Beşiktaş’ta geçen nisanda Masquarade adlı gece kulübünde yaşanan ve 29 kişinin yaşamını yitirdiği yangınla ilgili İçişleri Bakanlığı müfettişlerince hazırlanan özel raporda ortaya çıkanları aktarmaya devam ediyorum.

Katliam olarak tanımlanabilecek facianın gerek adli gerekse idari boyutundaki tartışmaların başında gece kulübünün faaliyetine nasıl izin verildiği ve geçmişten bugüne ulaşan ruhsatlandırma işlemlerinin ne şekilde yürütüldüğü geliyor kuşkusuz.

Büyüteç’te bu yazıda söz konusu gece kulübünün sicilini aktaracağım.

Müfettişler, ön inceleme sırasında Beşiktaş Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nden gece kulübün faaliyet evrakının yanı sıra Masquarade’ın bulunduğu binanın dosyasını alarak inceledi.

Belediyeden gelen dosyaya bakıldığında, işletmenin faaliyet yürüttüğü Gayrettepe’deki Sinan Apartmanı’nın geçmişi 1974’e kadar gidiyor.

Apartman, A,B ve C blok olmak üzere üç yapıdan oluşurken; diskotek açılması için B Blok’taki 1. bodrumda yer alan “sinema ve servisleri” olarak nitelenen alan tahsis edildi.

Apartmana Eylül 1986’da verilen yapı kullanma izin belgesine göre, pasaj ve fuaye bölümünde faaliyete geçmesi istenilen yeni dükkanlara yönelik 1984’te yapı kullanma iznine ek olan belgenin hazırlandığı ve bu tarihten sonra Sinan Apartmanı’na imar mevzuatı kapsamında herhangi bir tadilat ruhsatı veya yapı ruhsatı düzenlenmediği anlaşıldı.

Bu tespite bakıldığında, Masquarade’ın bulunduğu alana en son 1984’te yasal tadilat izni verildiği, sonrasında bugüne kadar hiçbir şekilde belediyeden yasal izin verilmediği görülüyor. Yani, o günden bugüne kadar yapılan tüm tadilatların kaçak olduğunu söylemek yanlış olmayacak.

Devam ediyorum; Beşiktaş Belediyesi’nin nisandaki yangından sonra müfettişlere gönderdiği yazıya göre, yangın çıkan işletmenin bulunduğu yapının onaylı projesi çerçevesinde bir değişiklik olmadığı, binanın taşıyıcı sisteminin projedeki gibi olduğu aktarıldı.

Belediyenin yazısında, Sinan Apartmanı yanından koridora giriş alanının, projesinde cam niteliğinde bir malzemeden oluştuğu fakat bu alanın açılır kapanır cam kapı olarak değiştirildiği, bu değişikliğin binanın taşıyıcı sistemine ve yapının statik bütünlüğüne etki edecek nitelikte olmadığı belirtildi.

Müfettiş raporunda, projesinde ve mevcut durumda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilen söz konusu iş yerinde dışarıya açılan 2 kapı bulunduğu anlatıldı.

Kapılardan birisinin, Yıldız Posta Caddesi’nden giriş yapılan Sinan Pasajı girişi ile Sinan Apartmanı yanından yapılan giriş olduğu belirtilen raporda, gece kulübüne inilen merdivenlerde birleşmesi sonucunda -8.50 kotunda fuaye olarak nitelendirilen alanda bölme duvar içinde kapı oluşturulduğu vurgulandı.

Müfettiş raporunda, “iş yerine müşteri girişinin yapıldığı asıl kapı burasıdır. Kapılardan ikincisi ise Gönenoğlu sokağa göre zeminde bulunan kapıdır. Bu kapı iş yerinde çalışan personel ile iş yerinde bulunan veya tüketilen malzemelerin girişi için kullanılmaktadır. Belediye teknik elemanlarının yaptığı tespit, emniyet birimleri tarafından çizilen kroki ve müfettişliğimizce alınan ifadelerde de iş yerinin 2 kapısı olduğu” bilgisine yer verildi.

