22 Mayıs 2016
Salatanıza sos olarak en çok ne tercih edersiniz? Benim gözlemin, sirke kullanımının, limondan daha az olduğu yönünde. Bu elbette gerçekleri yansıtmıyor olabilir. Peki salatanıza koyacağınız sosun sağlığınıza yararı söz konusu olursa tercihiniz değişir mi?
Sirke kullanabileceğiniz en sağlıklı seçimlerden birisidir. Çalışmalar hem diyabetlilerde, hem de normal bireylerde salatanıza ekleyeceğiniz iki çay kaşığı kadar sirkenin kan şekeri kontrolüne yardımcı olacağını gösteriyor. Hatta tam olarak yemeği takiben artan şekeri yaklaşık yüzde yirmi azaltıyor. Peki bu nasıl oluyor? 1,2
Orjinal olarak bunun sebebi, sirkenin mide boşalma hızında gecikmeye neden olması. Yiyeceğin midenizden ayrılma hızının yavaşlatması mantıklı, çünkü ince bağırsakların başlangıç kısmında asiti algılayanmekanizmalar var ve bunlar mide asidini nötralize ediyorlar. Eğer fazla miktarda asit varsa vücut otomatik olarak mide boşalma hızını yavaşlatarak ince bağırsaklara asidini tamponlamak için yeterli zaman kazandırıyor. Bu da şekerin hızla kana karışıp ani zıplama yapmasını önlüyor. 3,4
Fakat elma sirkesinin akşam içildiği takdirde ertesi sabah kan şekerini düşürdüğünü gösteren bazı çalışmalar var. Peki bu nasıl oluyor? Bunun fazla aside bağlı olarak mide boşalma hızının yavaşlamasıyla ilgisinin olmadığı çok açık. Ve kesinlikle sirkeli veya sirkesiz boş midenin boşalma hızının farkı yaratamayacağı anlaşıyor. O zaman asit etkisi dışında da bir şeyler olması gerekiyor. 5,6
Direk şekerli su çözeltesi verildikten sonra sirkenin tüketilmesinin kan şekeri üzerinde etkisinin olmadığı da gösterilmiştir. Glukoz, şeker ve nişastanın parçalanması ile oluşan bir üründür. Eğer sirkenin helva, beyaz ekmek ve baklavanın neden olduğu şeker zıplamalarına etkisi yoksa o zaman kan şekerini düşürücü etkisi şekeri ve nişastayı sindiren enzimin çalışmasını baskılamasından kaynaklanabilir. Ve gerçekten de sirkenin, sofra şekerini parçalayan enzimi engelliyor olduğu ortaya çıkıyor. Fakat bu sadece asit etkisinden kaynaklanan bir etki değil. Sirkede bulunan asetik asitte çok daha özel bir şeyler var. Fakat bu yine laboratuvarda petri kabında gördüğümüz bir sonuç peki insanlarda nasıl etki ediyor. Patetes püresini sirkeli ve sirkesiz şekilde iki gruba yedirdiğiniz zaman, glukozun kana karışma hızı aynı. O halde bu teori de çöktü. 7,8,9
Bu durumda şöyle bir mantık yürütelim. Eğer şeker kan akımına sirkeli veya sirkesiz aynı oranda karışıyorsa, fakat sirke varlığında kan şekeri kesinlikle daha az ise, o zaman mantıken kanı daha hızlı terkediyor olması gerekir. Ve kesinlikle, sirkenin sindirilmesinin şekeri ortamdan hızla kaldırarak, tip 2 diyabetin sebebi olan insülin direncini azalttığı görülüyor. Ama diyabetiklerde sirkenin insülin üzerinde etkili olduğu görülüyor. Sirkenin nasıl işe yaradığının üzerindeki gizemin en azından kısmen bu şekilde çözülmüş oluyor. 10
Bu durumda diyabetikler patates salatasını limon yerine sirke ile mi yemeli, yoksa basitçe patates salatasından uzak mı durmalı? Eğer sirkeyi yüksek lif içeren bir yemeğe eklerseniz, örneğin kuru fasulye piyazı gibi düşük glisemik indeksli yiyeceklerde hiç bir şey olmuyor. Sirkenin bu gibi yiyeceklerde diyabetiklerde kan şekeri üzerine fazla etkisi yok. Ancak patates salatası gibi yüksek glisemik indeksli yiyorsanız o zaman sirkenin yardımı dokunuyor ancak yine de diyabetiklerin yüksek glisemik indeksli yiyecekleri fazla tüketmekten sakınmasında yarar var. 11
