Geçtiğimiz gün, Türkiye İhracatçılar Meclisi Aralık ayı kaydi ihracatını 11 milyar 563 milyon dolar olarak açıkladı. Resmi bir veri olmamakla birlikte, bir öncü gösterge niteliğindeki TİM verisi, ay sonunda açıklanacak resmi TÜİK verisi ile paralellik gösteriyor. Yani ay sonunda göreceğimiz veri de üç aşağı beş yukarı bu düzeyde olacak.
11 aylık TÜİK ve Aralık ayı TİM ihracat verileri 2010 yılında ihracatın 113.7 milyar dolara ulaştığını gösteriyor. Bu, Orta Vadeli Program hedefinin üzerinde bir değer. OVP ihracatın geçen yıla göre yüzde 9.5 artarak 111.7 milyar dolara ulaşmasını hedefliyordu. Hedefi, yaklaşık 2 milyar dolar aşan ihracatın, geçen yıla göre artış oranı yüzde 11.3 oldu.
Bardak Dolu mu, Boş mu?
Dünya ihracatı ve bazı ülkelerin ihracat performansı ile Türkiye’ninki karşılaştırıldığında yüzde 11.3 oranındaki artış zayıf bir performans olarak görülebilir. Zira yılın ilk 9 ayında dünya ihracatının yüzde 23.5 oranında arttığını biliyoruz. Bildiğimiz başka bir şey ise ilk 9 ayda Japonya, Rusya, Çin ve Brezilya’nın ihracatının yüzde 30 civarında artmış olduğu.
Ancak, Rusya hariç bunlardan hiçbirinin ihracatında Avrupa’nın payı Türkiye’ninki kadar yüksek değil. Rusya bir istisna olsa da, ihracatının çok büyük kısmının petrol olduğunu ve söz konusu artışın petrol fiyatındaki artıştan kaynaklandığını biliyoruz. Dolayısı ile Türkiye’nin performansını, kendi gibi, dış ticaretindeki aslan payının Avrupa ülkeleri ait olduğu ülkeler ile karşılaştırmak gerekir. Bu ülkeler de yine Avrupa ülkeleri.
Avrupa’ya baktığımızda Almanya’nın ihracatının ilk 9 ayda yüzde 14, Fransa’nınkinin yüzde 8 arttığını görüyoruz. Avrupa Birliği’nin toplam ihracatı ise yüzde 12 civarında yükselmiş. Birliğin ithalatı ise sadece yüzde 9.6 artmış. Türkiye’nin ihracatının yarısının AB’ye yapıldığını ve AB’deki yabancı mal talebinin tüm dünyanın çok gerisinde arttığını dikkate alırsanız, hedefin 2 milyar dolar üzerine çıkmış ihracatı ve yıl genelinde yüzde 11.3’lük ihracat artışını başarı olarak kabul etmek gerekir.
Bu kadar değil. İşte size başka yerde göremeyeceğiniz bir veri.
60 Ülkede Rekor
Henüz kesinleşmemiş olmakla birlikte 2010 yılında, 60 ülkeye yapılan ihracatta tüm zamanların rekoru kırıldı. Bunlardan 23’ü Afrika’da, 18’i, 10’u Orta ve Güney Amerika’da bulunan ülkeler. Bazılarını paylaşayım:
• Amerika’da, Brezilya, Arjantin, Peru, Uruguay, Paraguay, Venezuela, Bolivya, Dominik Cumhuriyeti, Guatemala,
• Afrika’da, Benin, Libya, Burkina Faso, Kongo, Orta Afrika, Ekvator Ginesi, Madagaskar, Gambiya, Namibya,
• Asya’da, Çin, Güney Kore, Afganistan, Bangladeş, İsrail, İran, Irak, Suriye, Türkmenistan,
• Avrupa’da, ise Kosova, Çek Cumhuriyeti, Beyaz Rusya ve İsveç.
Bunlar ve burada olmayan bazılarına 2010 yılında yapılan ihracat şimdiye dek yapılan en yüksek düzeyine ulaşmış durumda.
Dikkatinizi çekmiştir. Rekor kırılan ülkeler için Avrupa ülkelerini sayısı çok düşük.
Bölgeler
Söz Avrupa’dan açılmışken, bir şeyi hatırlamakta fayda var. 2009 yılında AB’ye ihracatımız yaklaşık 49.9 milyar dolardı ve AB’nin toplam ihracatımızdaki payı yüzde 48.3’tü. 2010 yılında AB’nin ihracatımızdaki payı yüzde 46.9’a geriledi. Ancak bu, Türkiye’nin AB’ye ihracatının gerilediği anlamına gelmiyor. Tersine, 3 milyar dolara yakın bir yükselişle toplam ihracatımız 52.7 milyar dolara yakın düzeyde gerçekleşti.
Ortadoğu ülkelerine yapılan ihracat, 2009’a göre 4.2 milyar dolar arttı. Bölgenin ihracatımız içindeki payı da %16.8’den %18.3’e yükseldi. Benzer durum Güney Amerika ülkeleri için de geçerli. Bölgeye yapılan ihracat nerdeyse iki katına ulaştı.
Ancak aynı şeyi Afrika için söylemek mümkün değil. 2010 yılında ülke grupları itibariyle düşüş görülen tek bölge Afrika. Geçen yıla göre 300 milyon dolar civarında gerileme yaşanan Afrika’ya ihracat, bölgenin toplam ihracat içindeki payının da yüzde 10.1’den yüzde 8.4’e gerilemesine neden oldu.
Yarın ithalat ve dış ticaret açığı ile devam edelim…
