Uluslararası piyasaları takip edenler Wall Street Journal’da yazılanların itibar gördüğünü bilir.
Güvenilir bir ekonomi gazetesidir ve yazarları, yazılanlar ciddiye alınır mutlaka. Gazetenin tanınmış finans uzmanı Brett Arends, geçtiğimiz günlerde yeni bir çöküş olabileceği kaygısıyla yatırımcıların dikkatli olması için 10 neden yazdı ve onları dikkatli olmaya çağırdı. Şimdi Arends’in yatırımcılara daha temkinli olmalarını söylerken sıraladığı 10 nedeni aktarayım sizlere:
Eylül çöküşlerin yaşandığı aydır: Eylülde piyasa genelde diğer aylardan daha kötü sonuçlanır. Buna eylül etkisi denir. Bazıları bunu günlerin kısalmasından dolayı insanların psikolojik olarak etkilenmesi olarak değerlendiriyor.
Seçim dönemi başlamak üzere: Washington siyasi bir açmaza doğru gidiyor. Demokratlar’ın hem Temsilciler Meclisi hem Senato’da sandalye kaybetmeleri ve Cumhuriyetçiler’in Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ele alabilecekleri bekleniyor. Bu da Meclis’te ikili bir yapı oluşturacak, işlerin tıkanmasına neden olacak.
Birçok gösterge uyarı veriyor: İmalat endeksi zayıfladı. Yeni siparişler endeksi de düştü. Ticaret açığı arttı ve ikinci çeyrek büyüme oranı beklenin altında kaldı. Çin’in büyüme hızında da yavaşlama var. Tüm bunlar endişe yaratıyor.
Deflasyon geldi bile: Tüketici fiyatları üç aydır düşüyor. Bu işçilerin aldıkları ücretlerin de düşmesine neden oluyor. The Bureau of Labor Statistics’in raporuna göre, çalışanlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 daha az kazanıyor. Deflasyon döneminde, ücretler, fiyatlar ve evinizin değeri dolar bazında düşse de borcunuz aynı kalır.
İnsanların hâlâ çok borcu var: Gerçek kişiler, şirketler, eyaletler, belediyeler ve hükümetin çok borcu var. FED’e (ABD Merkez Bankası) göre, mali sektör dışarıda tutulduğunda bile ABD’de toplam borç, 10 yıl önceki 18 trilyon dolardan 35 trilyon dolara çıktı.
İstihdam sorunu söylenenden daha kötü: Resmi işsizlik oranı olan yüzde 9,5’u unutun. Şu anda ABD nüfusunda 20 yaş ve üzeri insanların sadece yüzde 61’inin bir işi var. Bu, 1980’lerin başından bu yana en düşük oran.
Fiyatlar çok pahalı: Yale Üniversitesi ekonomi Profesörü Robert Shiller’e göre hisse fiyatları mevsimsel olarak düzeltildiğinden kazançların 20 kat üzerinde.
FED huzursuz: Ekonominin zayıflamaya başladığı yolunda uyarıda bulunan Fed, deflasyona karşı ipotek senetleri satışından elde edeceği parayı tahvillere yatırma silahını çekti. İpotek ve uzun vadeli faizler düşecek ama bu, 10 binin altında olan Dow Jones endeksi için iyi haber mi?
Piyasada iyimserlik arttı: National Association of Active Investment Manager’in yaptığı araştırmada yatırım fonu yöneticilerinin, mali danışmanların piyasanın yukarı gideceğini beklediği açıklandı.
Bundan dolayı dikkatli olunmalı. Çünkü alım zamanı herkesin karamsar olduğu dönemdir.
Konut sektörü kötü durumda: İcra yoluyla satışlar arttı. İpotekli mallar uzmanı Realty Trac, Temmuz’da bankaların el koyduğu ev sayısının yüzde 9 artarak 93 bin olduğunu, yıl sonuna kadar 1 milyona ulaşabileceğini açıkladı. Bu durum fiyat düşmesine neden olarak tüm konut sahiplerini etkiliyor.
Wall Street Journal’da finans uzmanı Brett Arends’in, geçtiğimiz günlerde yeni bir çöküş olabileceği kaygısıyla sıraladığı 10 nedenin çoğu aslında birçok uzmanın da epeydir söylediği şeyler. Özellikle deflasyon beklentisi ve buna bağlı ABD’de toplam borcun 35 trilyon dolara çıkması endişeleri arttıran unsurlar… Kişiler, şirketler, eyaletler, belediyeler ve hükümet borçlarla boğuşuyor.
ABD’de resmi işsizlik oranı yüzde 9,5 olsa da nüfusun 20 yaş ve üzeri insanın sadece yüzde 61’inin bir işinin olması kötümser senaryolar için yine güçlü bir gösterge.
İmalat endeksi zayıflaması ve yeni siparişler endeksinin de düşmesi, ticaret açığının artması demek. Ayrıca ikinci çeyrekte büyüme oranının beklenin altında kalması da yine kötümserleri destekleyen unsurlar. Üretimdeki büyümenin yavaşlaması ve Cuma günü gelen özel sektör istihdam verisinin beklendiği gibi değişmemesi, dikkat çeken diğer bir unsur.
ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke'nin, ABD ekonomisinin görünümü için kullandığı 'olağandışı belirsiz' tanımlaması piyasayı ürküten unsurlardan biriydi hatırlarsanız. Ancak geçtiğimiz gün Fed'in yaptığı temkinli açıklama, faizlerin düşük seviyesini koruyacağı konusunda olumlu hava yaratsa da ABD'li yatırımcılar arasında çoğunluk pek aynı havada gözükmüyor.
Ekonomistlerin kısa süre önce ABD'yi göklere çıkarırken, şimdi olumsuz havayı başlıklarla sıralaması piyasaların hala kaygan bir zeminde hareket ettiğini ve havanın puslu olduğunu gösteriyor. Bu havalarda mutlu olanlar ise sadece spekülatörler…
