FED, ekonomiyi canlandırmak için yeni tedbir almadığı gibi, Açık Piyasa Komitesi (FOMC), yaptığı toplantıda, yüzde 0-0,25 aralığındaki gösterge faiz oranını sabit tutarak değişikliğe de gitmedi.
FED, her ne kadar gerekli olması halinde ek destek vermeye hazır olduğunu ifade etse de görünen o ki, şimdilik piyasaları izlemekle yetinecek.
FED aslında, ekonomik büyümenin yavaşlığı ve düşük enflasyon konusunda kaygılı olduğunun az da olsa dillendirmekte epeydir. Bunun en önemli sebebi; ABD ekonomisi resesyondan geçen haziran da çıksa da, toparlanmanın bu yıl epey ivme kaybetmesi. FED, 2008 Aralık ayından bu yana faiz oranlarını sıfıra yakın seviyede tutuyor ve kamu borçları ile mortgage tahvilleri almak yoluyla ekonomiye 1,7 trilyon dolar katkıda bulundu. FED, son toplantısında, yeni kamu borç satın alması veya diğer özel önlemler açıklamazken, ‘’gerekli durumda’’ önlemler alınabileceği konusunda da açık kapı bıraktı.
Görünen o ki FED, ekonominin toparlanmasını sağlmak için ek destek vermeye hazır olduğunu açıklarken, aslında piyasalardaki gelişmeleri bir süre daha izlemek istediğini anlatmaya çalışıyor.
FED açıklamalarına piyasaların tavrı
FED’in ek parasal önlemlerle büyümeye destek olacağı sözüne karşın, bunun arkasındaki ana endişenin zayıf büyüme görünümü ve ilk defa açık olarak dile getirilen deflasyon korkusu yatıyor. Haliyle piyasalar bu korkuyu çok çabuk hissederek, risk iştahını gemleme yoluna gitti.
Avrupa bölgesinden gelen zayıf Temmuz sanayi siparişleri ve Eylül tüketici güveni verileri de büyüme endişelerini güçlendiren diğer bir etken.
Dolar’a karşı artan endişeler ve parasal sıkılaşmanın sürekli erteleniyor oluşu, Euro-dolar paritesini 1,34’ün üzerine taşırken; büyüme endişeleri ham petrol fiyatlarının 75 doların altına itti. Ekonomik görünüm belirsizlikleriyle altın fiyatları 1.300 dolara doğru yeni rekor seviyelere ulaştırdı. Peki altın 1300 $/ons görür mü ? Muhtemelen bu hafta görür.
Krizden ders çıkaran AB, piyasaları denetleyecek
Avrupa da hava daha sakin...
Avrupa Parlamentosu, finans piyasalarının denetiminde ülkelerin yetkilerini, tek elde toplayan yasaya oy çoğunluğu ile onay verdi. Bu oldukça önemli bir karar aslında. Buna göre AB’ne bağlı çalışacak üç denetleme dairesi, önümüzdeki yılın başından itibaren bu sektördeki ulusal dairelerle birlikte, bankalar, sigortalar ve borsaları denetleme yetkisine sahip olacak.
Ayrıca, bu üç AB dairesinin istisna durumlarda denetledikleri kurumlara doğrudan talimat vermesi de mümkün hale getirildi.
Gelecek Ocak ayından itibaren AB çapında bankalar, sigortalar ve borsalar için birer AB denetleme dairesi oluşturuluyor. Bankalardan sorumlu daire Londra’da, borsa/kıymetli kağıt piyasasından sorumlu daire Paris’te olacak; Almanya’nın finans merkezi Frankfurt’ta ise sigortalardan sorumlu denetleme dairesi bulunacak.
Buna ek olarak Frankfurt’taki Avrupa Merkez Bankası nezdinde ayrıca bir çeşit erken uyarı sistemi işlevi olan “Risk Danışma Kurulu” oluşturuluyor. Burada Avrupa Merkez Bankası Başkanı’nın yönetiminde para uzmanları ve akademisyenler, finans piyasalarını gözlemleyecek ve ufukta beliren tehlikeler karşısında uyarıda bulunacaklar.
Geniş müdahale yetkisi
Denetleme dairelerinin merkezî hale getirilmesine rağmen birliğe bağlı ülkelerin denetleme mercileri günlük çalışma rutinlerini sürdürecek.
Çıkan yasanın en önemli maddesi, Ulusal denetim mekanizmalarının anlaşmazlığa düştüğü durumlarda, ya da Avrupa hukukuna aykırı durumlar söz konusu olduğunda AB denetimcilerinin doğrudan müdahale hakkına sahip olması. Ayrıca denetimcilerin, işe yaramaz finans ürünlerini yasaklama hakkı da bulunuyor. Bu durum özellikle türev ürünlerdeki yüksek riskli işlemlerin kontrolüne olanak sağlayacaktır.
Avrupa Birliği, üye ülke hükümetlerinin AB denetimcilerinin verecekleri talimatlarla “ulusal bütçelere” etkili müdahalede bulunulmasının da önünü kesti. Bu karar da oldukça önemli. Örneğin büyük bir bankanın devlet teminatları ile kurtarılacak olması durumunda böyle bir müdahalenin gündeme gelmesi baştan engellenmiş oldu.
Çıkan yasa bu şekliyle, AB piyasalarına ciddi bir denetim mekanizması getirmekte. En önemlisi denetimi tek bir merkezde toplamakta. Ayrıca, oluşturulan “Risk Danışma Kurulu’’ iyi çalışması durumunda, bundan sonra oluşabilecek krizleri önceden sezme ve önlem alınmasına sağlama şansı yaratmakta.
Özet olarak; Avrupa Birliği finans piyasaları için gerekli tedbirleri almaya başladı.
