İlki 1960 yılında düzenlenen ve o zamanki adıyla Avrupa Uluslar Kupası olan Avrupa Futbol Şampiyonası UEFA tarafından düzenlenmektedir. Turnuvada UEFA’ya bağlı ülkelerin A Milli Futbol takımları yer almaktadır. 1968’de yapılan 3. Turnuvada ismi Avrupa Futbol Şampiyonası olmuştur.
EURO 1960 Avrupa Futbol Şampiyonası (Fransa) - Şampiyon SSCB
İlk Avrupa Şampiyonası olma özelliği taşıyan EURO 1960 (Avrupa Şampiyonası-Uluslar Kupası),Fransa'da düzenlenmiştir. Futbolun, siyasi olayların gölgesinde kaldığı turnuvayı SSCB kazanarak turnuvanın ilk şampiyonu ünvanını elde etmiştir.
Yarı finalde Çekoslovakya'yı eledikten sonra, Turnuvanın final maçında Yugoslavya ile karşılaşan Sovyetler Birliği (SSCB),Avrupa Uluslar Kupası'nın (şimdiki adıyla Avrupa Şampiyonası) ilk şampiyonu olmuştur.
Sovyetler Birliği'nin kupayı kazanmasındaki en büyük etkenlerden birisi olarak kabul edilen 'Kara Örümcek' lakaplı kaleci Lev Yaşin, final maçında yaptığı kurtarışlarla ülkesine kupayı getiren kişi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Lev Yaşin'in yarattığı oyun biçimiyle, yer tutuşu ve alan savunması konularında günümüzdeki kaleciliğe model olduğu bilinmektedir.
EURO 1964 Avrupa Futbol Şampiyonası (İspanya) - Şampiyon İspanya
Avrupa Futbol Şampiyonası tarihinin ikinci turnuvası olan EURO 1964, İspanya'ya ev sahibi olarak turnuvayı kazanan ilk takım olma ünvanını getirmiştir.
Finalde SSCB karşılaşan İspanya, rakibini 2-1'lik skorla mağlup etmiş ve ev sahipliğini yaptığı Avrupa Uluslar Kupası organizasyonunun ikinci ayağına adını şampiyon olarak yazdırmayı başarabilmiştir.
EURO 1968 Avrupa Futbol Şampiyonası (İtalya) - Şampiyon İtalya
Finalde Yugoslavya ile karşılaşan italya, karşılaşmadan 1-1 berabere ayrılmıştır. Final maçında penaltı atışının uygun olmaması nedeniyle maç tekrar edilmiştir. İtalyan teknik adam Ferruccio Valcareggi tekrar maçında bambaşka bir kadro ile sahaya çıkarak Yugoslavları şaşkınlık içerisinde bırakmış ve maçı 2-0 kazanarak kupanın İtalya'dan dışarı çıkmasına izin vermemiştir.
EURO 1972 Avrupa Futbol Şampiyonası (Belçika) - Şampiyon Batı Almanya
1972 Avrupa Şampiyonasının finalinde SSCB ile Batı Almanya arasında oynanan karşılaşma ise Almanya için futbolda yepyeni bir sayfa açılmasına olanak sağlamıştır. Etkileyici futbolu ile SSCB'yi resmen köşeye sıkıştıran Batı Almanya, efsane oyuncu Gerd Müller ile skoru 3-0'a getirmiş ve kupayı komşu Belçika'dan kapıp evine götürmeyi bilmiştir.
EURO 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası (Yugoslavya) - Şampiyon Çekoslavakya
Tarih 20 Haziran. Belgrad Crvena Zvezda Stadyumu'nda o efsane final maçı için hazırlıklar tamamlandı. Batı Almanya kupayı bir kez daha kazanarak şampiyon unvanını korumak isterken, Çekoslovakya ise tarihlerinde ilk kez kupayı almak için sahadaydı.
Maç iki takımın inanılmaz mücadelesi ile 2-2 sona erdi. Önceki turnuvalarda uygulanan, berabere biten maçların tekrar edilmesi kuralı, takımlara her anlamda ekstra külfet getirdiğinden başka bir çözüm yoluna gidilmesi gerekiyordu. Seri 'Penaltı' atışları fikri ortaya atıldı ve bu karşılaşmada uygulandı.
