş bu sezon hem ligde, hem de havuz gelirlerinde lider oldu.
21016-17 puanlama ve sıralama derecelerini baz alarak yaptığımız hesaplamalar sonucunda düzenlenen Süper Lig Havuz Gelirleri Tablosunu (Tablo:1) aşağıda sizlerle paylaşıyoruz. Bu tablodan da görülebileceği üzere, Süper Lig'de 2016-17 sezonunda kulüplere toplam 988.275.000 TL parasal ödül dağıtıldı.
Havuz gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 13 arttı!
Tablo:2’den de görülebileceği üzere, Süper Lig havuz gelirleri son iki yılda yüzde 13.46, son üç yılda ise yüzde 25’lik bir artış kaydetti. 2014-15’de Süper Lig kulüplerine 788 Milyon TL havuz geliri dağıtılırken, 2015-16 sezonunda bu tutar 871.050.000 TL’na, 2016-17 sezonunda da 988.275.000 TL’na yükseldi. Buna göre, Süper Lig kulüplerinin geliri son üç yılda ortalama yüzde 25.41’lik bir artış gösterdi.
Tablo bize şampiyon olan beş takımın son üç yılda havuzdan ne gelir aldıklarını gösteriyor. Tablo aynı zamanda son üç yılda kulüplere dağıtılan toplam havuz gelirlerini de açıklıyor. Bu tabloda son üç yılın ikisini şampiyon bitiren Beşiktaş’ın, rakipleri Galatasaray ve Fenerbahçe ile arasındaki farkı kapattığını görüyoruz. Son beş yılda havuz gelirlerinde Galatasaray ve Fenerbahçe’nin bir hayli gerisine düşen Beşiktaş’ın son üç yılda ortaya koyduğu sportif performans Siyah Beyazlıları ikinci sıraya taşıdı. Son beş yılda toplam havuz gelirlerinden aldığı ortalama pay yüzde 8,75 civarında olan Kara Kartal’ın, son üç yılda toplam gelirden aldığı pay ise yüzde 10,1’e yükselmiş durumda. 2014-15 sezonunda ise havuz gelirlerinden Galatasaray yüzde 11.5, Fenerbahçe yüzde 11.19 pay alırken, Beşiktaş’ın aldığı payın yüzde 9.16 iolduğunu anımsatalım.
Yine, Tablo:2’ye göre, son üç yılda Fenerbahçe toplam 281.1 Milyon TL havuz geliri elde ederken, Beşiktaş 268.2 Milyon TL ve Galatasaray da 262 Milyon TL havuz geliri kazanmışlardı. Bu süreçte, Beşiktaş’ın gelirleri yüzde 54 artarken, Fenerbahçe’nin yüzde 18, Galatasaray’ın da yüzde 8 gelir artışı kaydettiğini gözlemliyoruz. Bu süreçte havuz gelirleri azalan tek kulüp olarak karşımıza Bursaspor çıkıyor. Bursaspor’un son üç yılda havuz gelirleri yüzde 3 azalmış durumda. Burada dikkat edilmesi gereken konuysa, bu üç yılda tüm kulüplere dağıtılan havuz gelirleri ortalaması yüzde 25’lik bir artış kaydederken, son üç yılda sadece Beşiktaş ve Trabzonspor'un ortalama havuz gelirleri artışının üzerinde bir performans ortaya koyabilmeleridir.
Havuz gelirleri nasıl dağıtılıyor?
Tablo:3’ten de görüleceği üzere havuz gelirlerinin yüzde 46’sı Sportif Performansa göre, yüzde 36’lık kısmı eşit olarak, genel olarak, yüzde 12’lik bölümü geçmiş şampiyonluk primi ve kalan yüzde 6’lık kısım da lig sonu sıralamasına göre dağıtılıyor. (Bu oranlarda küsuratlar nedeniyle yüzde 1’lik değişmeler olabilir). Yine, 2016-17 sezonunda kulüplerin her oynadıkları maçın sonucunda aldıkları galibiyete 1.5 Milyon TL, beraberliğe ise 750.000 TL verildi.
