HaberTürk yazarı Fatih Altaylı, dün Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Karadeniz'de 320 milyar metreküp doğal gaz rezervini çıkarmanın maliyetini sordu.
"Dünyanın en büyük petrol şirketlerinden birinde üst düzey yöneticilik yapan ve özellikle derin deniz sondajlarının güvenlik operasyonları konusunda tecrübeli bir arkadaşımı aradım" diyen Altaylı, söz konusu diyalogu bugünkü köşesinde şöyle aktardı:
Akıllardaki en önemli soru şu: Bu gaz miktarı çıkarmaya değer bir miktar mıdır?
Yanıt net: Açıklanan miktar 11 tcf gaza denk geliyor. (Katar’ın rezervi 900 tcf, 1200’e çıkması bekleniyor) Geliştirme kıyılarından sonra bu rakamlar kesinleşirse üretim yapmaya değer bir alan olur.
Suyun derinliği ve sahanın ne kadar yaygın olduğu önemli. Yani tek bir platformdan üretilebilir mi, yoksa çok sayıda deniz dibi kuyuları mı açılacak bilmiyorum.
Peki bir doğal gaz veya petrol rezervinin keşfinden sonra bunu pazara sunma aşamasına gelmek ne kadar sürer?
Bizim şirketin bulup 25 yıldır işletmeye alamadığı veya almadığı yerler var. Fiyat, rantabilite gibi nedenlerden. Ama normal şartlarda her şey uygunsa bir yatağın tespitinden sonra bunu çıkarıp piyasa verilecek hale getirmek 5 yıl gibi bir zamandır.
Derin deniz sondajı pahalı bir iş midir?
Deniz sondajı zaten pahalı bir iştir. Deep offshore denilen derin deniz sondajı daha da pahalı bir iştir. Dibe bağlayabildiğiniz platformlar nispeten daha ucuzdur. Ama çok derin sularda dibe bağlayamadığınız ve motor tahrikiyle sabit duran platformların maliyeti çok yüksektir.
Ne kadar yüksek?
Bu tip platformların fiyatları 200 milyon dolardan başlar 1 milyar dolara yaklaşır. Günlük kiraları da 500 bin doları bulur. Biz bile genelde kiralamayı tercih ediyoruz artık. Şu anda kuzey denizinde altındaki rezerv bittiği için sökmeye çalıştığımız, başımıza bela onlarca platform var.
Açıklanan bölge deep offshore mu oluyor bu durumda?
Açıklanan bölgede deniz derinliği 2100 metre, sahile uzaklığı da 100 mil civarı. O derinlikte sadece yüzen platform, FPSO (Floating Production Storage and Offloading) kullanılır. Kuyular da daha maliyetlidir haliyle. Kıyıya aktaracak boru hattı ile birlikte 5 milyar doları bulur çıkarma maliyeti.
Sana kabaca bir hesap da yapayım. Benzer kuyulardan bizim maliyetimizden yola çıkarak kuyuları delmenin 2 milyar dolar, yüzen platformun 1 milyar dolar, boru hattının 1 milyar dolar ve sahildeki işletme istasyonunun 1 milyar dolar gerektireceğini söyleyebilirim.
Kuyuların verimliliği, kuyulardaki basınç, sahanın genişliği, çıkacak gazda sülfür olup olmadığı da ayrı faktörler. Bin tane bilinmeyen var. Asıl maliyet bunlar netleşince anlaşılır.
TIKLAYIN - Erdoğan: Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfini Karadeniz’de gerçekleştirdi
TIKLAYIN - Erdoğan'ın Karadeniz'de doğalgaz keşfi açıklamasının ardından dolar hareketlendi