Karşılıklı penaltı atışlarında, Alman Hoeness'in kaçırmasıyla Çekoslovakya 4-3 öne geçmişti. Çekoslovakya'nın penaltıyı gole çevirmesi halinde şampiyonluk kupasının ellerinde yükselmesi içten bile değildi. O penaltıyı kullanmak için topun başına Antonin Panenka geçmişti. O günden sonra dünya futbol tarihine "Panenka Penaltısı" olarak geçecek klas vuruşu yaparak ülkesi Çekoslovakya'ya kupayı getirmeyi başardı.
EURO 1980 Avrupa Futbol Şampiyonası (İtalya) - Şampiyon Batı Almanya
Euro 1980'in final karşılaşmasında, deneyimsiz Belçika'nın karşısında, Avrupa Şampiyonası'nda adını yeterince duyurmuş Batı Almanya bulunmaktaydı.
Bu turnuvada üst üste üçüncü kez finale yükselen Batı Almanya, organizasyonun sonunda sadece bir kupa değil, birçok da yıldız kazanmıştı. Bernd Schuster ve Rummenigge ikilisinin harikalar yarattığı maçta, bitirici hamleyi Hrubesh'in takipçiliği sayesinde yapan Batı Almanya, İtalya'da başlayan Euro 1980 serüvenini kendi tarihine altın harflerle yazarak kapatmayı başardı.
Turnuva sonrasında ismini tüm dünyaya duyuran Bernd Schuster, henüz 20 yaşındayken kendisini Barcelona'nın transfer listesinde buldu. O dönemlerde Barcelona'da iyi bir sezon geçiren Schuster, Barcelona teknik direktörü Udo Lattel ile arasında çıkan anlaşmazlık ve milli takım hocası Jupp Derwall ile yaşanan sürtüşmeler sonrası 24 yaşında milli takımı bırakma kararı aldı.
EURO 1984 Avrupa Futbol Şampiyonası (Fransa) - Şampiyon Fransa
1984 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda kupanın sahibi, ev sahibi olduğu turnuvada İspanya karşısında 2-0'lık bir skorla kazanan Fransa oldu.
Fransa'nın finale çıkmasında kuşkusuz Platini'nin payı çok büyüktü. Attığı 9 gol ile turnuvanın gol kralı olmayı başaran Michel Platini, finalde de efsanevi bir efor sarf ederek takımı için kupayı getirecek gollerden birisini atmayı bildi. İspanya karşısında 2-0'lık bir skorla kazanan Fransa, ev sahibi olduğu turnuvada kupayı farklı bir ülkenin almasına izin vermedi.
Turnuvadaki en unutulmaz anlardan birisi, Fransa'nın muhteşem bir dönüş yaptığı Portekiz yarı finali olmuştur. Normal süresi 1-1 biten karşılaşmanın uzatmaları 118.dakikaya kadar 2-2 devam ederken, o muhteşem dönüş 119.dakikada Michel Platini'nin ağları delecek süratteki vuruşundan geldi.
EURO 1988 Avrupa Futbol Şampiyonası (Batı Almanya) - Şampiyon Hollanda
Finalde SSCB ile karşılaşma hakkı kazanan Hollanda, tarihlerinde unutamayacakları bir zafere imza attı. 25 Haziran Cumartesi günü saat 15:30'da oynanan, Gullit ve turnuvanın efsane futbolcusu Van Basten'in birer golüyle kazanılan EURO 1988'in Hollanda için bir başka önemi daha var... Bu turnuva, Hollanda Milli Takımı'nın, tarihindeki uluslararası ilk ve tek şampiyonluk olarak kayıtlara geçti.
EURO 1992 Avrupa Futbol Şampiyonası (İsveç) - Şampiyon Danimarka
Tatile çıkan kadrosunu apar topar bir araya getirerek finale kalan İskandinav ekibinin beklenmedik bu çıkışı Almanya üzerinde apayrı bir baskı yaratmıştı. Zira otoriteler, uzun süredir göz kamaştıran futbolu ve turnuvadaki başarıları ile Almanları net favori görüyordu.
Final maçını Danimarka'ya karşı 2-0 gibi sağlam bir skorla kaybeden Almanya şok içerisindeydi. Kimsenin beklemediği Danimarka galibiyeti sadece Almanlara değil tüm Dünya'ya eşine zor rastlanır bir sürpriz yapmıştı. Van Basten'in penaltısını kurtararak takımının bu kupayı kazanmasında pay sahibi olan Peter Schmeichel: “Hâlâ ne yaptığımızı anlamış değiliz." açıklamasında bulunarak şaşkınlığını dile getirmişti.
