Gazze ateşkesi: İsrail, Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını süresiz olarak erteledi
23 Şubat 2025 14:26
Güncelleme: 23 Şubat 2025 14:32
İsrail, Gazze ateşkesi kapsamında dün serbest bırakması beklenen 600'den fazla Filistinli tutuklunun salıverilmesini süresiz olarak ertelediğini açıkladı.
Hamas'ın dün altı İsrailli rehineyi serbest bırakmasına karşılık olarak İsrail'in de 602 Filistinli tutukluyu İsrail hapishanelerinden serbest bırakması bekleniyordu.
Başbakan Binyamin Netanyahu, Hamas rehine takasının bir sonraki aşamasını garanti edene ve "aşağılayıcı" olarak tanımladığı törenleri iptal edene kadar Filistinli tutukluları serbest bırakmayacağını söyledi.
Ateşkesin ilk aşamasında gerçekleşmesi beklenen yalnızca bir rehine takası daha kaldı. Hamas bu takasta hayatını kaybeden dört rehinenin cenazesini verecek.
Hayattaki diğer rehinelerin ateşkesin ikinci aşamasında teslim edilmesi bekleniyor ancak bunun için henüz bir düzenleme yapılmadı.
Hamas yetkilisi İzzet el-Rişk, Pazar sabahı yaptığı açıklamada tutukluların serbest bırakılmasının ertelenmesi kararını sert bir şekilde kınadı.
İsrail'in, teslim törenlerinin aşağılayıcı olduğu yönündeki iddiasının, ateşkes anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerinden kaçınmayı amaçlayan "asılsız bir iddia ve zayıf bir argüman" olduğunu söyledi.
Filistinli yetkililere göre, serbest bırakılması beklenen tutukluların 50'si müebbet, 60'ı uzun süreli hapis cezasına çarptırılmıştı. 445'i ise 7 Ekim'den sonra İsrail güçeleri tarafından tutuklanmıştı.
Gazze'de halen 62 kişi rehine olarak tutuluyor ve bu kişilerin yarısının halen hayatta olduğu düşünülüyor.
Hamas dün sabah Avera Mengistu ve Tal Shoham'ı Refah'tan; Eliya Cohen, Omer Shem Tov ve Omer Wenkert'i de Nuseyrat'tan serbest bıraktı.
Kızıl Haç ekiplerine teslim edilmeden önce rehineler için her zamanki gibi tören düzenlendi. Törende, rehineler sahneye çıkarılıyor, konuşma yaptırılıyor ve kendilerine sertifika veriliyor.
İsrail basını da serbest bırakılan Filistinli tutukluların üzerinde Davut yıldızı olan ve "Unutmayacağız, affetmeyeceğiz" yazan kıyafetlerle serbest bırakıldığını bildirmişti.
Hisham al Sayed ise tören yapılmadan Gazze'de Kızıl Haç'a teslim edildi ve daha sonra İsrail'e ulaştı.
İsrail ordusundan yapılan açıklamada, "Hamas, İsrailli Bedevi topluluğuna saygı göstermek için Hişam el Sayid için 'tören' düzenlemeyecek ve onu bu aşağılayıcı ve travmatik tecrübeye maruz bırakmayacak" denilmişti.
Açıklama, "Hişam el Sayid 10 yıldan uzun süredir rehin tutulurken İsrailli Araplara saygı neredeydi?" ifadeleriyle devam etti.
Hişam el Sayid 2015'ten beri Gazze'de tutuluyordu.
Hamas, Shiri Bibas'ın cenazesini ayrıca teslim etti
Hamas 20 Şubat Perşembe günü İsrailli rehinelere ait dört cenazeyi İsrail'e teslim etti. Cenazelerden üçünün kimlikleri, anne Shiri Bibas ve bebekleri Ariel ve Kfir olarak açıklanmıştı.
İsrail ordusu, bebeklerin cenazelerinin kimliklerinin doğrulandığını ancak üçüncü cenazenin anne Shiri Bibas'a ait olmadığını söyledi ve Hamas'ı ateşkes anlaşmasının şartlarını ihlal etmekle suçladı.
