İşte son zamanlarda çoğalan sanatçı, özellikle de müzisyen biyografilerinin bir yenisi. Ama bu kez öylesine uzak ve egzotik bir ülkeden geliyor ki... Ve bizim için kimi sürprizler de içeriyor.

Robert Nesta adıyla 1945 yılında Jamaica'da doğmuş, sonradan adını Bob Marley olarak değiştirmiş sanatçı, 130 kadar bestesi bulunan, özelikle 'reggae' denen türde çalışmış bir usta... Ünü dünyaya yayıldığı halde, kendi ülkesinde son derece zor zamanlar geçirip ölümlerden dönmüş biri. Onu bu vesileyle hatırlamak hoş oluyor. Hele vaktiyle kimi şarkılarını mırıldanmış benim gibi bir müziksever için: Get Up Stand Up, No Woman No Cry, I Shot The Sheriff, Catch A Fire gibi...

Daha 5 yaşındayken ailesinin Kingston kentine taşınmasıyla hayatı değişmiş. Orada Livingsmen ailesiyle tanışmışlar ve onların oğlu Bunny en yakın arkadaşı olmuş. Filmde göreceğimiz gibi... Zaten film onun belalı hayatıma sık sık geri gidiyor ve Marley çocukluğunu ya da ilk gençliğini hatırlıyor. Ailesiyle birlikte...

Marley'in atalarının kökenleri Afrika ülkesi Etiyopya'dan... Başkenti masallara geçmiş Addis Ababa olan, bizim lugatimizdeyse Habeşistan olarak bilinen egzotik ülke. Ama tüm bunlar, ülkesi Jamaica'nın içinde bulunduğu siyasal açıdan büyük kargaşayı ve şiddeti anlatmaya yetmez!... Jamaica Amerika kıtasında, Küba'nın güneyinde, Büyük Antiller'de yer alan bir Karayip ada ülkesidir. Ve burada ünlü olup yükselmek bile kendi başına bir risk oluşturur.

Film böylece gelişiyor. Marley kurduğu The Wailers grubuyla tüm dünyada konserler veriyor; besteler yapıyor. Ama ülkesine döndüğünde artık güvende değil!... Karısı Rita ona hem eş, hem de şarkıcısı olarak hizmet veriyor. Ama aralarında büyük kıskançlıklar da da oluşmuyor değil... Karşılıklı tehditlere bile uzanan ve belki ancak çocukları sayesinde şiddete dönüşmeyen.

Bir diğer ilginç yanı, Marley'in dini. Bu tam deyimiyle Rastafarianizm; kısa biçimiyle Rasta dini. Yani o bir Rastafan'dır. Ve bu cemaat Tanrı olarak da sık sık Jah sözcüğünü kullanır. Bu eski dinlerdeki 'Yehova' sözcüğünün kısaltılmışı imiş. Ayrıca o dinin mensubu hanımlar gereğinde saçlarına 'rasta yaparlar' imiş. Dinle saç tuvaletinin ilginç bir birleşimi!..

Ülkesindeki sıkıntılara karşın, Marley sayısız turneye çıkar. The Wailers ve sonra kurduğu The I-Threes'le... Gittiği ülkelerin haddi hesabı yoktur. Kronolojik olarak sayarsak: ABD, İngiltere, Kanada, Almanya İsveç, Hollanda, Fransa, Belçika, Danimarka, Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya, Hawaii, Trinidad, Bahamalar, Gabo, İrlanda, İskoçya, Galler... Bir Türkiye eksik!...

Ve sonunda gelen ölüm... 1981 yılında, daha henüz 36 yaşındayken; Florida'nın Miami kentinde... Rastlantıya bakınız ki, sevgili eşi ve yoldaşı Rita da ayn yıl ölecektir.

İşte böylesine bir hayat. Trajik, ama konserlerindeki neşe ve coşkunluk, yine de "güzel bir ömürmüş" dedirtebilir. Ama film tümüyle bu yaşamı hak ediyor denemez. Eksik olan bir şeyler var: o egzotizm, öyle bir sanatçıya yakışacak enerji... Bunlar eksik... İyi, hem de çok iyi olan, başroldeki Kingsley Ben-Adir. Bu yakışıklı oyuncu filmdeki şarkıları da söylüyor mu, bilmiyorum. Ama role gerçekten hayat veriyor. Ve filmin sonunda, gerçek yüzler geçidindeki Bob'u görünce, gayet mutlu oluyorsunuz: İyi ki iki saate yakın gerçek Bob Marley yerine, çok güzel bir yüzü izlediğiniz için!...

Pazartesi: DÖRT KIZKARDEŞ