HDP Diyarbakır Milletvekili Feleknas Uca, 73. Ferman olarak bilinen ve Irak'ın Şengal bölgesinde Ezidi halkına yönelik gerçekleştirilen katliamın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde soykırım olarak tanınmasına ilişkin olarak kanun teklifi sundu.
Evrensel'de yer alan habere göre, dünya genelinde bir buçuk ila iki milyon arasında Ezidi'nin yaşadığını belirten Uca, Orta Doğu sınırlarının çizildiği 20. yüzyılda Ezidilerin birbirlerinden koparıldığını söyledi.Ezidi halkının büyük bölümünün Irak Kürdistan Federe Bölgesi içerisinde yer alan Şexan ve Şengal bölgesinde, bir bölümünün Ermenistan, Gürcistan, Afrin, Suriye Ceziresi ve Halep ve Türkiye’nin Güneydoğusu’nda yaşadığını belirten Uca, “Ezidiler tarih boyunca özellikle inançları nedeniyle birçok defa soykırıma uğramış, katledilmiş ve göçe zorlanmışlardır. Bu nedenle, Ezidiler bugün Avrupa başta olmak üzere Amerika ve Kanada gibi dünyanın farklı yerlerine dağılmış durumdadır” dedi.
Osmanlı İmparatorluğu denetimindeki topraklarda yer alan Ezidilerin devlet tarafından korunmadığını savunan Uca, Türkiye Cumhuriyeti’nde Ezidilerin kimliklerinin din hanesi kısmına x veya “dinsiz” şeklinde yazılması ve zorla Müslümanlaştırma gibi baskılar sonucu özellikle 1960’lar itibarıyla ülkelerini terk ettiğini söyledi.
73 katliama maruz kaldılar
Uca, farklı bir inanca sahip oldukları için geçmişte 72 kez katliama maruz kalan Ezidilerin kaderinin 21. yüzyılda da değişmediğini belirtti. Şengal ve Şêxan'da yaşayan Ezidiler'in de IŞİD’in yıkım gücü yüksek savaş araçları ve teçhizatları karşısında savunma araçlarından yoksun şekilde 73. Ferman olarak adlandırılan katliama maruz kaldığını söyledi.
IŞİD tarafından yerlerinden ve yurtlarından edilen Ezidiler'in yaşamlarını devam ettirecek maddi temellerinin tamamından mahrum bırakılarak ölüme terk edildiğine dikkat çeken Uca, sözlerine şöyle devam etti:
“Binlerce Ezidi öldürülmüş, binlerce kadın ve çocuk kaçırılmış, yüzlerce çocuk, hasta ve yaşlı açlıktan ve susuzluktan, gündüz sıcaktan gece soğuktan dolayı yaşamını yitirmiştir. Bu kıyımla Ezidilerin tarih sahnesinden silinmesi amaçlanmıştır. Tüm dünyanın özellikle Türkiye, Federal Kürdistan Özerk Bölge, Irak ve Birleşmiş Milletlerin Ezidileri koruması gerekmektedir. Sadece Kürtlere değil insanlığa miras kalmış bu kültürel inanç tüm dünyaya mirastır” dedi.
Uca, Türkiye'nin kadim Ezidi toplumunun kutsal topraklarını barındıran ülkelerden biri olarak Êzidî inancının ve kültürünün katliam ve soykırımlarla yok edilmesinin önüne geçebilecek şekilde sorumluluk üstlenen bir ülke olması gerektiğini ifade etti.
