Fiyatların seyri neye bağlı
Altın fiyatlarını biraz daha dikkat izliyorsanız bilirsiniz ki fiyatlarını etkileyen önemli birkaç faktör vardır. Bu faktörleri de düzenli takip ederseniz beklenti fiyatların hiç olmazsa yönünü kestirmeniz mümkün olacaktır.
Altın fiyatlarını etkileyen önemli faktörleri sıralayalım şimdi: ABD Doları’nın diğer para birimleri karşısındaki değeri, dünyadaki ekonomik büyüme, diğer finansal piyasa göstergeleri ve para arzı, enerji fiyatları, diğer kıymetli madenlerin ve emtiaların fiyatları, madenlerden gerçekleştirilen altın üretimi ve altın üreticilerinin hedging (riskten korunma) işlemleri, merkez bankalarının altın alış ve satışları, jeopolitik ortam ve bunun ekonomi üzerindeki etkileri, mücevher talebi başta olmak üzere altına gelen talep, altının işlem gördüğü vadeli piyasalardaki kısa ve uzun pozisyon miktarları, spekülatif amaçlı alım–satım işlemleri ve altın madencilik şirketlerinin altın çıkartma masrafları.
Altın fiyatlarını etkileyen bu faktörlerin her biri zaman zaman güçlü volatilite yaratsa da tek başına uzun soluklu etki yaratması zordur. Ayrıca, fiyatları etkileyen faktörlerden ‘’spekülatif amaçlı pozisyonları’’ hesaba katmadan ‘’her şey kontrolüm altında’’ derseniz, emin olun ki kumar oynadınız ve kaybedeceksiniz.
Merkez Bankalarının altın piyasasındaki rolü
Altın parasal role nedeniyle uzun yıllar merkez bankalarının rezervlerinde tutulmaktadır. Bu süre 100 yıldan fazladır ve gelecekte de büyük altın stoklarının korunması beklenmektedir. Bu durumun en önemli sebebi, altından ve diğer enstrümanlardan elde edilen getiriler arasında negatif bir korelasyon söz konusu olmasıdır çoğu zaman. Merkez bankalarının rezerv portföylerini altınla çeşitlendirmeleri portföyden sağlanacak getiri riskini azaltmaktadır. Merkez Bankaları halen yer üstü altın stoklarının yaklaşık % 20’sine de sahip bulunmaktadır. Geçtiğimiz on yılda değişen koşullara uyum sağlamak için rezerv portföylerinin yeniden ayarlama sürecinin bazı merkez bankalarının tuttukları altın miktarında bir düşüşe yol açacağı fikri sabitken, değişen dünya konjonktürü ile tam tersine dönmüş ve çoğu merkez bankası rezervlerini artırma yoluna gitmiştir.
Merkez bankaları yer üstünde olduğu düşünülen tüm altının dörtte birini elinde tuttuğu hesap edilmekte olup, altın talebinin artması ile ödünç verme, swap, ve diğer altın türev enstrümanları kullanımları da artmaya başlamıştır.
Aşağıdaki tabloda mart 2010 itibariyle seçili ülke merkez bankalarının altın rezerv miktarlarını ve rezervlerinde tuttuğu altının yüzdesi verilmiştir.
Kaynak: WGC investment Digest 2010 www.gold.org
Merkez bankalarının ellerindeki altın miktarının büyüklüğü bu piyasadaki etkinliklerini göstermesi açısından da önemlidir. Özellikle; ABD, IMF, İtalya, Fransa ve Çin merkez bankalarının altınla ilgili alacağı her karar piyasaların yönünü değiştirecek güçtedir ve bu ülkelerin altın ile ilgili kararları sıkı takip edilmelidir.
Dünya Altın Konseyi (WGC) tarafından açıklanan verilere göre fiyatlarda yaşanan tırmanışa rağmen merkez bankalarının altın alımı sürüyor. Konsey'in internet sitesinde yer alan açıklamalara göre Rusya Federasyonu yılın ilk dört ayında toplam 31.4 ton altın satın alarak alım rekorunu kırarken, rezervlerini de ciddi anlamda güçlendirdi. Filipinler 9.6 tonluk alımla yılın en fazla altın depo eden ikinci ülkesi olurken, petrol zengini iki ülke Venezüella ve Kazakistan 3.1'er tonla merkez bankalarını kırılganlıklara rağmen daha güçlü hale getirdi. Bu yılın ilk dört ayında altın satan ülkeler ise ekonomik krizin pençesindeki Yunanistan, Gazprom'a borçlarını ödemek için çırpınan Beyaz Rusya (Belarus) ve uyuşturucu kartellerinin kana buladığı Meksika oldu. Yunanistan içinde bulunduğu derin borç krizine rağmen sadece 200 kilo altın satarken, Meksika ise 600 kiloluk satış gerçekleştirdi. Beyaz Rusya ise 2.9 tonluk satışla en fazla altın satan ülke olarak kayıtlara geçti.
Merkez Bankaları dışında diğer bankaların da altın alım - satım kararları piyasalarca takip edilmektedir. Bu konu ile ilgili 2 hafta önce Financial Times, "European banks use gold reserves to raise cash" başlığıyla yayımlanan haberin ayrıntısı önemli bilgi içermektedir.
Haberin özetinde; Avrupalı bankaların, nakit sıkışıklığını gidermek için altın rezervlerini kullanmaya başladığı ve 31 Mart'ta sona eren mali yıl içerisinde döviz karşılığında 346 ton altın takası gerçekleştirdiği belirtilmektedir.
Bu durum; "Merkez bankalarının merkez bankası" olarak bilinen Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) tarafından açıklanan raporda da görüleceği gibi, bankaların Yunanistan’ın borç krizi nedeniyle yaşadıkları nakit sıkışıklığını aşmanın çaresini altın rezervlerinde bulduğuna işaret etmektedir. Şu andaki fiyat seviyelerine göre, yapılan işlemlerin değeri 13 milyar dolardır. Bu miktar, para piyasaları işlemleri ile kıyaslandığında düşüktür. Ancak yine de bankaların sermayelerini sağlamak için ellerindeki altınları satıyor olması, sektördeki stresi göstermesi açısından önem taşımaktadır.
