Gündem

Bildiri, “anayasal suç” olarak soruşturulacak: “Suç için anlaşma” maddesinden ifadeye çağrı

04 Nisan 2021 20:37

T24 Haber Merkezi

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 103 emekli amiralin imzasıyla başlattığı soruşturmanın, Türk Ceza Kanunu’nun, “suç için anlaşma” başlıklı 316. Maddesi uyarınca yürütüleceği bildirildi. Bildiriye öncülük edenleri, bu suçtan ifadeye çağıracağı belirtilen savcılığın, sonraki aşamalarda da bildiriye imza atan tüm emekli amirallerin ifadesine başvurması bekleniyor. Savcılık, soruşturma sonunda suçun işlendiğine kanaat getirirse, emekli amiraller hakkında, “anayasal düzene karşı suç işledikleri” ve “bu suçu işlemek için anlaştıkları” gerekçesiyle dava açılacak.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, sabah saatlerinde bildiriyle ilgili soruşturma başlatıldığını açıklamıştı. Savcılığın açıklamasında, “Ankara Cumhuriyet Başsavcılığımızca; 04/04/2021 tarihinde bazı internet siteleri ve sosyal medya mecralarında paylaşılan ve ‘103 amiralden Montrö bildirisi’ başlığı altında yayınlandığı belirtilen açıklamayı hazırlayanlar ile varsa irtibatlı oldukları kişilerin tespiti ve yasal gereğinin takdir ve ifası amacıyla re’sen soruşturma başlatılmıştır” denilmişti.

Öncülük edenler ve irtibatlılar

Alınan bilgiye göre, savcılık, bildiriye öncülük eden isimleri ve soruşturmanın hangi madde üzerinden yürütüleceğini belirledi. Savcılığın, ilk etapta belirlediği bu isimleri ifadeye çağıracağı belirtildi. Ardından imza atan tüm emekli amirallerin ifadelerinin alınması bekleniyor. Savcılığın, bildiride imzası bulunmayan ancak bildiri hazırlanmasına aracılık eden isimleri de araştırıyor. Sorgu sırasında, emekli amirallere bunun da sorulması bekleniyor.

Anayasal suç

Türk Ceza Kanunu’nun, “anayasal düzene karşı işlenen suçlar” başlıklı kısmı, “Millete ve Devlete Karşı Suçlar” bölümünün beşinci kısmında bulunuyor. Türk Ceza Kanunu’nun 309. maddesi ile 316. maddesi arasında bu suçlar sıralanıyor.

“Anayasayı ihlal”, “Suç için anlaşma”, “Cumhurbaşkanına suikast, fiili saldırı ve hakaret, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı suç”, “Silahlı örgüt ve silah sağlama suçu”, “Yasama organı ve hükümete karşı suç” bu başlık altında sıralanan suçlar.

Savcılığın, soruşturmayı, TCK’nın 316. Maddesi uyarınca yürüttüğü belirtildi. Bu maddede şu ifadeler yer alıyor:

“Bu kısmın dördüncü ve beşinci bölümlerinde yer alan suçlardan herhangi birini elverişli vasıtalarla işlemek üzere iki veya daha fazla kişi, maddi olgularla belirlenen bir biçimde anlaşırlarsa, suçların ağırlık derecesine göre üç yıldan oniki yıla kadar hapis cezası verilir. Amaçlanan suç işlenmeden veya anlaşma dolayısıyla soruşturmaya başlanmadan önce bu ittifaktan çekilenlere ceza verilmez.”

Buna göre, bu maddeden işlem yapılması için iki ya da daha fazla kişinin, dördüncü bölümde yer alan “devletin güvenliğine karşı suçlardan” ya da beşinci bölümde yer alan “anayasal düzene karşı suçlardan” birini de işlemeyi amaçlaması gerekiyor. Savcılığın, soruşturma sonunda suç unsuruna rastlarsa, bu madde ile birlikte, bu bölümlerde yer alan ilgili suçlardan birinden de işlem yapması bekleniyor.

Ne olmuştu?

103 emekli amiral imzasıyla, TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne ilişkin sözleri sonrası başlayan tartışmalara ve Deniz İkmal Komutanı Tuğamiral Mehmet Sarı'nın "takke ve cübbe" giydiği bir fotoğrafının basına yansımasına ilişkin olarak ortak bir bildiri yayımlandı. Bildiride "Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir" denilirken, Tuğamiral Sarı'nın görüntülerine ilişkin olarak da "Kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur" ifadesi kullanıldı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun bildiriye "Haddinizi bilin" sözleriyle tepki gösterirken, TBMM Başkanı Şentop da bildiri için "darbe çağrışımlı" nitelemesi yaptı.