Belediye: “İzin gerektirmeyen tadilat”

Bu arada Beşiktaş Belediyesi, yangın sonrasında müfettişlere gönderdiği yazıda, gece kulübündeki tadilatın ruhsat gerektirmeyen işlemlerden olduğunu savundu.

Bakanlık müfettişlerinin raporunda belediyenin görüşü şöyle yer aldı:

“(…) Beşiktaş Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenen iş yerinde 2 Nisan 2024 tarihinde yangın meydana gelmiştir. Yangın, iş yerine gerçekleştirilen işletmenin muhtelif ihtiyaçlarına yönelik sahne değişimi koltuk ve oturma grubu yenilenmesi masa yenilenmesi gibi çalışmalardan ibaret tadilat sırasında gerçekleşmiştir.

İş yeri sahipleri tarafından Beşiktaş Belediyesi’nin ilgili birimlerine herhangi bir ruhsat başvurusu yapılmamıştır. Belediye İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından müfettişliğimize verilen cevabı yazıda, yapılan tadilat çalışmalarının 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 21. maddesi ile İstanbul İmar Yönetmeliği’nin yapı ruhsatı gerektirmeyen inşai faaliyetler başlıklı 62. maddesi kapsamında ruhsata tabi olmayan iş ve işlemlerden ibaret olduğu (…)”

Diskotek izni 1987’de

Yapılan incelemelere göre, Sinan Apartmanı’nın sinema salonu olarak inşa edilen alana ruhsat dosyasında pavyon / diskotek niteliğindeki izin belgesi 25 Eylül 1987’de Beşiktaş Kaymakamlığı’nca, umuma mahsus yerlerin açma ruhsatı ise “diskotek” niteliğinde 29 Eylül 1987’de Beşiktaş Belediye Başkanlığı’nca verildi.

Aradan geçen yıllar sonrasında Savio adlı firma tarafından söz konusu iş yerinin adresinde “içkili restaurant ve gece kulübü açmak” amacıyla 13 Ekim 2006’da ayrıca yine aynı adreste aynı şirket tarafından “restaurant – kafe – bar” açılması amacıyla ikinci başvuru Beşiktaş Belediyesi’ne başvuru yapıldı. Başvuru sırasında iş yerinin kullanım alanı 1500 m2 olarak belediyeye bildirildi.

Oysa iş yerinin kullanım alanı gerçekte 1.532,50 m2’ydi.

Farklı firmaların devraldığı “özel” iş yeri

Savio firmasının başvurusunu ardından belediyenin ruhsat ve denetim işlerinden sorumlu müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü’ne, İmar Müdürlüğü’ne, Emlak ve İstimlak Müdürlüğü ile Beşiktaş Kaymakamlığı’na uygunlu için görüş sordu.

İş yeri hakkında yanıt olarak İmar Müdürlüğü “iskanlı iş yeri” görüşünü verirken, Emlak ve İstimlak Müdürlüğü herhangi bir olumsuzluk belirtmedi.

Beşiktaş Kaymakamlığı ise, İlçe Emniyet Müdürlüğü üzerinden verdiği yanıtta “iş yerine ruhsat verilmesinde genel güvenlik, asayiş ve emniyet açısından bir sakınca bulunmadığı” kaydedildi.

Buna karşın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Destek Hizmetleri Müdürlüğü 14 Eylül 2006 tarihinde hazırlayıp gönderdiği yangın muayene raporunda, “adı geçen yere tetkik için gidildiğinde verilen adreste öyle bir iş yeri bulunmamaktadır” tespitinde bulundu!

Açılmak istenilen gece kulübü için 2006’da yapılan yazışmalarda devletin ilgili kurumlarının verdiği yanıtlar sürecin nasıl yürütüldüğünün de fotoğrafını kaçınılmaz olarak ortaya koydu.

