MURAT KÖK
İstanbul Valisi Davut Gül, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kararlarına rağmen Galatasaray Meydanı’na çıkmaları “vekâleten” verilen kararlar ve eski tarihli yasaklama kararı ile engellenen Cumartesi Anneleri’nin 943. hafta buluşmasında gözaltına alınmaları konusundaki suç duyurusunu değerlendirdi. Vali Gül, polisler hakkında soruşturma izni vermedi. Kararın, Cumartesi Anneleri hakkında savcılığın takipsizlik kararı verildiği güne denk gelmesi dikkati çekti.
AYM, Maside Ocak Kışlakçı ve Gülseren Yoleri kararları ile Cumartesi Anneleri’nin basın açıklaması yapmalarının engellenmesinin hak ihlali olduğuna hükmederek “eylemlerine saygı duyulmalı” demişti. AYM’nin kararlarına rağmen Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı’na çıkmaları engelleniyor, kayıp yakınları ve onlara eşlik eden hak savunucuları kelepçelenerek gözaltına alınıyor.
Bir takipsizlik kararında daha AYM kararları görmezden gelindi
Cumartesi Anneleri, 22 Nisan 2023 tarihinde de 943. hafta buluşması için Galatasaray Meydanı’na çıkmak ve zorla kaybedilen yakınları için adalet taleplerini dile getirmek amacıyla basın açıklaması yapmak istemişti. Kayıp yakınları ve hak savunucularının etrafı, polis tarafından çevrildikten sonra 17 kişi gözaltına alınmıştı. Gözaltına alınan kayıp yakınları ve hak savunucuları, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 28. ve 32. maddeleri uyarınca “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen dağılmamak” suçlamasıyla ifadeleri alınmıştı.
943. hafta buluşmasında gözaltına alınan 17 kişi hakkında soruşturma başlatan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 13 Temmuz 2023 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
Yalnızca “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen dağılmamak” suçunun unsurlarının oluşup oluşmadığına dair değerlendirme yapan soruşturma savcısı, AYM’nin net hükümler içeren iki ayrı kararına ise herhangi bir atıfta bulunmadı.
Vali Gül, aynı gün “polislerin soruşturulmasına yer yok” kararı verdi
Cumartesi Anneleri’nin avukatları da kayıp yakınlarını ve hak savunucularının gözaltına alınması emrini veren polis amirleri ve polis memurları hakkında suç duyurusunda bulundu.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturma izni için dosyayı İstanbul Valiliği’ne gönderdi. Valilik ise 2020-2022 arasında Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürü olarak da görev yapmış bir ikinci sınıf emniyet müdürünü araştırmayı yürütmekle görevlendirdi.
Polisler hakkındaki ön soruşturma 29 günde tamamlandı. Raporda, İstanbul Valiliği tarafından 24 Kasım 2022 tarihinde yayımlanan “terör saldırısı sonrasında İstiklal Caddesinde güvenlik, huzur ve asayişin korunması, mevcut yaya trafiği akışının hızlandırılması konularında alınması gereken önlemlere ilişkin” Genel Emre istinaden söz konusu eylemin yasaklandığı belirtilerek Cumartesi Anneleri’nin “ihtara rağmen dağılmamakta ısrar ettikleri” öne sürüldü. Araştırmayı yürüten emniyet müdürü, kayıp yakınları ve hak savunucularının müdahale sırasında yalnızca basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde yaralandıklarını ve dolayısıyla doktor raporlarının “orantısız güç kullanıldığı iddialarını destekler mahiyette olmadığı”nı belirtti. Rapor, 13 Temmuz 2023 tarihinde valiliğe sunuldu.
Aynı gün karar veren İstanbul Valisi Davut Gül de rapor doğrultusunda, polis amirleri ve polisler hakkında soruşturma yürütülmesine yer olmadığına karar verdi. Gül’ün soruşturma izni vermemesi nedeniyle savcılık adli soruşturma yürütemeyecek. Gül, polisler hakkında disiplin soruşturması açılmasına da gerek olmadığına ve dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verdi.
