Politika

TBMM, kavgalı oturumun ardından tatile döndü; Can Atalay krizinde şimdi ne olacak?

16 Ağustos 2024 21:33

T24 Haber Merkezi

Gezi davasından 18 yıl hapis cezasına mahkûm edilmesi gerekçe gösterilerek milletvekilliği düşürülen avukat Can Atalay için bugün Meclis olağanüstü toplandı. Anayasa Mahkemesi'nin Atalay hakkındaki kesin ve bağlayıcı nitelikteki kararlarının tahliyeyi ve yargılamanın durdurulmasını gerektirmesine karşın bugün kavgalı geçen ve 6 kez ara verilen oturumda, muhalefetin Atalay için "genel görüşme" talebi reddedildi. Toplantının ardından TBMM’nin tatile girmesiyle birlikte TİP Milletvekili Atalay hakkındaki süreç iyiden iyiye belirsiz hale geldi.

Olağanüstü toplanan TBMM'deki Can Atalay oturumu, muhalefetin 'genel görüşme' talebinin reddedilmesiyle sona erdi

Atalay, TİP’ten Hatay milletvekili seçilmiş ancak mazbatasını alıp yemin etmeden önce Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Gezi davasında aldığı 18 yıllık hapis cezası kararını onamıştı. Atalay’ın bunun üzerine başvurduğu Anayasa Mahkemesi, hak ihlali kararı vermiş, hakkındaki yargılamanın durdurularak Atalay'ın tahliye edilmesine karar vermişti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu kararı yerine getirmeyerek, dosyayı Yargıtay’a göndermişti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise AYM kararının hukuken geçersiz olduğunu, AYM’nin süper temyiz mahkemesi gibi davranamayacağını, üyelerinin suç işlediğini savunarak kararı uygulamamaya hükmetmişti. Daire, AYM üyeleri hakkında da suç duyurusunda bulunmuştu. Bunun üzerine AYM, ikinci kez hak ihlali kararı vermiş, Yargıtay, bu kararın da yok hükmünde olduğunu belirtmişti. Bunun üzerine Yargıtay’ın kararı TBMM Genel Kurulu’nda okunarak Atalay’ın milletvekilliği düşürülmüştü.

10 soruda Can Atalay krizi: Anayasa ve Anayasa Mahkemesi nasıl askıya alındı, emsali görülmemiş 'hukuksuzluk girdabı'nda neler yaşandı?

Anayasa Mahkemesi, TBMM’de yapılan bu işlemin hukuksuz olduğunu, AYM kararlarına uyulmasının anayasal bir zorunluluk olduğu için Yargıtay kararının geçerli sayılamayacağını tespit etmişti.

Başta TİP olmak üzere muhalefet, AYM’nin bu kararının TBMM’de okunarak Atalay’ın vekilliğinin geri kazandırılması gerektiğini savunuyor. Ancak bugün yapılan Can Atalay gündemli ön görüşmenin ardından yapılan elektronik oylama sonucunda muhalefetin 'genel görüşme' talebi reddedildi. Olağanüstü toplantı gündeminin tamamlanması sonucu TBMM'nin çalışmalarına devam etmesi önergesi okundu ve oylandı. Meclis, 1 Ekim'e kadar tatile girdi. Böylece ekimden önce kararın okunması ihtimali kalmadı.

AYM’nin yargılamanın durdurulması ve tahliye yönündeki kararı ise yerel mahkeme tarafından yine uygulanmadı.

Böylece Atalay’ın durumu tamamen belirsiz hale geldi. Yerel mahkemenin ya da Yargıtay’ın önceki tavrından vazgeçerek AYM kararını uygulaması durumunda Atalay tahliye edilebilecek. Bu durumda TBMM Genel Kurulu’nda vekilliğinin kazandırılması konusunda tartışma konusu da kalmayacak.

TBMM açıldıktan sonra Atalay’ın vekilliği kazandırılırsa bu kez gözler yeniden tahliye konusunda yerel mahkemeye çevrilecek. Ancak yerel mahkeme ya da Yargıtay tutumunu değiştirmezse Atalay yine özgürlüğüne kavuşamayacak ve vekilliği iktidar tarafından yine tartışma konusu yapılacak. Tutum değişirse AYM kararı uygulanmış olacak.