İçkili lokanta ruhsatıyla diskotek çalıştırıldı!

Müfettiş raporuna yansıyan gariplik bununla sınırlı değil elbette.

Müfettişler, Savio firmasının 2006’daki başvurusu sonrasında aynı dönemle ilgili farklı tespitlerde bulundu.

Şöyle ki; firmanın başvurusunda iş yerinin kullanım alanı 1.500 m2 şeklinde belirtilmesine rağmen itfaiyece hazırlanan 7 Kasım 2006 tarih ve 24900 sayılı raporda 750 m2 olarak başvurunun kabul edildiği, sonrasında Beşiktaş Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’nce adı geçen iş yerinde herhangi bir denetim yapılmaksızın 5 Temmuz 2007 tarih ve 87 sıra numaralı evrakla “İçkili lokanta faaliyet konulu ve 900 m2 kullanım alanlı iş yeri açma ruhsatı düzenlendi.

Müfettişler raporda, iş yerinin ilk açıldığı günden bu yana “gece kulübü / diskotek” tarzında faaliyet göstermesine rağmen belediyece “içkili lokanta ruhsatı verildiği” bilgisine yer verildi!

2011, 2013 ve 2018’de yapılan başvurulardaki gariplikler

Sinan Apartmanı’na ait alanda 2006’da başlayan yasa dışı iş yeri faaliyeti bulunla kalmadı.

Savio firmasından sonra Gümüş Turizm Dış Ticaret Limited Şirketi adlı firma devreye girdi.

İkinci firma, belediyeye 19 Ağustos 2011’da yaptığı başvuruda mevcut usulsüz ruhsatın “diskotek” olarak yenilenmesini talep etti.

Belediye, 22 Ağustos 2011’de aynı iş yeri hakkında bu kez “Diskotek” konulu 1.525 m2 kullanım alanlı iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verdi!

Söz konusu ruhsat verilirken faaliyet konusu ve kullanım alanı değişmesine rağmen Beşiktaş Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’nce 7 Kasım 2006 tarihli önceki yangın muayene raporunun “yeterli görüldüğü” müfettişlerce ortaya çıkarıldı.

Ayrıca bu dönemde belediye zabıta müdürlüğünün, aynı belediyenin ruhsat ve denetim birimine gönderdiği 2 Ağustos 2013 tarihli ve 2819 sayılı yazısında yapılan işlemlerin bir kez de İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı’nca incelenmesi istenmesine karşın İBB İtfaiye Dairesi’ne ulaştırılmadığı anlaşıldı!

Buraya kadar okuduğunuz bölümde yapılan kimi usulsüzlükleri ortaya çıkaran İçişleri Bakanlığı müfettişleri yakın geçmişte başka bir süreci de gün ışığına çıkardı.

Geliyoruz, 2018’e.

Bu kez Three Brothers adlı firma aynı iş yeri için harekete geçti.

İş yerinin devrini alan üçüncü firma, yine Beşiktaş Belediyesi’ne 2 Kasım 2018’de yaptığı başvuru ile gece kulübünün devirden kaynaklanan ruhsatının yenilenmesini istedi.

Yine diğer süreçlere benzer “tuhaf” işlemler gerçekleştirildi, Beşiktaş Belediyesi’nce.

Belediye ruhsat ve denetim müdürlüğü bir kez daha belediye emlak ve istimlak birimine “mesafe açısından”, Kaymakamlık İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne de diskotek ruhsatı verilebilmesi için emniyet ve asayiş yönünden gerekli incelemenin yapılması istendi.

Ancak bu kez sıkıntılı bir durum vardı. Zira bir vatandaş, gece kulübünün yangın çıkışları konusunda 2013’de şikayette bulunmuştu!