EURO 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası (İngiltere) - Şampiyon Almanya
Final karşılaşması 1974 yılında yapılan Batı Almanya-Çekoslovakya maçının rövanşı olarak gösterilmekteydi. Almanya için 74'te, final maçında kaybedilen şampiyonluk için intikam zamanı gelmişti. Nitekim Almanya, 1-1 biten karşılaşmayı uzatmalarda o zamana dek pek kimsenin ismini dahi bilmediği ve kadroda yer alması sürpriz olarak nitelenen Oliver Bierhoff'un kafayla attığı altın gol ile rakibini 2-1 yenerek müdavimi olduğu Avrupa Futbol Şampiyonası'nı bir kez daha kazandı ve Almanya'ya şampiyonluk nidalarıyla dönmesini bildi.
EURO 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası (Hollanda - Belçika) -Şampiyon Fransa
Euro 2000'in akıllardan silinmeyen finali bir nevi Fransız oyuncu Wiltord'un maçı olmuştu. Fransa için herşey bitti derken kaleci Barthez'in 90+4'de kullandığı uzun degaj, İtalyan futbolculardan sekerek Wiltord'un önüne düşmüştü. Fransız oyuncunun bekletmeden yaptığı vuruş ile topu ağlarla buluşturması sayesinde maç 1-1 olmuş ve uzatmalara gitmişti. Uzatmaların 117.dakikasında Zizou'nun ayağa attığı pası Trezeguet'in boş geçmeyerek gole çevirmesi , Fransa'ya tarihindeki ikinci Avrupa Şampiyonası'nı kazandırmıştı.
EURO 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası (Portekiz) - Şampiyon Yunanistan
Final maçında futbol otoritelerinin düşüncesi, Yunanistan'ın oynadığı defansif futbol ile buraya kadar şans eseri geldiği, finalde hücüm hattı avantajını taşıyan Portekiz tarafından alaşağı edileceğiydi. Ev sahibi olma avantajını da taşıyan Portekiz, seyircisi önünde bu işi bitirmeye çok yakındı. Nitekim Portekiz hücumu Yunanistan defansını ekarte edebilmek için olağanüstü bir çaba gösterdi. O kadar uğraşmalarına rağmen Yunan defansını bir türlü geçemediler. O kadar defansif futbol oynamasına rağmen hucüm aktivitelerinden de eksik kalmayan Yunan'lar bir köşe vuruşu organizasyonu sonrası Charisteas'ın kafa vuruşuyla topu Portekiz ağlarına göndermeyi başarmıştı. Maçın ilerleyen dakikalarında Portekiz bu gole karşılık veremeyince Yunanistan aynı gruptan el ele çıktığı rakibini finalde mağlup ederek 2004 Avrupa Futbol Şampiyonasının şampiyonu olmuştur.
EURO 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası (Avusturya - İsviçre) - Şampiyon İspanya
Milli Takımımızın 3. olduğu Euro 2008’in final karşılaşmasında Almanya ile İspanya mücadele etti. Karşılaşmayı 1-0 kazanan İspanya, 44 yıl aradan sonra 2. kez Avrupa Şampiyonu oldu.
EURO 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası (Polonya - Ukrayna) - Şampiyon İspanya
EURO 2012 Avrupa Şampiyonası turnuvasını kazanan İspanya, 2008 Avrupa Futbol Şampiyonluğu ve 2010 FIFA Dünya Kupası şampiyonluğu ile birlikte arka arkaya üç büyük uluslararası turnuvada şampiyonluğa ulaşan ilk millî takım oldu.
İspanya, David Silva'nın 14, Jordi Alba'nın 41, Fernando Torres'in 84 ve Juan Mata'nın 88. dakikada attığı gollerle 4-0 galip gelerek kupanın sahibi oldu. 2008 Avrupa Futbol Şampiyonluğu ve 2010 FIFA Dünya Kupası şampiyonluğu bulunan İspanya, 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası kupasını da kazanarak arka arkaya üç büyük uluslararası turnuvada şampiyonluğa ulaşan ilk millî takım oldu.
EURO 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası (Fransa) - Şampiyon Portekiz
EURO 2016 finalinde Portekiz, ev sahibi Fransa’yı uzatmalarda 1-0 yenerek tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonu oldu. Ronaldo’nun maçın başında sakatlanıp yerini Quaresma’ya bıraktığı dev finalde Portekiz’e zaferi getiren golü 109’da Eder attı.
Avrupa Futbol Şampiyonaları tarihinde 1984, 2000 ve 2012'de yarı final oynayan Portekiz, kendi evinde düzenlenen EURO 2004'te ise finalde Yunanistan'a kaybetmişti.
EURO 2020 haberleri için tıklayın...