31 Aralık 2023

Geleceğin mesleklerinin temel taşları (7): Yapay zekâ

Komplo teorilerine kulaklarınızı tıkayıp, yapay zekâdan nasıl yararlanabileceğinize odaklanın

Gençlerimize bu yazımla, yapay zekâ ile ilgili tavsiyelerde bulunmak istiyorum.

Yapay zekânın etkili çalışabilmesi için, öncelikle büyük veriden en etkin şekilde yararlanması gerektiğini unutmamız gerekir. Yapay zekâ veri olmadan bir hiçtir.

Yapay zekâyı etkin kılan diğer unsurlar ise, verinin depolandığı bulut bilişim veriyi transfer eden hızlı internet ve nesnelerin interneti sistemleridir. Veriye ulaşamayan bir yapay zekâ modülü çalışamaz. Bu yüzden önceki yazılarımda bu konulara dikkatinizi çekmeye çalıştım.

* * *

Yapay zekânın üç evresi olduğu kabul edilmektedir. Bu evreler;

  • Dar Yapay Zekâ (ANI- Artificial Narrow Intelligence)
  • Genel Yapay Zekâ (AGI- Artificial General İntelligence)
  • Süper Yapay Zekâ

İçinde yaşadığımız dönem, birinci evredeki yapay zekâyı kullanıyor. Genel yapay zekâ aşamasından henüz uzağız. Komplo teorilerine konu olan süper yapay zekâ dönemi ise bir yandan bir ütopya olarak dursa da içinde yaşadığımız yüzyılda gerçekleşmesi mümkün gözükmüyor.

Yapay zekâ ile ilgili detaylı tanımlara girmek istemiyorum. İlgi duyanlar, T24'e geçmişte yazdığım makalelere, yazının bitimindeki linklerden ulaşabilirler.

* * *

Yapay zekâ günümüzde pek çok hizmet ve mal üretiminde kullanılmaya başladı bile. Gelecekte, tüm mal ve hizmet üretiminde mutlaka kullanılacak. Bunda emin olabilirsiniz.

Pek çok mal ve hizmeti kullanırken, onların üretiminde yapay zekânın büyük bir rol oynadığının farkında değiliz.

Şimdi size yapay zekânın kullanıldığı alanlarla ilgili bazı örnekler vereyim:

Akıllı telefonlarımızda, tablet ve bilgisayarlarımızda ve hatta yeni nesil arabalarımızda kullandığımız sesli arama sistemleri ve sesli asistanların gerisinde yapay zekâ teknolojisi olduğunu kullanırken çok fazla farkında değiliz.

Online pazarlama yapan şirketlerin ve bankaların kullandığı çevrimiçi sohbet (Chatbots) robotları da birer yapay zekâ ürünüdür.

Yine pek çok şirketin kullandığı aday müşteri puanlama (Lead Scoring) ve müşteri hizmeti tahminleme (Predictive Customer Service) uygulamalarının arkasında da yapay zekâ vardır.

Akıllı şehirler kurulmaya başladı. Bu akıllı şehirlerin içindeki; akıllı trafik kontrol sistemleri, akıllı park sistemleri, akıllı cadde Işıklandırmaları, akıllı ulaşım sistemleri, akıllı enerji sistemleri, akıllı binalar, akıllı kamu güvenlik sistemleri yapay zekâ ile çalışmaktadır.

* * *

Askeri alanda yapay zekâ kullanımı da hızla artmaktadır. İlk aklımıza insansız hava araçları gelse de her türlü askeri araç gerecin imalatında, eğitimde, haberleşmede, istihbarat çalışmalarında, güzergâh planlamasında, ulaşım gibi pek çok alanda yapay zekâ kullanılmaktadır.

* * *

Tıpta yapay zekânın en hızlı geliştiği alanların başında teşhis yöntemleri gelmektedir. Pek çok hastanede doktorlar, MR ve ultrasonografi sonuçlarını yapay zekâ yardımıyla daha hızlı ve daha isabetli yorumlayıp, teşhis koyabilmektedirler.

Endoskopi ve kolonoskopi zahmeti de bitti sayılır; hastaya yutturulan robot haplar sayesinde, hapın geçtiği her organ rahatlıkla görüntülenebilmekte.

Ülkemizde de kullanılan Da Vinci adlı robotla, en zor ameliyatlar, vücutta açılan kesme biçme olmadan, açılan birkaç delikten girerek kolayca halledilmekte.

Tüm bu teknolojilerin arkasında yapay zekâ var.

* * *

Geleceğin tarımsal üretiminin merkezinde de yapay zekâ olacak. Tarımsal robotlar sadece ekme/biçme, sulama işlerini yapmayacaklar. Toprak analizi, ürünlerin takibi, toplama zamanına karar verme gibi işleri de yapay zekâ ile donatılmış robotlar yapacaklar.

Enerji ve madencilik alanlarında da yapay zekâ teknolojisi ile donatılmış robotlar görev alacak. Maden kazaları da belki bu sayede son bulacak.

