Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin 3 Kasım 2019'da yapılması öngörülen cumhurbaşkanlığı seçiminin tarihinin öne çekilmesi teklifini kabul ettiklerini açıkladı. Beştepe'de Bahçeli ile bir araya gelen Erdoğan, yarım saat süren görüşmenin ardından AKP kurmaylarıyla bir araya geldi. Daha sonra bir basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin 24 Haziran 2018'de yapılacağını duyurdu.
Bu kararın ardından gözler, Türkiye’yi sandığa götürecek sürecin nasıl işleyeceğine çevrildi.
Erken seçimle ilgili işleyecek yasal prosedür şöyle:
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 77. Maddesi'ne göre: Milletvekili seçimleri 4 yılda bir yapılıyor. Bu süre dolmadan gidilen seçimlere ise erken seçim deniliyor.
- Meclis, 5 yıl dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi, anayasada belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek karara göre de seçimler yenilenebiliyor. Tayyip Erdoğan, 7 Haziran 2015 seçimleri sonrasında, cumhurbaşkanının, anayasanın 116. maddesi uyarınca, yeni seçilen TBMM’de Başkanlık Divanı seçiminden sonra 45 gün içinde Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması halinde seçimleri yenileme kararı alma hakkını kullanmıştı.
- YSK Ocak ayında milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri seçimlerine katılabilme yeterliliğine sahip siyasi partileri açıkladı. Bu partilerin de, Adalet ve Kalkınma Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Halkların Demokratik Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi olduğu belirtildi. Kongresini 10 Aralık’ta yapan İyi Parti’de Genel Başkan Meral Akşener, 6 ay şartını 10 Mayıs’ta tamamlayacaklarını ve seçime girebileceklerini açıkladı. Meral Akşener, 100 bin imzayla cumhurbaşkanı adayı olacak.
- Meclis tatildeyse, en az 110 milletvekilinin imzasıyla TBMM olağanüstü toplantıya çağrılacak.
- TBMM Başkanlık Divanı'na erken seçim için verilecek önerge Anayasa Komisyonu'nda görüşüldükten sonra Genel Kurul'a inecek.
- Genel Kurul'da salt çoğunluğun evet oyunu alırsa erken seçime gidilecek.
- 550 milletvekilinin bulunduğu TBMM’de 276 vekilin erken seçime evet demesi gerekiyor.
- AKP’nin TBMM Başkanı hariç 315 milletvekili bulunuyor. MHP’nin de 40 milletvekili bulunuyor. Yani CHP ve HDP’li milletvekilleri “hayır” oyu verse dahi erken seçime gidilecek.
- Anayasa'nın 77. maddesi uyarınca alınacak seçim kararı Resmi Gazete'de yayımlanacak. Bunun ardından YSK “seçim takvimi” hazırlıklarına başlayabilecek.
- Seçim kararının 2 gün içinde TBMM’den geçmesi durumunda YSK’nın önünde 24 Haziran’a kadar 65 gün kalmış olacak. Bu bu kısa süre, hem de hem cumhurbaşkanlığı, hem de milletvekili seçimleri birlikte yapılacağı için aday listelerinin belirlenmesi, oy pusulalarının basılması, sandık kurullarının saptanması ve kampanya dönemini de kapsayan seçim takvimi sıkışacak. Cumhurbaşkanı ve milletvekilliği seçimleri için tek pusula kullanılması, 81 il için 81farklı pusula türü basılması anlamına geliyor.
- Seçim takvimi için 90 günlük süre öngörülüyor. Ancak YSK’nın bu 90 günlük süreyi 'kısaltarak belirleme' yetkisi bulunuyor. Buna göre YSK süreyi 60 güne indirecek. YSK seçim ve propaganda kurallarını açıklayacak.
- Öte yandan, ilk defa Cumhurbaşkanlığı seçimi ile milletvekili seçimi bir arada olacak. Bu noktada genel seçimler, anayasal takvimde 24 Mart 2019'da olan yerel seçimlerden önce yapılmış olacak.
- Yeni sistemde cumhurbaşkanı, 5'er yıllığına en fazla iki kez seçilebilecek. Seçim iki turlu olacak. İlk turda yüzde 50 oy çıkmazsa ikinci tura en fazla oyu alan iki aday katılacak. Burada da en yüksek oyu alan cumhurbaşkanı seçilecek. Meclis'te grubu bulunan partiler de Cumhurbaşkanlığı için aday gösterebilecek. 100 bin imza toplayan ve gerekli şartları yerine getiren isimler 100 bin imzayla aday olabilecek.