Sirkeyi direk içmek inatçı hıçkırıklara ve yemek borunuzda tahrişe ve hasara neden olabilir. Bitleri tedavi ederken çocuğunuzun hafasına sirke dökmek zararsızdır ancak gözlere kaçırılmamalı, uzun süre cilde temas etmemelidir zira çüncü derece cilt yanığına bile neden olabilir. 12,13,14,15,16,17
Günde 6 çorba kaşığı sirke yemeklerle alındığında kısa vadede herhangi bir yan etkisi olduğunu gösteren herhangi bir bulgu yoktur ancak yine de salatalarda birer çorba kaşığı koyarak günde 2 çorba kaşığı tüketmek yeterlidir. Yararlı diye tüketimi abartarak, zararlı olduğu durumlara düşmeye gerek yok. 18
Sirkenin kan şekeri ve insülin zıplamaları dışında trigliseridi düşürdüğüde gösterilmiştir. Ve bu etkilerin özellikle insülin direnci veya tip 2 diyabeti olanlarda işe yarıyor. 19
Çoğu kültür sirkenin bu etkisinin farkına varmış görünüyor. Örneğin Japonya’da yüksek glisemik indeksli pirinç gibi yiyeceklerle, italyanlarda ekmeği balzmikli zeytinyağına bandırma alışkanlıkları var. Ayrıca ekşi mayayla yapılmış ekmekler de kan şekerini düşürüyor ve insülin zıplamalarını engelliyor. Aynı şekilde patates salatalarını sirkeli yapmak da etkili. Beyaz ekmeğe sirke eklemek sadece kan şekerini düşürmekle kalmıyor, doygunluğa da katkı sağlıyor. Örneğin üç dilim beyaz ekmek yedikten iki saat sonra daha da acıkırsınız. Ancak aynı miktar ekmeği biraz sirkeyle yerseniz iki kar daha tok hissedersiniz. Hatta iki saat geçtikten sonra bile ancak bu etki ancak iki yemek kaşığı sirkeyle oluyor, yani çok fazla. 20,21,22,23
Ancak iki çay kaşığı sirke bile işlenmiş karbonhidrat olan bir yemekte (örneğin simit ve portakal suyu) kan şekeri fırlamasını belirgin oranda düşürüyor. Yani yanında biraz sirkeli salata yerseniz. Peki he rgün ve aylar boyunca sirke tüketirseniz ne oluyor? Arizona’da yapılan bir çalışma haftada 40 yemek kaşığı sirke 12 hafta boyunca tüketildiğinde ne olduğuna bakılmış. İlk hafta açlık kan şekerinde düşme gözlenmiş. Çok iyi bilinen ve en sık kullanılan ilaçların sağladığına eşdeğer bir düşme sağlamış ve bu çalışmanın sponsoru bir sirke firması değil. 24
Peki gerçekten de diyabetiklerde uzun süreli sirke kullanımı ne yapıyor? Üç gruba ayrılan insanların birinci grubuna günde 2 yemek kaşığı sirke ikiye bölünerek verilmiş. İkinci gruba daha az sirke içeren turşu verilmiş, üçüncü gruba da çay kaşığının 1/16’sını içeren sirke tabletleri verilmiş. Sonuçta sürpriz olmayarak sirke haplarının ev bir tatlı kaşığı sirke içeren turşunun da işe yaramadığı görülmüş. Ken şekeri ilaçlarla iyi bir şekilde kontrol edilen diyabetiklerde bile iki yemek kaşığı sirke artı yarar sağlamış. 25,26,27
Ve son söz. Her gün öğle ve akşam yemeklerinde büyük bir porsiyon özellikle koyu yeşil yapraklılarla yapılmış olan salatalar yemeniz sağlıklı olmak için elzemdir.
Referanslar:
Tedavi amacına yönelik olarak olağanüstü yenileyici özelliklerinden dolayı Mezenkimal Kök Hücre kaynaklı eksozom çeşitli hastalıkları tedavi etmede tercih edilmektedir
Yeterli omega 3 tüketip tüketmediğinizi anlamanızın en iyi yolu omega indeksi’nizi ölçtürmektir
Anti-aging tıbbı daha önce kader kabul ettiğimiz yaşlılığı tedavi edilebilir hastalıklar kategorisine sokmaya başladı ve bu kapsamda hücresel yaşlanma ve oksidasyon dikkat ve tedavi gerektiren bir sorun olarak ele alınıyor. Senolitik tedavi yani yaşlılığı bir hastalık kabul ederek tedavi eden ilaç araştırmaları şu an devam ederken, elimizde henüz tedavide kullanabileceğimiz bir ilaç imkanı sağlamasa da, elimizdeki bilgilerle neler yapabileceğimize odaklanalım
© Tüm hakları saklıdır.