* * *

Pazarlama sektörü yapay zekâyı en yoğun kullanan sektörlerin başında geliyor. Şirketler büyük veriden yararlanarak, tüketicilerin ihtiyaçlarını belirlemekte ve kişiye özel pazarlama taktikleri kullanmaktadırlar.

Reklamcılık ve medya sektörü de pek çok işini yapay zekâ programları ile hallediyor.

Sanat ve edebiyatta da yapay zekâ kullanımı hızla artmaya başladı. Resim yapmaktan, kitap yazmaya kadar pek çok iş yapay zekâ vasıtasıyla yapılıyor.

Sanayi üretiminde ise insan emeği minimuma indiriliyor. Karanlık fabrikalar denilen kavram artık hayata geçmeye başladı. Özellikle ağır sanayide robotlar insanların yerini aldılar bile.

* * *

Gençlerimiz şunu bilmeli ki, hangi meslek dalını seçerse seçsinler, o meslekte az ya da çok yapay zekâ kullanmaya mecbur kalacaklar.

Gençlerimize, öncelikle yapay zekâ ile ilgili yaratılan komplo teorilerinden uzak durmalarını tavsiye ediyorum. Yaratılan her yeni teknoloji hem iyi hem kötü amaçlara hizmet edebilir. Örneğin uçaklar; bir yandan ulaşım ihtiyacımızı kolaylaştırıp, hızlandırırken bir yandan da ölüm saçan bir makineye dönüşebiliyor.

Dolayısıyla komplo teorilerine kulaklarınızı tıkayıp, yapay zekâdan nasıl yararlanabileceğinize odaklanın.

Günümüzde, ChatGPT, Google Bard, Jasper, YouCHAT, BinChat gibi yüzlerce yapay zekâ modülü mevcut. Neredeyse her mesleğin kullanabileceği bir modül piyasaya sürüldü.

Gençlerimizin, bu modülleri inceleyerek, kendi ilgi duydukları iş alanları ile ilgili olanları daha öğrencilik yıllarında araştırıp, kullanmaya başlamalarını kuvvetle tavsiye ediyorum. Bu programları kullanmayı bilerek işe başlamaları onların hızla yükselmesine neden olacaktır.

Bu vesile ile, yeni yılın ülkemize ve dünyaya huzur, barış ve bolluk getirmesini diliyorum…

NOT: Yapay Zekâ ile ilgili daha fazla bilgi edinmek isteyenler daha önce yazdığım yazılara aşağıdaki linklerden ulaşabilirler:

 

 

Hayri Cem kimdir?

Hayri Cem 14 Şubat 1959 yılında İstanbul'da doğdu. Eğitimini sırasıyla aşağıdaki okullarda sürdü: Namık Kemal İlkokulu, Darüşşafaka Lisesi, Şişli Lisesi, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler fakültesi (lisans), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi (Yüksek Lisans).

1984 yılında Türkiye'nin ilk piyasa araştırma şirketlerinden olan Bileşim International Araştırma Şirketini kurdu. 1989 yılında Türkiye'nin ilk elektronik TV İzleyici Ölçüm Araştırmalarını yapan AGB Anadolu'yu kurdu. 2000 yılında Bileşim Medya şirketini kurdu. Zaman içerisinde hisselerini AGB, Nielsen ve GfK şirketlerine sattı. 2007-2015 yılları arasında uluslararası  Nielsen araştırma şirketinin Gelişmekte Olan Ülkeler CEO'su oldu.

Emekli olduktan sonra Anadolu Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesinde Medya Planlama, Araştırma Yöntemleri ve Dijital Dönüşüm dersleri vermektedir.

Yazarın Diğer Yazıları

Pullarla Olimpiyat Oyunları'nın kısa tarihi: 1920 Antwerp Olimpiyat Oyunları

1920 Olimpiyat Oyunları, 20 Nisan - 12 Eylül 1920 tarihleri arasında Belçika'nın Antwerp şehrinde yapıldı. Bu oyunlar, I. Dünya Savaşı'ndan sonra düzenlenen ilk Olimpiyat Oyunlarıydı

Pullarla Olimpiyat Oyunları'nın kısa tarihi: 1912 Stokholm Olimpiyat Oyunları

Osmanlı Devleti'ni temsilen ilk kez 1906 Atina Ara Olimpiyatları'na İzmir'den ve Selanik'ten üç futbol takımı katılmıştı. Bu organizasyon, IOC tarafından Olimpiyat Oyunları olarak kabul edilmediği için, Osmanlı Devleti'nin katıldığı ilk Olimpiyat oyunları 1912 Stokholm oyunlarıdır

Pullarla Olimpiyat Oyunları'nın kısa tarihi: 1908 Londra Olimpiyatları

Açılış töreninde, sporcular ülkelerinin bayrakları ile Kral ve Kraliçe'nin önünden geçerek bayraklarını öne doğru eğmeleri gerekiyordu. ABD sporcuları bu kurala uymayarak Kral'ın önünden bayrakları dik olarak geçtiler. Finli sporcular ise Rusya bayrağı altında yürümeyi reddederek bağımsız yürüdüler

"
"