Ligi şampiyon olarak tamamlayan kulüp 19 Milyon TL parasal ödüle ulaşırken, ikinci sıradaki kulüp 15.5 Milyon TL, üçüncü 11.5 Milyon TL, dördüncü 7.7 Milyon TL, beşinci 3 Milyon 50 Bin TL ve altıncı sıradaki kulüp de 1.925.000 TL parasal ödül almaya hak kazandılar. Geçmiş şampiyonluklar için de kulüplere, şampiyonluk başına 1.800.000 TL prim dağıtıldı.
Tablo:3’e göre, Kulüplere 2016-17 sezonunda toplam 988.275.000 TL parasal ödül dağıtıldı. Bir önceki sezonda kulüplere dağıtılan tutar ise 871.050.000 TL idi. Buna göre, Süper Lig kulüpleri bir önceki sezona kıyasla 117.225.000 TL daha fazla parasal ödül kazanmış oldular. (yüzde 13,46’lık artış).
Beşiktaş hem Lig’de, hem de havuz gelirlerinde şampiyon
Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere, Beşiktaş 2016-17 sezonunda 23 galibiyet, 8 beraberlik sonunda toplam 106.5 Milyon TL havuz geliri kazandı. (Geçen sene 25 galibiyet ve 4 beraberlikle ligi 79 puanla tamamlamış ve toplamda 92.500.000 TL havuz geliri kazanmıştı.) Beşiktaş, bu sezon 20 Milyon TL lige katılım bonusu, 40.5 Milyon TL sportif performans ödülü, 19 Milyon TL şampiyonluk ödülü ve 27 Milyon TL'da geçmiş 15 şampiyonluk ödülü olmak üzere toplamda 106.5 Milyon TL havuz geliri kazandı. Beşiktaş bu şampiyonlukla, Süper Lig'de dağıtılan toplam 988.275.000 TL'lık havuz gelirinin yüzde 10,8’ini kazanmış oldu. (Geçen sezon ise toplam gelirin yine yüzde 10.7’sini almıştı.) 2014-15 sezonunu 3. olarak tamamlayan Kara Kartal, o sezon havuzdan 69.260.000 Tl gelir elde etmişti. Buna göre Beşiktaş’ın son üç yılda havuz gelirleri yüzde 26.5 artış kaydetmiş oldu.
Ligi 2.bitiren Başakşehir, havuz gelirlerinde 4.sırada
Lig’i 21 galibiyet ve 10 beraberlik sonunda 73 puanla ikinci sırada tamamlayan Başakşehirspor ise, geçmişte şampiyonluklarının bulunmaması nedeniyle 74.5 Milyon TL havuz geliriyle yetinmek durumunda kaldı.
Fenerbahçe havuzdan en fazla gelir elde eden 2. kulüp
Lige büyük umutlarla başlayıp bu sezon umduğunu bulamayan Fenerbahçe ise ligi üçüncü tamamlamasına karşın, Şampiyon Beşiktaş’tan sonra en fazla havuz geliri elde eden ikinci kulüp oldu. Bu sezonu 18 galibiyet, 10 beraberlik, 6 mağlubiyet ve 64 puanla üçüncü sırada bitiren Fenerbahçe, toplamda 100.200.000 TL'lık havuz geliriyle havuzdan en fazla para kazanan ikinci takım oldu. Sportif performansta Beşiktaş ve Başakşehir’den sonra gelen Fenerbahçe'nin geçmiş 19 şampiyonluğu nedeniyle aldığı 34.2 Milyon TL'lık ödül, Sarı Lacivertlileri havuz gelirlerinde üçüncü sıraya taşıdı. Geçen sezon 96,2 Milyon TL, bir önceki sezon ise 84,7 Milyon TL havuz geliri elde eden Fenerbahçe’nin son üç yılda havuz gelirleri böylece yüzde 18,3’lük bir artış göstermiş oldu.
Süper Lig 2016-17 puan durumu
Süper Lig oynanan 34.hafta maçlarıyla tamamlandı ve Tablo:4’teki puan durumu ve sıralama oluştu.
