Yine biten bir yılın ardından geçen yılın muhasebesi... Yoğun gündem, absürt hikâyeler ve internet çılgınlığı neticesinde uzun süreli hafızamızın iyice köreldiği, kısa süreli hafızaya sahip beşerler hâline geldiğimiz şu günlerde aslında iyi bir bahane geçen yılın muhasebesini yapmak. Hem geçen yılı hatırlamak hem de uzun süreli hafızayı yeniden çalıştırmak için... Hatıralarımız, onlara dair duygularımız olmadan nasıl geleceğe bakabiliriz? Ya da bakmalı mıyız?

2015 yılının muhasebesini yapan, başımıza neler gelmiş, nelerle gülüp eğlenmişiz haberlerle karşılaşacağız bir iki gün boyunca… Medyanın bizim adımıza bizim için yaptığı muhasebe dışında başımıza neler geldiğini, neleri merak edip araştırdığımızı artık internet teknolojileri sayesinde öğrenmek eskisine göre çok daha kolay…

Google, internete giriş kapımız. Birçok ülkenin de öyle. Google’ın sunduğu istatistikler bu bağlamda oldukça önemli. Küresel ve yerel boyutta 2015’te neleri önemsediğimizi Google Trends uygulaması ile görmek mümkün. Önce isterseniz bir dünyaya bakalım. İki günlük dünyada küresel çapta insanlar bir yıl boyunca en çok neleri aramışlar;

1. 897 milyon arama Kasım ayında Paris’te düzenlenen saldırılar hakkında yapılmış
2. 406 milyon arama Şubat ayında Oscar Ödülleri,
3. 323 milyon arama Şubat-Mart aylarında Kriket Dünya Kupası,
4. 246 milyon arama Eylül ve Ekim aylarında Rugby Dünya Kupası
5. 155 milyon arama Aralık ayında Yıldız Savaşları serisinin son bölümü
6. 123 milyon arama Şubat ayında Mr.Spock’ın (Leonard Nimoy) ölümü,
7. 113 milyon arama Temmuz ayında Kadınlar Dünya Kupası,
8. 100 milyon arama, Eylül ayında İngiltere Kraliçesi II.Elizabeth’in tahtta en uzun süre kalma rekoru kırması
9. 85 milyon arama Nisan ayında Nepal depremi,
10. 73 milyon arama Şubat ayında rengi anlaşılamayan elbise,
11. 42 milyon arama Nisan ayında Fifa yolsuzluk soruşturması,
12. 35 milyon arama Temmuz ayında Yunanistan ekonomik krizi,
13. 32 milyon arama Temmuz ayında Aslan Cecil’in ölümü,
14. 20 milyon arama Temmuz ayında İran Nükleer anlaşması,
15. 13 milyon arama Eylül ayında Volkswagen emisyon skandalı,
16. 12 milyon arama Haziran ayında Çin Şangay Borsası’nın %30 düşüşü,
17. 10 milyon arama Ekim ayında Mars gezegeninde su bulunması.

Rakamlara baktığımız zaman terör olayları, ekonomik krizler yanında magazin haberlerine de bir hayli düşkün olduğumuzu görebiliyoruz. Örneğin Oscar ödülleri, rengi anlaşılamayan elbise, Aslan Cecil’in ölümü gibi.

Bu listede yani Google’da en çok arama yapılan konu başlıkları arasında son yılların en büyük insan göçü olaylarına ve bu göç sırasında meydana gelen trajedilere yönelik aramaların olmasını bekliyor insan ister istemez. Öyle ya haberlerimiz Suriye, mülteci, ölüm trajedisi haberleriyle dolu değil mi?

Suriye’de ne oluyor, niye bu insanlar göç ediyor, bu insanların ölümünün önünü almak mümkün değil mi gibi sorulara ya da en azından Suriye başlığına rastlamayı düşünüyorum. Göçmen krizi, Google aramalarında 23 milyon kez sorgulanırken Suriye’de süren iç savaşla ilgili arama rakamı yukarıda saydığımız ilk 17 arasına girememiş durumda. Yani rengi anlaşılamayan elbise daha çok ilgimizi çekmiş. Rengimiz aşağı yukarı belli olmuş.

Dünyadan ülkemize dönüp ülkemizde 2015 yılının gündemini hangi konular oluşturmuş diye aradığımızda karşılaştığımız sonuçlar:

Seçim sonuçları
LYS sonuçları
Charlie Hebdo
Fifa 16
Elbise ne renk? (mavi mi siyah mı?)
Saatler ne zaman geri alınacak?
Koalisyon
Suruç
Domuz gribi belirtileri
TEOG

Bu sene iki önemli seçimi yaşadık. Siyasal gündem haricinde çocuklarımız da sürekli bir seçim ve elenme sürecinin içerisinde yaşamlarını kurmaya çalışıyorlar. Bu bağlamda ilk iki madde oldukça anlamlı. Charlie Hebdo saldırıları dünyanın ilgisini çektiği kadar bizim de ilgimizi çekmiş. Ülkemizde Suruç patlaması haricinde örneğin Ankara patlamasının Google sıralamasında ilk 10 da yerini almaması oldukça ilginç. Öte yandan yine haberlerimizi işgal eden ve yaşamımızı etkileyen ekonominin, terörün başlıca ilgi alanlarımız içerisinde yer almaması da ilginç… Sahi bu elbise ne renkmiş?

Hem dünyada hem de ülkemizde arama sonuçları aşağı yukarı gündelik yaşamda nelerle meşgul olduğumuzu, nelerle ilgilenip eğlendiğimizi ortaya koyuyor gibi. Çok didaktik bir söylem olacak ama acaba Google’da biz bunları ararken gerçekte neleri kaybettik? Hem yöneticiler hem de vatandaşlar olarak neleri aramamız, sorgulamamız, araştırmamız gerekirdi?

Benim naçizane aklıma gelenler;

- Küresel ısınma ve yapılması gerekenler

- Barış süreci nasıl sağlanır?

- Hoşgörüyü nasıl kurabiliriz? Birlikte yaşamaya nasıl devam edebiliriz?

- Gelir adaletsizliği nasıl giderilir?

- Özgürlük nasıl korunur ve demokratik katılım süreçleri nasıl aktif hale getirilebilir?

- Medyanın özgürlüğü

- Sosyal medyanın toplum ve bireye etkisi... Çözüm önerileri…

- Geçmişimizi nasıl koruyabilir gelecek nesillere nasıl aktarabiliriz

Bu başlıklar ve daha fazlası ülkemizde de dünyada da aranması gereken, yanıtlarıyla ilgili ciddi taleplerin oluşması gereken konular. Hem gerçek sorunları tespiti hem de sorunlara çözümler geliştirilmesiyle ilgili hem bireysel hem de toplumsal olarak sıkıntılar yaşadığımız aşikar. Belki de bunun sebebini sorgulamamız gerekiyor…

2015’te Google’da ne aradık? Gerçekte neleri kaybettik?...

*Google Trends sayfasına ulaşmak için https://www.google.com.tr/trends/