Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon otizmli bireyin bulunduğu tahmin edilirken, ailelerin temel haklara erişiminde yaşadığı zorluklara yeni bir engel daha eklendi. Sağlık Bakanlığı’nın, Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik 2. Ulusal Eylem Planı kapsamında öngörülen, öfke, duygusal çöküş veya kriz anlarında ailelere destek olacak “Kritik Müdahale ve Güvenli Alan” birimlerinin kurulmasına yönelik maddenin iptal edilmesi, aileler arasında büyük tepkiye yol açtı.
2023–2030 yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanan ve eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık tarafından 2 Nisan 2023 tarihinde ilan edilen plan, otizmli bireylerin erken tanı, takip ve müdahale programlarıyla desteklenmesini hedefliyordu. BirGün'ün haberine göre, planın önemli maddelerinden biri olarak yer alan “Kritik Müdahale ve Güvenli Alan” hizmeti, tam teşekküllü hastaneler bünyesinde çok disiplinli acil müdahale ekiplerinin oluşturulmasını öngörüyordu. Ancak, Aralık 2024’te Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, bu madde eylem planından çıkarıldı.
"Ailelerin ihtiyaç duyduğu destek ortadan kaldırıldı"
İstanbul Otizm Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Avukat Sedef Erken, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Bakanlık, çözüm üretilmeden bu maddenin iptalini gerçekleştirerek, otizmli çocuklara sahip ailelerin en kritik anlarında yanlarında olacak desteği ortadan kaldırdı. Bu durum, uzun süredir beklediğimiz ve ailelerin ihtiyaç duyduğu desteğin eksikliğini daha da derinleştiriyor. Konuyu hukuki yollarla da takip ediyoruz.”
Tasarruf tedbirleri
Erken, ayrıca otizmli bireylerin okullarda, hastanelerde ve iş hayatında karşılaştıkları zorluklara da değindi:
“Ülkemizdeki otizmli bireylerin yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen eylem planı, uygulama aşamasında ciddi sorunlarla karşılaşıyor. Mevcut bakım merkezlerinin yetersizliği, artan şiddet olayları ve personel eksikliği ailelerin endişelerini artırıyor. Ekonomik tasarruf tedbirleri, bu alandaki yatırımları ve çözüm önerilerini engelliyor.”
Sağlık Bakanlığı’nın kararının, otizmli ailelerin yaşadığı sıkıntıları daha da ağırlaştırdığı vurgulanan haberde, aileler “Sorunlarımız her geçen gün büyüyor; acil ve somut çözümler üretilmeli” diyerek seslerini duyurmaya devam ediyor.
