Filiz YILDIRIM/TRABZON, (DHA)- TRABZON\'da 8\'inci sınıf öğrencisi Duygu Keskin (13), tarımda damla sulama sistemlerine katkı sağlamak amacıyla, geliştirdiği \'Marsta Tarım\' adlı projesi ile kurduğu sistemle, güneş enerjisini kullanıp havadaki nemden su elde ediyor. Elde edilen suyun kalitesinin artırılması için de, Avrasya Üniversitesi ve Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi (TİSKİ) Genel Müdürlüğü, İçme Suyu Dairesi Başkanlığı\'nca da laboratuvar ortamında analiz edilmesine yönelik çalışma başlatıldı.
Kentte, TED Trabzon Koleji 8\'inci sınıfta okuyan Duygu Keskin, Trabzon Avrasya Üniversitesi\'nin de katkı sağladığı \'Marsta Tarım\' adlı proje kapsamında güneş enerjisini kullanarak havadaki nemden su elde etmek için çalışma başlattı. Projeye katkı sunmak için kolları sıvayan Keskin, geliştirdiği sistemi sayesinde güneş enerjisini kullanıp havadaki nemden su elde etmeye başardı. Kurduğu sisteme entegre ettiği koni şeklindeki alüminyum yüzeyde oluşan damlacıkları biriktirip su elde etmeyi başaran Keskin, bölgede küçük ölçekli tarımda damla sulama sistemlerine katkı sağlamanın yanı sıra, sokak hayvanları için yağmur ve yaşamda da saf içme suyu elde etmeyi amaçladı. Oluşturulan sistemle elde edilen suyun kalitesinin artırılması için de, Avrasya Üniversitesi ve Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi (TİSKİ) Genel Müdürlüğü, İçme Suyu Dairesi Başkanlığı\'nca da laboratuvar ortamında analiz edilmesine çalışma yapılıyor.
\'NEMDEN SU HASADI YAPIYORUZ\'
Proje kapsamında geliştirdikleri sistemle havadaki nemden su hasadı yaptıklarını kaydeden Duygu Keskin, \"Proje güneş enerjisi ile havadaki nemin hasat edilmesi üzerine kurulu. Projede Güneş enerjisi ile elde edilen elektrik enerjisi, elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştüren bir malzeme olan, peltier aracılığıyla ısı enerjisine dönüştürmekte ve soğutulan bir metal ile havadaki nemden su hasat etmektedir. Proje ile amacımız; Mars’ta tarım çalışmalarına katkı sağlamak, zaman ayarlı ‘Damla Sulama Sistemleri’ ile küçük ölçekli tarım yapmak, sokak hayvanları için; yağmur suyu ile desteklenmiş bir model ile içme suyu elde etmek ve sanayide kullanılan saf su elde etmek” dedi.
\'DÜNYADA ÖRNEKLER VAR\'
Duygu Keskin’in projede birlikte çalıştığı babası Avrasya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörü ve Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Ferudun Keskin de, \'Mars’ta Tarım\' fikrini TEKNOFEST’in bir sloganı sayesinde geliştirdiklerini anlattı. Baba Keskin, “Bu yöntem dünyada bilinen ve aslında birçok ülkede uygulamaları olan bir yöntemdir. Bu projeyi benzer uygulamalardan ayıran nokta ise \'peltierin\' soğutulmasında fan kullanılmaması ve bunun yerine termit bacalarından esinlenen doğal bir soğutma sistemi kullanılmasıdır. Diğer bir farklılığı da elde edilen suyun saflaştırılmasında, yine doğal bir sistem olan, Kars yöresinde çıkarılan Kevek taşı kullanılmasıdır. Havadaki nemden elde edilen su, saf suya yakın olduğundan içmeye uygun değildir. Elde edilen suyun kalitesinin artırılması laboratuvar ortamında sürdürülüyor” diye konuştu.
Öte yandan ortaokul öğrencisi Duygu Keskin, projesiyle TÜBİTAK 2017 Şanlıurfa BİLİM Şenliği’nde başarı ödülüne layık görülmüştü.
FOTOĞRAFLI