Bu gelişmelerin ardından Hamas Cuma günü bir cenaze daha teslim etti ve bu cenazenin Shiri Bibas'a ait olduğu doğrulandı.
Hamas, cenazeleri Kızıl Haç'a teslim etmeden önce yaptığı yazılı açıklamada dört rehinenin İsrail hava saldırılarında öldüğü iddiasını yineledi. İsrail ise çocukların Kasım 2023'te Hamas tarafından öldürüldüğünü iddia etti.
Rehine cenazeleri arasında iki çocuğun olması İsrail'de büyük üzüntü yarattı
İsrail'in suçlamaları karşısında Hamas'ın yaptığı açıklamada, rehineleri "hayatta tutmak" için "elinden gelen her şeyi" yaptığı belirtildi ve esir yakınlarına ithafen, "Çocuklarını umursamayan bir yönetimin kurbanları oldunuz" ifadeleri kullanıldı.
Grup, Kasım 2023'te Bibas ailesine mensup üç kişinin İsrail saldırılarında öldürüldüğünü açıklamış, buna dair kanıt sunmamıştı.
Anne ve çocuklarının 7 Ekim saldırısında kaçırılış anları görüntülenmişti. O gün 32 yaşında olan annenin bebekleri 4 ve 7 aylıktı.
İsrail dördüncü cenazenin gazeteci ve barış aktivisti Oded Lifschitz'e ait olduğunu doğruladı. Lifschitz'in eşi Yocheved Lifschitz de kaçırılmış, Ekim 2023'te serbest bırakılmıştı.
Hamas, geçtiğimiz günlerde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasında serbest bırakılması öngörülen İsrailli rehineleri tek bir seferde salıvermeyi önerdi.
Hamas Sözcüsü Hazem Qassem 60'tan fazla rehinenin serbest kalması karşılığında İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini ve savaşa son verilmesini istediklerini belirtti.
Hamas, aynı açıklamada İsrail'in grubun tamamen silahsızlanması ve Gazze'den çıkması talebini de reddetti.
İsrail'den henüz bu teklife yanıt gelmedi.
Ancak İsrail siyaset sahnesinde, özellikle de aşırı sağda, savaşı sona erdirmek ve Hamas'ın Gazze'de siyasi ve askeri iktidarına devam etmesi kabul gören bir fikir değil.
Netanyahu, savaşın amaçlarından birini İsrail'in Hamas'ı yok etmesi ve Gazze'den tamamen çıkartılması olarak açıklamıştı.
Hamas'ın teklifinin, takasların uzun bir sürece yayılarak aşama aşama yapılmasını eleştiren ABD Başkanı Donald Trump'a bir taviz olabileceği yorumları yapılıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu haftalar süren gecikmelerin ardından, görüşmelerin ikinci aşaması için bir müzakere heyeti göndermeyi kabul etmişti.
İsrail medyasındaki haberlere göre Netanyahu, daha çok rehinenin serbest kalması için anlaşmanın ilk aşamasını uzatmak istediğini söyledi. Ancak Hamas anlaşmanın şimdiki haline bağlı kalmakta ve tamamlamakta kararlı.
Ateşkeste ikinci aşamanın daha zorlu bir müzakere sürecini içereceği, kalıcı ateşkesin ancak bu noktada gündeme gelebileceği tahmin ediliyor.
Netanyahu'nun 20 Ocak'taki ABD ziyareti sırasında Donald Trump'ın "Gazze'yi devralacağız" sözleri bölgeyi yeni bir krizin eşiğine getirmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu
Trump Filistinlilerin "başka bir yere gitmesini" savunurken, ABD'nin bölgeyi "Orta Doğu'nun Riviera'sına dönüştürmeyi" üstleneceğini iddia etmişti.
Söz konusu açıklamalara Filistinlilerin yanı sıra ABD'nin müttefiklerinden de itirazlar ve tepkiler yöneltildi.
Planın ikinci aşamasında "savaşın kalıcı bir şekilde sona ermesi" için müzakereler öngörülüyor.
Üçüncü aşamada ise Gazze'nin yeniden inşa sürecine girişilmesi planlanıyor.
Rehine cenazeleri arasında iki çocuğun olması İsrail'de büyük üzüntü yarattı