Altında tüm gözler yükselişe çevrilmiş ve beklentiler 1300 $/ons, 2000 $/ons olarak konuşulurken, Haziran ayı sonunda 1260 $/ons’tan düşüşe geçmesi yeni bir soruyu akıllara getirdi: ‘Altın fiyatlarında “Ayı piyasası”na mı geçildi?’ Mevcut durumda 1200 $/ons’un da altına inerek 1180 $/ons civarında tutunmaya çalışan fiyatlar için çok da uzak olmayan bir görüş gibi dursa da, soruya tam anlamıyla bir cevap verebilmek için altın fiyatlarının volatilitesini ve küresel ekonomilerin krizden çıkış sürecindeki ekonomik göstergelerini göz önüne almak gerekecek. Tüm değişkenler incelendiğinde soruyu, ‘Altını yükselişten alıkoyan etkenler nelerdir?’ sorusuna dönüştürmek de daha mantıklı gözükmektedir.
Şimdi bu etkenlere tek tek bakalım isterseniz. Etkenlerden birincisi, ABD’de enflasyon verilerinin beklentilerden düşük gelmesi. Bilindiği üzere altın, enflasyon dönemlerinde, diğer tüm yatırım araçlarının getiri oranları düşer ve kağıt paralar değer kaybederken, değer kazanmaktadır. Ancak ABD Doları bazında yaşanan düşüşler, enflasyonun yönünün yukarı değil, aşağı olduğunu işaret eder. Aşağıdaki grafik de bunu doğruluyor:
Kaynak: http://research.stlouisfed.org
Enflasyondaki düşüşü hazırlayan en önemli iki nedene bakarsak bunlar; altın fiyatları üzerinde de oldukça etkili olan para arzı ve maaş/ücret artışlarıdır. Her ne kadar piyasadaki aktörler tarafından yüksek para arzı ve likidite bolluğu yorumları yapılsa da, son 6 ayın parasal tabanına baktığımızda aşağı yönelen bir çizgi görüyoruz. Maaş/ücret düzeylerinde de artış yerine, gerçekleşen yatay, hatta aşağı yönlü seyir, enflasyonun azalmasında etkili görünüyor.
Kaynak: http://research.stlouisfed.org
Ekonomik göstergelere eklenen büyük fon satışları da, altın fiyatlarında yaşanan düşüşlerde etkili oldu. Özellikle COMEX’den gelen future satışlar ve Uluslararası Ödemeler Bankası tarafından gerçekleştirilen büyük oranlı swap işlemlerinin haberleri de, satışların daha da artacağı endişesini de beraberinde getirdi.
Enerji fiyatlarında yaşanan düşüşlerinde bu süreci desteklediği görülüyor. Nisan ayı sonlarında 90 $’ı zorlayan petrol fiyatlarının düşüşe geçmesi, altın fiyatlarının yönünü tayin etmede etkili oldu.
Kaynak: http://futures.tradingcharts.com/chart/CO/W
http://economictimes.indiatimes.com/markets/commodities/Gold-drops-15-per-cent-on-fund-selling/articleshow/6179266.cms
Altının yatırım aracı olarak tercih edilmesindeki düşüş de bu süreçteki etkenler arasında. Özellikle Amerika piyasasında altın yatırımından, devlet tahvili yatırımına yönelişler bu değişimin etkilerinden biri olarak algılanmalı.
Ayrıca, Avrupa bölgesi ülkelerinde yaşanan borç krizinin tırmanmasıyla artan altın fiyatları, İspanya, Portekiz ve Yunanistan için sorunların azalmaya başlamasıyla yönünü aşağı çevirdi. Bununla birlikte, yıl içerisinde zayıflamasıyla birlikte altın fiyatlarını yukarı doğru iten (hatta altınla Amerikan Doları’nı aynı anda güçlendirerek genel kanıyı da yıkan) Euro’nun toparlanması süreci tersine işliyor. Bu da altın fiyatlarında düşüş yönünde bir baskı yaratıyor.
Kaynak: http://www.x-rates.com/d/USD/EUR/graph120.html
Dünyanın en büyük ekonomileri arasına kendini kabul ettiren ve altın piyasasında belirleyici bir rol almaya başlayan Çin’in büyüme rakamlarının beklenenin altında gelmesi ve düşüş trendine girmesi de altın fiyatları üzerinde baskı yarattı. Çin’in altın talebi göz önüne alındığında Çin’in büyüme rakamlarının etkisi açıkça görülür.
Kaynak: http://www.stats.gov.cn/english/
Altın fiyatlarındaki beklentilerin yeniden gözden geçirilmesine neden olan ve “ayı” piyasası mı başlıyor? sorusuna karşılık gelen verileri inceledikten sonra düşüşün nereye kadar devam edeceğini belirlemeye çalışalım. Öncelikle altın fiyatlarının karakteristik özelliklerinden birine göz atmak yerinde olur. Altın fiyatları, genellikle Ağustos ayından önce bir düzeltmeyle birlikte düşer ve sonrasında toparlanır. 2004’ten bu yana verilen grafikler, 2006 hariç, bu tespiti doğrular nitelikte.
Kaynak: http://www.kitco.com/scripts/hist_charts/yearly_graphs.plx
Bu veriler göstermektedir ki, altındaki düşüş devam etse bile bu, sonrasında yükselişi ya da en azından toparlanmayı getirecek bir düşüştür.2 Düşüşün hangi düzeye kadar olabileceğini ise aşağıdaki grafik gösteriyor.3
Kaynak: http://www.kitco.com/charts/livegold.html
2 http://seekingalpha.com/article/215160-what-s-causing-the-current-complacency-in-gold
3 http://www.gotgoldreportsubscription.com/2010_7_18GGR.pdf