Hürriyet yazarı Osman Müftüoğlu, "saç dostu" olarak ifade ettiği 10 besin maddesini yazdı. Müftüoğlu'nun bahsettiği 10 besin maddesi arasında demir, biotin, çinko, E vitamini, pantotenik asit, D vitamini, B12 vitamini, protein, C vitamini ve A vitamini bulunuyor.
Osman Müftüoğlu'nun Hürriyet gazetesinin bugünkü (3 Kasım 2016) nüshasında yayımlanan 'Saç dostu 10 besin' başlıklı yazısı şöyle:
Etkileyici saçlara sahip olmak genç-yaşlı, kadın-erkek herkesin isteği. Saçlarımızın yapısı, kalitesi ve sağlığını belirleyen farklı pek çok neden olsa da beslenme tercihlerimiz en önemli belirleyici. Kısacası saçlarımızın her bir telinin sağlıklı uzayıp gelişebilmesi için bazı besin unsurlarına ihtiyacımız var. İşte bu nedenle saç sorunu olan herkesin beslenme biçimlerini gözden geçirmeleri gerekli. Peki, nedir bu "saç dostu" besin unsurları? Buyurun...
Demir
Demir, hücrelere oksijen taşıyan alyuvarlarda bulunan hemoglobin molekülünün merkezinde yer alır. Saç büyümesi dâhil pek çok vücut işlevi için önemli bir mineraldir. Kansızlığa neden olan demir eksikliği saç dökülmesinin başlıca nedenleri arasında olup kadınlarda özellikle sıktır. Deniztarağı, istiridye, yumurta, kırmızı et ve mercimek demirden zengin gıdalardır.
Biotin
Saçlar için en gerekli B vitamini, biotin denilen B 7 vitaminidir. Biotin eksikliği ile saç dökülmesinin bağlantılı olduğu, çalışmalarda gösterilmiştir.
Biotin saç dökülmesini önlediği söylenen pek çok ürüne eklenmektedir ama biotinden fayda görenler biotin eksikliği olanlardır. Diğer B vitaminleri saçlı deriye ve saç köklerine oksijen ve besin taşıyan kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol aldıklarından saçlar için dolaylı bir öneme sahiptir.
Tam tahıllar, badem, et, balık, deniz mahsulleri, koyu yeşil yapraklı sebzeler B vitamini kaynaklarıdır.
Çinko
Çinko, vücutta yüzlerce enzimin yapısında bulunan yaşamsal bir mineral. Saç yapımı ve onarımında da önemli rolü vardır. Saç köklerinin çevresinde yer alan yağ bezlerinin çalışmasına yardım eder.
Saç dökülmesi çinko eksikliğinin sık görülen bir belirtisidir ve çinko eksikliğine bağlı saç dökülmesinin çinko destekleriyle azaldığı, çalışmalarda gösterilmiştir.
Ancak çinkonun fazlası da, saç dökülmesine neden olur. O nedenle sağlıklı kişiler, çinko desteği almak yerine istiridye, karides, kırmızı et, ıspanak, buğday rüşeymi, kabak çekirdeği ve mercimek gibi çinkodan zengin doğal kaynaklardan tüketerek çinko ihtiyacını karşılamalıdır.
E vitamini
C vitamini gibi E vitamini de oksidatif stresi önleyebilen bir antioksidan. Saç dökülmesi olan kişilerde yapılan bir çalışmada 8 ay süreyle E vitamini desteğinden sonra saç büyümesinde yüzde 34.5 artış saptanmış. Plasebo grubunda ise artış sadece yüzde 0.1 bulunmuş. Ay çekirdeği, badem, ıspanak ve avokado iyi birer E vitamini kaynağıdır.
Pantotenik asit
Pantenol, B vitamini ailesinin mühim bir üyesi. Pek çok fonksiyonu var ama büyümeyi sürdürme, sinir sistemine destek ve saç yapımını takviye en önemli görevleri. Diğer adı B5 vitamini olan bu madde saç sağlığının değerli ve vazgeçilmez bir koruyucusu. Özellikle kalsiyum pantotenot formu destek olarak çok etkili.
D vitamini
Düşük vitamin D düzeyleri ile saç dökülmesi arasında ilişki var. Araştırmalarda da D vitamininin yeni saç kökleri oluşmasına yardımcı olduğu gösterilmiş. D vitamininin saç yapımında rolü olduğu düşünüldüğünden saç dökülmesi şikayetinde D vitamini eksikliği araştırılmalıdır. Vücudumuz D vitaminini güneş ışınlarından üretiyor. Ama yine de yağlı balıklar, morina karaciğeri yağı, bazı mantarlar ve D vitamini katkılı gıdalar bu vitaminin alınabileceği kaynaklar.
B12 vitamini
B12 vitamini de bir çeşit “hücre büyüme faktörü” gibidir ve saç sağlığının en önemli destekleyicilerindendir. B12 zengini besinlerin en başında hayvansal ürünler, et, balık, tavuk, yumurta ve süt ürünleri var.
Protein
Saç esasen tümüyle proteinden ibarettir. O nedenle saçların sağlıklı olması için yeterli protein alınmalıdır. Protein eksikliği saçları etkiler, hatta dökülmesine yol açar.
Kemik suyu, yumurta, somon, tavuk eti kaliteli protein içeren gıdalardır. Düşük kalorili diyetler ve proteinden fakir beslenme tarzı saç dökülmesini tetikleyen faktörlerdir.
Düşük kalorili diyetlerde vücut için gerekli yağ, protein, vitamin ve mineraller bulunmadığından kilo kaybedeyim derken saçlarınızı kaybetmeniz mümkündür. Saç dökülmeniz varsa öncelikle, vitamin ve mineral noksanlıkları ve hormonal nedenler, toksinler vb. gibi bir doktor tarafından araştırılması gereken durumlar kontrol edilmelidir.
C vitamini
Serbest radikal molekülleri saçların yaşlanmasına yol açar. C vitamini güçlü bir antioksidan olduğundan, serbest radikallerin neden olduğu oksidatif strese karşı koruyucudur. Ayrıca vücudun saç yapısının önemli bir parçası olan kolajen proteinini üretmesi için
C vitaminine gereksinimi vardır.
C vitamini saç büyümesi için gerekli bir mineral olan demirin vücuda emilmesine de yardım eder.
Çilek, yeşilbiber, turunçgiller iyi birer C vitamini deposudur.
A vitamini
Bütün hücrelerin çoğalmak için A vitaminine ihtiyacı vardır. A vitamini sebum adı verilen yağlı bir madde üreten deri bezlerine de yardımcı olur. Sebum saçlı deriyi nemlendirir ve saçın sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
A vitamini noksanlığı, saç dökülmesi dahil pek çok soruna yol açabilir.
A vitamini, azı karar çoğu zarar diyebileceğimiz bir vitamindir, zira fazlası yine saç dökülmesine neden olur.
A vitamininin en iyi kaynakları havuç, bal kabağı, ıspanak, tatlı patates, kale gibi bitkilerdir. Bunların tümü A vitamininin ön maddesi olan beta-karotenden zengindir. Beta karoten vücutta A vitaminine dönüştürülür.
A vitamini süt, yumurta, yoğurt gibi hayvansal gıdalarda da bulunur. Morina balığı karaciğeri yağı (cod liver oil) özellikle iyi bir kaynaktır.
