Sağlık

Bilim insanları ne diyor, araştırmalar ne gösteriyor: Yaş ilerledikçe akşamdan kalmalık daha şiddetli mi geçiyor?

Bilim insanları yaş ile akşamdan kalma şiddeti arasında bir bağlantı olduğunu doğrulayamıyor

28 Ekim 2024 13:22

T24 Sağlık

Birçok insanda birkaç kadeh fazla içkiden sonra şiddetli baş ağrısı, mide rahatsızlıkları ve bulantı görülmeye başlanıyor. Bilim insanlarına göre "akşamdan kalmalık belirtileri" yaş ilerledikçe daha da kötüleşiyor olabilir. Bunun tam tersini de gösteren araştırma sonuçlarına rastlansa da bu konuda net bir bilimsel veriden bahsetmek mümkün değil. 

"Akşamdan kalmalık yaş ilerledikçe kötüleşir mi?" sorusuna kişisel deneyimlerden yola çıkarak "evet" yanıtı verilebilir ancak akşamdan kalmalık belirtilerinin yaşla birlikte şiddetlendiğine ilişkin kesin bilimsel kanıtlar bulunmuyor. Öte yandan yaşla belirtilerin daha şiddetli hale gelmesi arasındaki bağlantıya dair bazı makul nedenler bulunuyor. 

Ulusal Alkol Suistimali ve Alkolizm Enstitüsü Epidemiyoloji ve Biyometri Şubesi Başkanı Aaron White, Live Science'a yaptığı açıklamada, “Akşamdan kalmaların yaşlandıkça herkes için mi yoksa sadece bazı insanlar için mi kötüleştiği net değil” dedi ve bu konuda yeterince araştırma yapılmamış olsa da yine de bazı teoriler olduğunu söyledi. 

Yaşla nasıl bir ilgisi olabilir?

Akşamdan kalmalık belirtileri, aşırı alkol alımından sonra vücutta meydana gelen sayısız değişiklikten kaynaklanıyor. Alkol parçalanırken, asetat adı verilen daha az toksik bir bileşiğe ve son olarak da su ve karbondioksite dönüşmeden önce kısa bir süre asetaldehit adı verilen farklı bir toksik maddeye dönüşüyor. 

Ancak insanlar yaşlandıkça, karaciğerde alkolü ve toksik yan ürünleri metabolize eden enzimler daha az verimli hale gelebilir, bu nedenle bu toksik kimyasallar vücutta eskisinden daha uzun süre kalabilir.

Asetaldehit karaciğerde asılı kaldığında, vücutta yaygın iltihaplanmaya da neden olabilir. 

Ayrıca, gençlerle karşılaştırıldığında, yaşlıların kronik ağrı ve diyabet gibi zincirleme iltihaplanmaya neden olan durumlardan muzdarip olma olasılığının daha yüksek olması, içki içmenin çifte etkide bulunabileceği değerlendiriliyor. 

White, bunun “mevcut fiziksel rahatsızlığı daha da kötüleştirebileceğini” ve nihayetinde daha şiddetli bir akşamdan kalmayla sonuçlanabileceğini söyledi.

Yaşlılık, susuzluğu artıracağı için akşamdan kalmalık etkilerini pekiştirebilir

White, bilim insanlarının akşamdan kalmalarda dehidrasyonun tam olarak ne kadar rol oynadığını hala tartıştıklarını, ancak susuz kalmanın her ikisi de yaygın akşamdan kalma semptomları olan baş ağrısı ve yorgunluğa neden olabileceğinin iyi bilindiğini söyledi. 60 yaşından sonra, doku kaybı nedeniyle vücuttaki toplam su miktarının azalmaya başladığına işaret eden White, bu dehidrasyonun sizi akşamdan kalma olmaya hazırlamakla kalmayıp aynı zamanda içtikten sonra kandaki alkol konsantrasyonunu da artırabileceğini söyledi.

“Yaşlandıkça her bir içkinin daha fazla etki yaratması mümkündür” diyen White, "Bu da ertesi gün daha fazla mutsuzluk anlamına gelir" ifadelerini kullandı. 

Uyku kalitesi üzerinde de etkili

White, uyku kalitesinin zaten yaşla birlikte düşme eğiliminde olduğunu, bu nedenle “alkolün ertesi gün yorgunluğu üzerindeki etkisini daha gençken olduğundan daha fazla hissedebileceğimizi” söyledi.

Araştırmalar tam tersini mi söylüyor?

Yaşları 18 ila 94 arasında değişen 50 binden fazla kişiyle yapılan bir araştırmada, yaşlıların gençlere kıyasla aşırı içki içtikten sonra daha az akşamdan kalma vakası bildirdikleri ortaya çıktı. 

Yaşlanmanın akşamdan kalmalığı tam olarak nasıl etkilediği konusunda hâlâ bazı tartışmalar olsa da White, akşamdan kalmayı önlemenin tek yolunun ilk etapta çok fazla içmekten kaçınmak olduğunu söylüyor.