Galatasaray, hayal kırıklıkları şampiyonu
2015-16 sezonunu 51 puanla altıncı bitirerek havuzdan sadece 76.450.000 TL gelir elde eden Galatasaray bu sezon da umduğunu bulamadı ve Lig’i 20 galibiyet, 4 beraberlik ve 10 Mağlubiyetle tamamladı. Ligi Fenerbahçe ile eşit puanda, 64 Puanda 4.sırada kapattı. Bunun sonucunda da, toplam 96.7 Milyon TL havuz geliriyle yetinmek durumunda kaldı. Toplam gelirin yüzde 9.8’ini alan Galatasaray, 2014-15 sezonunu da 89.575.000 TL’lık havuz geliriyle bitirmişti. Buna göre, son üç yılda Galatasaray’ın ortalama havuz gelirleri artışı, ezeli rakipleri Beşiktaş ve Fenerbahçe’nin çok gerisinde kaldı. Bu süreçte Galatasaray havuz gelirlerini ortalama olarak sadece yüzde 7,9 oranında artırabildi. (Son üç yılda havuz gelirleri toplamının yüzde 25 arttığını dikkate aldığımızda, Sarı Kırmızılıların ne kadar parasal kayba uğradıkları net olarak ortaya çıkıyor.)
Galatasaray bu sezon 33 Milyon TL sportif performans ödülü, 20 Milyon TL Lige katılım ücreti, 7.700.000 TL sıralama bonusu ve 20 şampiyonluğu nedeniyle de 36 Milyon TL da geçmiş yıllar şampiyonluk ödülü kazandı. Her ne kadar, geçen sezona göre sıralamada yukarı çıkıp 20.3 Milyon TL daha fazla havuz geliri elde etse de, bu geliriyle Beşiktaş’tan 9.8 Milyon TL, Fenerbahçe’den de 3.5 Milyon TL daha az havuz geliri elde etmiş oldu.
Trabzonspor hazırdan yemeye devam ediyor!
Geçen sezona göre umduğunu bulamayan kulüplerden bir başkası da Trabzonspor. Trabzonspor 2015-16 sezonunu 5.sırada tamamlayarak, 45.8 Milyon TL havuz geliri elde etmişti. Bu sezonu 14 galibiyet, 9 beraberlik ve 11 mağlubiyetin sonucunda 51 puanla 6.sırada bitiren Trabzonspor, 2016-17’de 60.475.000 TL’lık havuz gelirleriyle yetinmek durumunda kaldı. 2014-15 sezonunda 48.130.000 TL havuz geliri elde eden Bordo Mavililer, geçen sezonu da 45.8 Milyon TL ile tamamlamışlardı. Buna göre son üç yılda Trabzonspor’un havuz gelirleri yüzde 25,6’lık bir artış kaydetmiş oldu.
Bursaspor serbest düşmeye devam ediyor!
Bursaspor Süper Lig’deki yolculuğunda serbest düşüşe devam ediyor. Bu sezon küme düşme tehlikesi yaşayan Süper Lig’in beşinci şampiyonu Yeşil Beyazlılar, 2014-15 sezonunu 11., 2015-16 sezonunu 6.sırada tamamlamışlardı. 2016-17 sezonunu ise 15.sırada tamamlayan Bursaspor, bu sene havuzdan 42.050.000 TL gelir elde etti. Son üç yılda Süper Lig havuz gelirleri yüzde 25 artış kaydederken, Bursaspor’un bu süreçte havuz gelirleri yüzde 3 azalış gösterdi. Geçen yılın 6. Bursaspor ise geçen sezon 43.305.000 TL kazanırken, bu sezon 11. sırada tamamlayan kulüp 39.750.000 TL havuz geliri elde etti.
Lig’de 13 kulüp ortalamanın altında gelir elde etti
Süper Lig’de 2016-17 sezonunda kulüp başına ortalama havuz geliri 54.904.167 TL olarak gerçekleşti. Buna göre sadece Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor ve Başakşehirspor ortalama tutar olan 54.9 Milyon TL’nın üzerinde gelir elde ettiler. Diğer 13 kulübün gelir ortalaması bu tutarın altında kaldı.
Son üç yılda havuz gelirleri yüzde 25 arttı
Tablo:2’den de görülebileceği üzere son üç yılda havuz gelirleri ortalama yüzde 25’lik bir artış gösterdi.
Bu sezon ilk altıya ödenen Lig Sıralama ödülü 59.475.000 TL’na yükselirken, 2015-16 sezonunda bu tutar 53.250.000 TL ve 2014-15 sezonunda da 46.5 milyon TL idi. Buna göre son üç yılda ilk altı sıralamasına dağıtılan prim yüzde 28 artış gösterdi.