3 Nisan 2021 Cumartesi saat 22.54'te, imza listesindeki emekli amirallerden Cem Gürdeniz, Turgay Erdağ ve Ali Sadi Ünal'ın da yazarları arasında bulunduğu VeryansınTV'de paylaşılan, 104 emekli amiralin adı eşliğinde yayımlanan 4 Nisan tarihli bildiride şu ifadelere yer verildi:

"Yüce Türk Milletine,

Son zamanlarda gerek Kanal İstanbul, gerekse Uluslararası Antlaşmaların iptali yetkisi kapsamında Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması endişe ile karşılanmaktadır.

Türk Boğazları, dünyanın en önemli suyollarından biri olup, tarih boyunca çok uluslu antlaşmalara göre yönetilmiştir. Bu antlaşmaların sonuncusu ve Türkiye'nin haklarını en iyi şekilde koruyan Montrö; sadece Türk Boğazlarından geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlardaki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşmasını tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir. Montrö, Karadeniz'e kıyıdaş ülkelerin güvenliğinin temel belgesi olup Karadeniz'i barış denizi yapan sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin II. Dünya Savaşında tarafsızlığını korumasına imkân yaratmıştır. Bu ve benzeri nedenlerle, Türkiye'nin bekasında önemli bir yer tutan Montrö Sözleşmesinin tartışma konusu yapılmasına/masaya gelmesine neden olabilecek her türlü söylem ve eylemden kaçınılması gerektiği kanaatindeyiz.

Diğer taraftan; son günlerde basında ve sosyal medyada yer alan kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur. TSK ve özellikle Deniz Kuvvetlerimiz son yıllarda; çok bilinçli bir FETÖ saldırısı yaşamış ve çok değerli kadrolarını bu hain kumpaslara kurban vermiştir. Bu kumpaslardan çıkarılacak en önemli ders; TSK'nin, anayasanın değişmez, değiştirilmesi teklif edilemez temel değerlerini titizlikle sürdürmesi zaruretidir.

Bu gerekçelerle, TSK ve Deniz Kuvvetlerimizi bu değerlerin dışına çıkmış, Atatürk'ün çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşmış gösterme çabalarını kınıyor ve tüm varlığımızla karşı çıkıyoruz. Aksi halde, Türkiye Cumhuriyeti, tarihte örnekleri olan, bunalımlı ve bekası için en tehlikeli olayları yaşama risk ve tehdidi ile karşılaşabilecektir.

Türk Milletinin bağrından çıkan şanlı bir geçmişe sahip, Ana ve Mavi Vatan'ın koruyucusu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı personelinin Atatürk ilke ve devrimleri doğrultusunda yetiştirilmesi elzemdir. Ülkemizin her köşesinde denizde, karada, havada, iç güvenlik bölgesinde ve sınır ötesinde fedakârca görev yapan, Mavi Vatandaki hak ve menfaatlerimizin korunması için Atatürk'ün gösterdiği yolda canla başla çalışan cefakâr Türk Denizcilerimizin yanındayız."

İmza atanlar:

  • 1. E. Amiral Ergun MENGİ
  • 2. E. Amiral Alaettin SEVİM
  • 3. E. Amiral Nazif ÖZDAĞDEVİREN
  • 4. E. Amiral Işık BİREN
  • 5. E. Amiral Ahmet ŞENOL
  • 6. E. Amiral Hasan HOŞGİT
  • 7. E. Amiral Vedat ERSİN
  • 8. E. Amiral Metin AÇIMUZ
  • 9. E. Amiral Atilla KEZEK
  • 10.E. Amiral Nurhan KAHYAOĞLU
  • 11.E.Amiral Önder ÇELEBİ
  • 12.E.Amiral Metin POYRAZLAR
  • 13.E.Amiral Mücahit ŞİŞLİOĞLU
  • 14.E.Amiral Engin BAYKAL
  • 15.E.Amiral Hüseyin ÇİFTÇİ
  • 16.E.Amiral Atilla KIYAT
  • 17.E.Amiral Vehbi ALPMAN
  • 18.E.Amiral Celal PARLAKOĞLU
  • 19.E.Amiral Mustafa Ekmel ÖZDENGİL
  • 20.E.Amiral Serdar DÜLGER
  • 21.E.Amiral Abdullah METE
  • 22.E.Amiral Ertan DEMİRTAŞ
  • 23.E Amiral Orhun ÖZDEMİR 
  • 24.E.Amiral Ersin GÜLER
  • 25.E.Amiral Nadir KINAY
  • 26.E.Amiral Hüseyin HOŞGİT
  • 27.E Amiral İlker GÜVEN
  • 28.E.Amiral Baha EREN
  • 29.E.Amiral Abdullah GAVREMOĞLU
  • 30.E.Amiral Şükrü BOZOĞLU
  • 31.E.Amiral Hakan ERCAN
  • 32.E.Amiral Mesut ÖZEL
  • 33.E.Amiral Taner EZGÜ
  • 34.E.Amiral İbrahim AKIN
  • 35.E.Amiral Ömer AKDAĞLI
  • 36.E.Amiral Mehmet OTUZBİROĞLU
  • 37.E.Amiral Taner BALKIŞ
  • 38.E.Amiral İzzet ARTUNÇ
  • 39.E.Amiral Hakan ERAYDIN
  • 40.E.Amiral Mehmet Ali ÇINAR
  • 41.E.Amiral Deniz DAĞLILAR
  • 42.E.Amiral Yalçın ERTUNA
  • 43.E.Amiral Türker ERTÜRK
  • 44.E.Amiral Aydın CANEL
  • 45.E.Amiral Sami ÖRGÜÇ
  • 46.E.Amiral Yalçın KAVUKÇUOĞLU
  • 47.E.Amiral Nazım ÇUBUKÇU
  • 48.E.Amiral Ahmet AKSOY
  • 49.E.Amiral Can ERENOĞLU
  • 50.E.Amiral Doğan HACİPOĞLU
  • 51.E.Amiral Abdullah AKGÜL
  • 52.E.Amiral Aziz ÖZTÜRK
  • 53.E.Amiral A.Serdar AKINSEL
  • 54.E.Amiral Mustafa İPTEŞ
  • 55.E.Amiral Caner BENER
  • 56.E.Amiral Nejat BERKSUN
  • 57.E.Amiral Kadir SAĞDIÇ
  • 58.E.Amiral Tayfun TANSAN
  • 59.E.Amiral İskender YILDIRIM
  • 60.E.Amiral Ali Yüksel ÖNEL
  • 61.E.Amiral Uğur YİĞİT
  • 62.E.Amiral Mustafa ÖZBEY
  • 63.E.Amiral Cem GÜRDENİZ
  • 64.E.Amiral Bülent BOSTANOĞLU
  • 65.E.Amiral Murat BİLGEL
  • 66.E.Amiral Cengiz ALPÖZÜ
  • 67.E.Amiral Serdar Okan KIRÇİÇEK
  • 68.E.Amiral Tufan MİMİR 
  • 69.E.Amiral Turgut TUFAN
  • 70.E.Amiral Turhan ÖZER
  • 71.E.Amiral Alper TEZEREN
  • 72.E.Amiral Mustafa ÜLTANUR
  • 73.E.Amiral Ruhsar SÜMER
  • 74.E.Amiral Cemal ÜREN
  • 75.E.Amiral Gündüz Alp DEMİRUS
  • 76.E.Amiral Deniz CORA
  • 77.E.Amiral Gürkan İNAN
  • 78.E.Amiral Atilla TONGUÇ 
  • 79.E.Amiral Mustafa KARASABUN
  • 80.E.Amiral Erol YÜKSEL
  • 81.E.Amiral Özbek GÜRGÜN
  • 82.E.Amiral Bülent OLCAY
  • 83.E.Amiral Nejat GÜLDİKEN 
  • 84.E.Amiral Turgay ERDAĞ
  • 85.E.Amiral İsmail TAYLAN
  • 86.E.Amiral Aydın GÜRÜL 
  • 87.E.Amiral Raif NALDEMİR
  • 88.E.Amiral Numan ALANSAL
  • 89.E.Amiral Tanzar DİNÇER
  • 90.E.Amiral Erol ADAYENER
  • 91.E.Amiral Haluk Sayın 
  • 92.E.Amiral Ferhat FERHANOĞLU 
  • 93.E.Amiral Mehmet Ali ÖZGÜVEN 
  • 94.E.Amiral Ali Sadi ÜNSAL 
  • 95.E.Amiral Doğan DENİZMEN
  • 96.E.Amiral Taner AKKAYA
  • 97.E.Amiral Necati KURT 
  • 98.E.Amiral Tayfun URAZ 
  • 99.E.Amiral Engin HEPER
  • 100.E. Amiral Hayati Bilgiç
  • 101.E. Amiral Hasan Nihat DOĞAN
  • 102.E. Amiral Ömer Bayram ÇETİN
  • 103.E.Amiral Mithat Kemal ALGÜL

VeryansınTV'de yayımlanan metine; daha sonra yapılan güncellemeyle "Deniz Şehitlerimizi anarak Saygıyla duyururuz" ifadesi eklendi.