Tüm bunlar yapılmaz, bu seçeneklerden herhangi biri gerçekleşmezse Atalay, AYM’nin üç ayrı kararına rağmen cezaevinde kalacak ve milletvekilliğini şu andaki durumun devam etmesi nedeniyle kaybetmiş sayılacak. Yeni bir gelişme olana kadar bu durum devam edecek.

TBMM tarihinde bir ilk; Anayasa Mahkemesi kararlarına rağmen Can Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü!

TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkındaki, Gezi davasında 18 yıl hapse mahkûm edildiğine ilişkin karar TBMM Genel Kurulu’nda 30 Ocak'ta okundu. Meclis'te bir ilk yaşandı ve Anayasa Mahkemesi’nin iki kez bu konuda hak ihlali kararı vermiş olmasına rağmen Genel Kurul'da Yargıtay yazısı okunarak Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü. Genel Kurulu yöneten TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ'a, kararı okuduğu sırada anayasa kitapçığı fırlatıldı.
 
Kararın okunmasının hemen ardından TBMM internet sitesinde yer alan, "Milletvekilliği Sona Erenler" sayfasına Can Atalay da eklendi. 

Can Atalay'dan ilk açıklama

Vekilliğinin düşürülmesi kararının ardından Atalay'dan ilk açıklama geldi. Atalay, Seçilmiş Hatay Milletvekili sıfatıyla yayınladığı açıklamada, "Anayasa’nın açık; hiçbir kuşkuya yer bırakmayan hükümlerine karşın seçilmiş Hatay milletvekilinin milletvekilliğini 'düşürdüler.' Türkiye, bu kuralsızlık, hukuksuzluk deli gömleğine sığmayacak. Hep beraber göreceğiz" dedi.

AYM: "Yok hükmünde"

Anayasa Mahkemesi (AYM), 1 Ağustos gece ayrısı Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararında Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesinin "yok hükmünde" olduğunu tespit etti. Yüksek Mahkeme, Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Atalay’la ilgili kararının hukuki değerden yoksun olduğuna ve bu kararın TBMM Genel Kurulu’nda okunmasıyla Atalay’ın vekilliğinin düşmüş sayılamayacağına karar verdi. 

Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi işleminin iptali ile Yargıtay yazısının TBMM’de okunması işleminin iptali başvurularını birleştirerek karara bağlayan Yüksek Mahkeme, Can Atalay’ın "milletvekilliğinin yok hükmünde sayılması" talebinin karara bağlanmasına yer olmadığına hükmetti. Karar, eski AYM Başkanı Zühtü Arslan ve eski üye Muhammed Emin Kuz'un da yer aldığı 4'e karşı 10 üyenin oyuyla oyçokluğuyla alındı.

Mlletvekilliğinin düşürülmesinin "yok hükmünde" olduğunu tespit eden Yüksek Mahkeme, “Öncelikle belirtmek gerekir ki TBMM Genel Kurulu’nun 30 Ocak’taki birleşiminde okunan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararı bir mahkûmiyet kararı değil, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru kararının daire tarafından değerlendirilmesi için dosyanın anılan daireye gönderilmesine ilişkin karardır…" değerlendirmesinde bulundu.


GÖKÇER TAHİNCİOĞLU YAZDI 

Anayasa Mahkemesi, Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi sürecinin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti, şimdi olacak?

AYM kararına uymayan Yargıtay’ın dediği oldu: Anayasaya uyulmadı, TİP milletvekili Can Atalay’ın vekilliği düşürüldü, AYM kılını bile kıpırdatamadı

TBMM’de Can Atalay muamması: Usul hatası mı yapıldı, vekilliği aslında sürüyor mu, AYM ihlal kararı verirse ne olacak?

 


TIKLAYIN - Can Atalay, Hatay'dan milletvekili seçileli tam bir yıl oldu: AYM-Yargıtay arasında krize dönüşen Atalay dosyasında bir yılda yaşananlar…

TIKLAYIN - Can Atalay'dan 'Seçilmiş Hatay Milletvekili' sıfatıyla ilk açıklama: Tarihe, anayasanın askıya alınmasına ortak olanlar olarak geçecekler!