Şikayet dilekçesi bulunmasına karşın Beşiktaş belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından İBB İtfaiye Daire Başkanlığı’ndan “yeni itfaiye raporu talep edilmeden 7 Kasım 2006’daki rapor yeterli görülerek Three Brothers adlı firmanın talebine olumlu yanıt verilerek 14 Kasım 2018’de 486 sıra numarasıyla iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek teslim edildi!

Covid – 19 tedbirleri delinip yeni ruhsat verildi!

Aynı firma, 11 Ağustos 2020’de bir kez daha belediyenin kapısını çaldı.

Three Brothers’ın, yeni dilekçesi sonrasında aynı gün 268 sıra numarasıyla bu defada “içkili lokanta faaliyeti konulu 500 m2 kullanım alanlı” iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verildi.

Aynı iş yeriyle ilgili son ruhsat değişikliğinin altında da ilginç bir usulsüzlük vardı.

Müfettiş raporundan aktarıyorum:

“(…) Ruhsatın verildiği tarih Covid – 19 salgını sürecine tekabül etmektedir. İl Hıfzıssıhha Kurulu’nun kararına istinaden “diskotek” faaliyet konulu iş yerlerinin kapatılması üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin yönetmeliğin birden fazla faaliyet konusu bulunan iş yerleri başlıklı 10. maddesi ‘adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan iş yerlerine, ana faaliyet dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenir. Tali faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir’ hükmüne aykırı bir şekilde lokanta faaliyeti gerçekleştirilmediği halde, Covid – 19 tedbirlerini delmek amacıyla müstakil bir ruhsat düzenlendiği, (…)”

Müfettiş raporunda; “söz konusu iş yerine ait ruhsat dosyasının incelenmesinden 2007 yılından bu yana farklı şirketler adına içkili lokanta ve diskotek faaliyet konulu iş yeri açma ve çalışma ruhsatları düzenlenmesine rağmen Beşiktaş Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından ruhsatlar verilmeden önce veya verildikten sonra denetlendiğine ilişkin yazılı bir belgeye rastlanılmadığı” denilerek yıllardır devam eden usulsüzler ortaya çıkarıldı!

Farkındayım, okurken yoruldunuz ancak 29 kişinin yaşamını yitirdiği facianın gerçekleştiği iş yerinin sicili bu!

Bu noktada usulsüz olarak gerçekleşen ruhsat işlemlerinin altında imzası bulunan belediyecilerin görev aldığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Beşiktaş Belediyesi’ni yöneten siyasi partiler ve yerel yöneticiler belli.

Böylesi usulsüzlüğün neredeyse 50 yıla yaklaşan sürecindeki belediyecilerin ne şekilde maddi veya manevi gerçekleştirdikleri istismarların ne kadarı gün ışığına çıkarılabilir?

Bu da ayrı bir soru işareti kuşkusuz.

Tolga Şardan kimdir? Tolga Şardan, 1988'de yerel yayımlanan Ankara Ulus gazetesinde mesleğe başladı. 1989'dan 2018'e kadar Milliyet gazetesinde polis muhabirliği, Ankara Temsilci Yardımcılığı ve köşe yazarlığı yaptı.  Haber ve yazılarıyla, 1992'den itibaren Çetin Emeç, Muammer Yaşar Bostancı, Abdi İpekçi'nin adını taşıyan gazetecilik ödüllerini aldı. Yanı sıra, haberleri Çağdaş Gazeteciler Derneği ve Türkiye Spor Yazarları Derneği'nce ödüle layık bulundu.  Ayrıca, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nce verilen 2021 Yılı Basın Özgürlüğü Ödülü'nün sahibi oldu.  Şardan, 2019'da Doğan Kitap'tan yayımlanan "Komonist Masası'nda Nazım Hikmet" adlı araştırma dalındaki kitabını kaleme aldı.  2019'dan bu yana T24'te çoğunlukla güvenlik konularını ele aldığı Büyüteç adlı köşeyi yazıyor.