Banksy'den yeni proje: Dismaland… Hayalleri Tükettiyseniz Gerçeklere Dalalım.
Dismaland sergisinde sanatçının projesi de sergileniyor
İngiliz sokak sanatının en yaratıcı isimlerinden Banksy. Kimi zaman sokakta bir köşeyi dönenlerin yüzüne gerçekleri duvar sertliğinde çarptığı eserleriyle tanınıyor. Geçmişte bu satırın yazarı tarafından da bahsedildiği üzere çeşitli kentlerde yazdığı, çizdiği duvarlar üzerinden “tek dişi kalmış medeniyet”in ipliğini pazara çıkarmayı, “medeni” sorunları gündeme getirmeyi başardı.
Sanatçı doğduğu topraklarda, çocukluğunu geçirdiği Weston-super-Mare kasabasında 22 Ağustos’tan itibaren 6 hafta sürecek yeni projesiyle henüz proje sergiye açılmadan medyanın gündemini patlatmış durumda. Disneyland ve lunapark şablonlarından esinlenerek Banksy tarafından oluşturulan Dismaland sergisinde sanatçının 10 projesi de sergileniyor. Aralarında Damien Hirst gibi Banksy tarafından da dünyanın çağdaş sanat alanında en başarılı sanatçıları olarak 46 sanatçı daha projeye eserleriyle katkıda bulunuyor.
5 pound karşılığında sınırlı sayıda izleyicinin gezebileceği serginin biletleri muhtemelen şu satırları okuduğunuz sırada tükenmiş olacak. Ancak 19 Ağustos’tan itibaren çeşitli medya kanallarında paylaşılan fotoğraflar ve videolarda görüldüğü üzere sergi içerisinde genel olarak yapaylık ve sömürü üzerine işleyen sistemi eleştiren ancak özelinde farklı temalara değinen bir çok yaratıcı eser dikkat çekiyor.
Dismaland’a ilişkin yayınlanan resmi duyuru bile başlı başına bir eleştiri… Şu satırlara dikkatinizi çekmek istiyorum.
“Sıradan bir aile gezintisinin ruhsuz, şekerle kaplanmış banalliğine bir alternatif mi arıyorsunuz? Ya da biraz daha ucuz başka bir yer mi. O hâlde burası tam da size göre; akılsızca bir ‘gerçeklerden kaçış eyleminden’ kaçabileceğiniz kaotik bir yeni dünya.
…
Bu etkinlik yetişkinlere yönelik temalar, rahatsız edici görsellik, flaş ışıklarının genişletilmiş bir kullanımı, duman efektleri ve küfür içerir. Aşağıdaki nesnelerin getirilmesi kesinlikle yasaktır: bıçaklar, sprey boyaları, yasadışı uyuşturucular, ve Walt Disney şirketinden gelen avukatlar.”
Dismaland sergisini gezme olanağını bulamayacağız ancak sergiye ilişkin görseller ve videolar üzerinden Banksy ve “çetesi”nin Disneyland/Lunapark temasından rol çalmasını kimi zaman zevk kimi zaman acı içerisinde takip edeceğiz.
Anadolu toprakları üzerinde yaşama çabasını sürdürürken İngiltere’nin ücra bir kasabasında açılmış bir sergi bizim niye ilgimizi çekmeli? Yaşadığımız çağı, durumu anlamak için kimi zaman dışarıdan birilerinin “Kral çıplak” şeklinde bağırmasına ihtiyaç duyuyoruz. Kimi zaman sanat yoluyla, yaratıcılık yoluyla zaten çoğu kez yazılmış, anlatılmış şeylerin görselleştirilmesine farklı bir şekilde bize aktarılmasına ihtiyaç duyuyoruz.
Aslına bakarsanız hepimiz kendi “Dismaland”ımız içerisinde yaşamlarımızı sürdürme telaşı içerisinde kimi zaman bir sergi unsuru haline gelebiliyoruz. Tıpkı Truman Show’un baş karakteri gibi… Sokakta yürürken karşılaştığınız kavga eden şöförleri, bağıran komşuları, dilenen Suriyeli göçmenleri, sisteme uyum sağlayamadığı için sistem tarafından itilmiş evsizleri düşünelim örneğin… Kimi zaman modern yaşam olarak da adlandırdığımız teknolojiye bulanmış asfalt, beton kaplamalı yaşamlarımızı düşünelim örneğin…
Medeniyet tek dişi kaldığı halde bizi öğütmeye devam edecek mi? Yine Mehmet Akif Ersoy’dan alıntı yaparsak zaten “hangi çılgın” bu gidişatı durdurabilir ki?
Belki de önce vehameti fark etmek sonrasında doğru önlemleri alabilmemizin önünü açar. Kim bilir…
Altta yer alan bağlantıda İngiliz kanalı Channel 4 tarafından Dismaland içerisinde yapılan geziyi takip edebilirsiniz. Baştan uyaralım. Fazla gerçek sağlığa zararlıdır.
Hem gerçek sorunları tespiti hem de sorunlara çözümler geliştirilmesiyle ilgili hem bireysel hem de toplumsal olarak sıkıntılar yaşadığımız aşikar. Belki de bunun sebebini sorgulamamız gerekiyor…