Süper Lig'de olma hakkı elde eden her kulübe eşit dağıtılan tutar bu sezon kulüp başına 20 Milyon TL’na ulaşırken, 2015-16 sezonunda bu miktar 18 Milyon TL, 2014-15 sezonunda da 16 Milyon TL olarak gerçekleşmişti. Buna göre son üç yılda kulüplere eşit dağıtılan parasal ödül yüzde 25 artış kaydetti.
Kulüplere bu sezon aldıkları galibiyet ve beraberliğe göre dağıtılan toplam Sportif performans ödülü 459 Milyon TL olarak gerçekleşti. Bu tutar toplam havuz gelirlerinin yüzde 46’sını oluşturuyor. 2015-16 sezonunda bu tutar 397.8 Milyon TL iken, 2014-15 sezonunda 347.625.000 TL idi. Buna göre son üç yılda bu tutar yüzde 32’lik bir artış kaydetti. (2014-15’te Galibiyete 1.150.000 TL, Beraberliğe 575.000 TL; 2015-16’da galibiyete TL, Beraberliğe TL; 2016-17’de Galibiyete 1.5 Milyon, Beraberliğe 750.000 TL oldu)
Geçmiş şampiyonluklara dağıtılan prim tutarı bu seneki gelirin yüzde 11’lik bölümünü oluşturuyor ve beş kulübün toplam 61 şampiyonluğuna dağıtılan şampiyonluk primi de 2016-17 sezonunda 109.8 Milyon TL oldu. Bu tutar, 2015-16 sezonunda 96 Milyon TL iken, 2014-15 sezonunda 82.940.000 TL idi. Buna göre son üç yılda geçmiş şampiyonluklara verilen prim yüzde 32 arttı. (Şampiyonluk başına prim 2014-15’te 1.430.000 TL; 2015-16’da 1.6 Milyon TL; 2016-17’de ise 1.8 Milyon TL oldu)
Üç kulüp toplam gelirin yüzde 30’unu alıyor!
Tablo:1’den de görülebileceği üzere Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray toplam havuz gelirlerinin yüzde 30.7’sini kendi aralarında paylaşıyorlar. Diğer 15 kulüp ise kalanın yüzde 69.3’lük kısmını alıyor. Buna göre, 3 kulübün havuzdan aldıkları ortalama gelirin payı kulüp başına yüzde 10.2 olurken, diğer 15 kulüp başına düşen ortalama gelir ise yüzde 4.6 olarak gerçekleşiyor. Yani, üç kulüp diğer onbeş kulüpten yüzde 121 daha fazla para kazanıyor. Bu kazançtaki en önemli farkı, bu kulüplerin geçmiş şampiyonluklarından aldıkları paylar oluşturuyor. Buna göre üç kulübün geçmiş şampiyonluk primleri tutarı olan 97.2 Milyon TL, toplam havuz gelirlerinin yüzde 9.8’ine karlılık geliyor. Bu tutar üç kulübün gelirlerini toplamda, kulüp başına ortalama yüzde 3.3 daha fazlalaştırıyor. Burada, belki daha dengeli bir dağıtımı sağlamak adına son beş yılın şampiyonluklarına prim dağıtımı yapılabilir. Dolayısıyla, aradaki fark da diğer 15 kulübe dağıtılabilir ve rekabtçi denge daha adil hale getirilebilir.
Sıralama dışında kalan 12 takımın toplam gelirden aldıkları pay 495.3 Milyon TL olarak gerçekleşti. Buna göre toplam gelirin yüzde 50’sini kendi aralarında paylaşan bu kulüplerin ortalama geliri ise 41.275.000 TL oldu. Ortalama gelirler bazında bakıldığında ise, ilk altı kulübün ortalama gelirlerinin 82.1 Milyon TL’na ulaştığı dikkate alındığında, ilk altı kulüp ile diğer 12 kulüp arasındaki ortalama gelir farkı takım başına 40.887.000 TL’na ulaştı. Geçen yıl bu fark 33.125.000 TL idi. Şampiyon Beşiktaş ile düşen Adanaspor gelirleri arasında ise tam 2.1 kata yükseldi. İki takımın gelirleri arasındaki fark 72.250.000 TL’na ulaştı. Geçen sene bu fark 64.1 Milyon TL idi.