08 Ocak 2023

Dr. Che

Che Guevara 19 Ağustos 1960'da Kübalı milislere hitaben yaptığı konuşmada, "Meslek hayatıma yıllar önce bir doktor olarak başladığımı neredeyse herkes biliyor. Doktor olarak başladığımda, tıp okumaya başladığımda, bugün devrimci olarak sahip olduğum kavramların çoğu idealler depomda bulunmuyordu," diyor

Ernesto Guevara'yı herkes kısaca "Che" olarak tanır. Küba ile özdeşleşmiş olan Che, 1928 yılında Arjantin'de İspanyol ve İrlanda kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş. Arjantin'de tıp eğitimi alarak 1953 yılında tıp doktoru olmuş.

Ernesto "Che" Guevara'nın devrimci kimliği ön plana çıktığı için hekimliği hep geri planda kalmış. Oysa ki Che'nin devrimci özelliklerinin ortaya çıkmasında aldığı eğitimin çok önemli yeri var.

Che henüz öğrenciyken, 1951 yılında, arkadaşı biyokimyager Alberto Granado ile Güney Amerika seyahatine çıkar ve tıp eğitimine bir yıl ara verir. İki arkadaş 1939 model motosikletle Alta Gracia'dan yola çıkar ve tüm Güney Amerika'yı gezerler. Guevara'nın bu yolculuğu anlattığı seyahat notları 2004 yılında "Motosiklet Günlükleri" adıyla sinemaya uyarlandı.

Bu yolculuk sırasında kitlelerin yoksulluğunu, baskıyı ve güçsüzlükleri yakından gözlemleyen Che Guevara'nın kafasında Latin Amerika'daki ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin tek çözümünün devrim olduğu fikri belirmeye başlar ve dönüşte üniversiteyi bitirir.

25 Kasım 1956'da Tuxpan, Veracruz'dan Küba'ya doğru yola çıkan Granma yatında Kübalı olmayan tek kişi Guevara'ydı. Karaya çıkar çıkmaz Batista'nın askerlerinin saldırısına uğrayan ekibin yarısı hemen orada veya yakalandıktan sonra öldürüldü. Guevara anılarında bu çatışmada kaçan bir yoldaşın düşürdüğü cephaneyi almak için tıbbî malzeme çantasını bıraktığını ve o anı doktordan savaşçıya dönüştüğü an olarak hatırladığını yazar. Che tıbbi malzeme yerine artık silahı tercih etmiştir. Hayatta kalan 15–20 isyancı kaçarak Sierra Maestra dağlarına saklanır ve Batista rejimine karşı gerilla savaşına girişir.

Che Guevara 19 Ağustos 1960'da Kübalı milislere hitaben yaptığı konuşmada, "Meslek hayatıma yıllar önce bir doktor olarak başladığımı neredeyse herkes biliyor. Doktor olarak başladığımda, tıp okumaya başladığımda, bugün devrimci olarak sahip olduğum kavramların çoğu idealler depomda bulunmuyordu," diyor ve şöyle devam ediyor:

"Hastalıklara karşı yürütülecek mücadelenin temeli sağlam bir beden yaratmaktır. Tıp bir gün, hastalıkları önlemeye hizmet eden ve toplumu da bu tıbbi görevlere yönlendiren bir bilime dönüşmelidir. Bugün Sağlık Bakanlığına, bu türden tüm kuruluşlara emanet edilen çalışma, halk sağlığını mümkün olan en fazla sayıda insana yardım sağlayacak şekilde organize etmek, hastalıklar yönünden öngörülebilir her şeyi engellemeye hizmet ve halka rehberlik etmektedir."

Che koruyucu sağlık hizmetlerini, sağlığın sosyal belirleyicileri olan beslenme, barınma, temiz su gibi kavramların önemini çok net ortaya koymuş. Bugün de sağlıkçılar bunları söylüyor ama uygulama bunun çok gerisinde.

Mart 2011 yılında 30 binden fazla sağlıkçının katılıp Sağlıkta Dönüşüm Projesini protesto ettiği mitingde Dr. Che'yi anan bir pankartı o dönemin sağlık bakanı Recep Akdağ diline dolayıp günlerce konuşmuştu.

1956-1959 yılları arasında mücadele arkadaşı Fidel Castro ile Küba devrimi için savaşan Che, Küba'daki siyasi görevlerini Kongo ve Bolivya'daki devrimlere destek vermek için bırakıyor ve Arjantinli gerilla lideri, Küba Devrimi önderlerinden Dr. Ernesto Che Guevara, 1967 yılında Bolivya hükümet güçlerince yakalanarak 39 yaşında öldürülüyor. Che'nin hekim olarak kullandığı aletler Havana'da Devrim Müzesinde sergilenmekte.

A. Özdemir Aktan kimdir?

A. Özdemir Aktan, Ankara’da doğdu. İlkokulu Rize’de bitirdikten sonra ortaokulu Talas Amerikan Kolejinde, liseyi ise Tarsus Amerikan Kolejinde bitirdi.

1971 yılında girdiği Hacettepe Tıp Fakültesini 1977 yılında bitirdi ve aynı yıl Hacettepe Tıp Fakültesi Genel Cerrahi asistanı oldu.

!982 yılında genel cerrahi uzmanı olduktan sonra askerlik ve zorunlu hizmet sonrası 1986 yılında Gazi Üniversitesinde yardımcı doçent olarak akademik kariyerine başladı. 1988’de Marmara Üniversitesine geçtikten sonra aynı yıl doçent ve 1994 yılında da profesör oldu.

Marmara Üniversitesinde 27 yıl görev yaptıktan sonra 2015 yılında KHK ile üniversiteden uzaklaştırıldı.

İstanbul Tabip Odasında değişik görevlerden sonra 2006-2010 yılları arasında İTO başkanı, 2010-2012 yılları arasında TTB Merkez Konseyi ikinci başkanlığı ve 2012-2104 yıllarında ise TTB Merkez Konseyi başkanlığı yaptı. İTO anılarını "Savaş Köprüleri Vurur" ve TTB anılarını "Hekimler Suç İşliyor" isimli kitaplarda yayımladı.

Halen hekimlik mesleğine ve TTB aktivistliğine devam ediyor.

Evli ve iki çocuk babası.

Yazarın Diğer Yazıları

Düzensiz ortam, verimsiz sonuç

Araştırmalar, yeterli dinlenemeyen kişilerin fiziki ve mental çöküntü yaşadıklarını, konsantrasyon eksikliği ile karar vermekte zorlandıklarını ve hata oranlarının yükseldiğini gösteriyor

Medikal estetik furyası

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte tıpta "medikal estetik" adı altında yeni bir dal oluştu. Türkiye'de kısa bir kurs sonrası alınan sertifika ile medikal estetik uzmanı olunabiliyor. Geniş ve verimli bir pazar olduğundan da ehliyetsiz veya yetersiz birçok kişi tarafından da uygulanmaya çalışılıyor

Tıp umulmadık yerlere yöneliyor

Bir gün yapay zekâ ve robotlar hekimlerin yerini alır mı?