Gelecek hafta başında, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantıları İstanbul'da yapılacak. Toplantılar 6-7 Ekim tarihlerinde düzenleniyor olsa da, organizasyon bu sabah IMF'nin Küresel Finansal İstikrar Raporu'nun açıklanması ile başlıyor. Bugünden sonra, yıllık toplantılara kadar, çevre kirliliğinden iklim değişimine, yoksulluktan krize çeşitli konularda  seminer ve basın toplantıları düzenlenecek. 
 
IMF ve Dünya Bankası, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulmuş örgütler. IMF, üye ülkelerin ödemeler dengesi sorunlarının çözümüne, Dünya Bankası ise işsizlik, yoksulluk ve çevre sorunları gibi sosyal konularda iyileşme sağlamaya çalışıyor. Bu ikisine, yakın tarihte kurulup daha sonra Dünya Ticaret Örgütü'ne dönüşen Gümrükler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) eklenebilir. Özellikle IMF ve Dünya Bankası'nın varlık nedeni, başarısı gibi konularda yıllardır süre giden tartışmalar bu iki kurum üzerinde soru işaretleri oluşmasına neden oldu. Bununla birlikte son kriz döneminde, hem kriz öncesinde yaptıkları erken uyarılar, hem de sorun yaşayan bazı ülkelere yapılan yardımlar nedeniyle, şimdilik tartışmaların tonu biraz yumuşamış görünüyor. Nisan ayında yapılan G-20 Zirvesinde kurumların tepe yöneticilerinin sadece gelişmiş ekonomilerden değil, gelişmekte olan ekonomilerden de seçilmesine karar verilmesi de, bu ülkelerin IMF ve Dünya Bankası’na karşı eleştirilerini hafifletmesine neden oldu.

Türkiye, şu anda 186 üyesi bulunan IMF’nin en eski üyelerinden biri. 11 Mart 1947’de başlayan ve altmış iki yıldır devam eden üyeliğimiz boyunca tam on dokuz kez IMF ile anlaşma yaptık. Hatırlarsınız, bunlardan sonuncusu geçen yıl tamamlandı.

Gelelim İstanbul Toplantılarına...
 
IMF ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantılarının ilki 1946'da ABD'de yapıldı. Tıpkı izleyen yılların çoğunda bu ülkede yapıldığı gibi. Üç yılda bir ise toplantılar, ABD dışında bir ülkede yapılıyor. Şu ana dek yirmi bir ülkede yıllık toplantı düzenlendi. Gelecek hafta başlayacak olan ise yirmi ikincisi. Diğer ülkelerde yapılanların aksine bu, IMF ve Dünya Bankası'nın Türkiye'de yapılacak ikinci toplantısı olma özelliğini de taşıyor. Önceki ise 1955 yılında yine İstanbul'da yapılmıştı.

13 bin kişinin katılımının beklendiği bu organizasyonun dünya ekonomisi için doğrudan bir katkısı yok. Zaten amaç da bu değil. Toplantıların amacı, iki kurumun gelecekteki çalışmalarına ve uygulayacakları politikalara karar vermek. Bunu yapanlar ise üye ülkelerin maliye bakanları ve merkez bankalarının başkanları: yani guvernörler.

Bununla birlikte, birçok lideri, ekonomi otoritesini, akademisyeni, mali sektör yöneticisi ve sivil toplum temsilcisini bir araya getiren bu organizasyonun, sorunlara ortak çözüm bulma arayışına yarım ettiği söylenebilir. Tabii bir de, işin tanıtım tarafı var ki; bunun da ev sahibi ülke için önemi yadsınamaz. Halen, birçok küresel ekonomi yayın İstanbul toplantıları konusunda haber yapıyor ya da tanıtım filmi gösteriyor.

Merkez Bankası tarafından İstanbul toplantıları konusunda bilgi verme amaçlı bir de web sitesi faaliyette: www.istanbul2009turkey.org. Oldukça kapsamlı ve amaca dönük olarak hazırlanmış olsa da; ‘daha profesyonelce hazırlanabilirdi’ diye düşündüren bir site.