03 Şubat 2024

Kral'a bakmak: 90'lı yıllarda müzik

Kral TV'nin 30. yılına denk gelen bu yıl, bir dosya ile o günlere bakmak istedik

Yakın tarihi konuşmak her zaman bir parça risk içerir. Henüz sis bulutları kalkmamıştır ve söylenenler herkes için farklı anlamlar içerebilir. Yaklaşık 40 yıl öncesinin Türkiye'sinde olanları anlamlandırmak da bu yüzden bazı zorluklar barındırıyor. O günlerde yaşananları bugünün bir fragmanı alarak görmek mümkün. Dünyanın 90'lı yıllardaki değişimi Türkiye'de 80 darbesinin izleriyle tezahür ediyordu. Bu değişime iyi ya da kötü demek şu andan çok zor. İşi biraz daraltıp, mercek altına almak süreci anlamak için daha doğru olabilir. Bu nedenle 90'lı yılların müzik piyasasına, dönemin pop tınıları eşliğinde tanıklıklarla göz atacağız.

Pop müzik ve 90'lar dediğimizde akla ilk gelen figür elbette Kral TV. Ülkenin ilk tematik müzik kanalı olarak 1994 yılının ortasında Cem Uzan tarafından kurulan Kral TV, müzik piyasasının sektör olma yolundaki adımlarını hızlandırdı. Uzan, 1990 yılında Ahmet Özal ile ortak olarak Magic Box Star 1'i, ardından da önce Teleon sonra Kral TV olarak yayına başlayan kanalları hayata geçirdi. Anayasa'da o dönemde TRT dışında bir kanalın yayın yapmasına izin verilmemesine rağmen Turgut Özal'ın desteği ile bu kanalların yayını devam etti. Daha sonra 1994 yılında Anayasa'da yapılan değişiklikle özel kanalların önü açılmış oldu.

Ağustos 1994'te yayına başlayan Kral TV'nin, 2004'te TMSF'ye geçene kadar olan ilk sürecinin özellikle incelenmesi gerekiyor. Kral'da klibi dönen şarkıcıların ertesi gün ünlü olduğu, hâlâ dinlediğimiz şarkıların patladığı ve Unkapanı tarihinde görülmedik satış sayılarına ulaşıldığı o dönem, müzik piyasası için altın yıllar olarak değerlendirilebilir.

Herkesin hemfikir olacağı bir nokta var, 90'lı yıllar gerçekten de ilginç yıllardı. Bu enerji dolu ortamda karşı kültür de ana akım ile dansa kalkmıştı. Rock arabeske, pop etnik müziğe eşlik etmeye başladı. Henüz klip nedir bilinmezken bir anda ortalık birbirinin benzeri kliplerle doldu. Bir klipte onlarca kıyafet değiştiren yorumcuya eşlik eden dansçılar, güzel arabalar ve elbette ışıltılı mekanlar vardı. O sırada dünyada hip hop, rap, R&B yükselişteyken Türkiye pop müzik ve magazin programları ile kendinden geçiyordu. Bir yandan ekonomideki büyümeler ve sonrasında yaşanan krizlere siyasi krizler eşlik etti. Beyaz Toros'ların gölgesinde yaşanan olaylar hiç kapanmayacak derin bir yarayı da inşa ediyordu.

Kral TV'nin 30. yılına denk gelen bu yıl, bir dosya ile o günlere bakmak istedik. Bu dosyayı hazırlarken olayın birinci elden tanıkları ile görüştük. Konu kapsam olarak çok geniş olduğu için farklı konumlardan tanıkla görüşmek, meseleyi biraz daha derli toplu ele almaya yardımcı olacaktı. Öyle yaptık.

Kral TV'yi kuran Şule Bekrioğlu, Kral TV'nin en uzun soluklu çalışanı VJ Bülent, dönemin en önemli müzik magazin yapımcılarından Ali Çınar, "Sevdik Sevdalandık" şarkısı ile ünlü olan Reyhan Karaca, Prestij'in yerli Banderas diye lanse etmesine karşın istenilen "şöhret"i yakalayamayan Kadir Demirel, müzik yazarı Naim Dilmener ile yapımcılar Bülent Forta, İskender Ulus ve Baki Gövtepe sorularımızı yanıtladı.


 Yarın: Şule Bekrioğlu anlatıyor...

Yazarın Diğer Yazıları

Uğur Yücel: Beyoğlu bir patetik sonattır, kulak verirsen için parçalanır

"Binlerce yıldır insanları esaret altına almış ve bizler tarafından kimsesizler mezarlığına gömülmüş bir abideyi, İstanbul'u simgeler Beyoğlu"

Aylin Aslım: Olmayan bir kültürün hegemonyasını yaratamazsın

"Neyi başaramadılar biliyor musunuz? Yolu kültür sanatla hiç kesişmeyenlerin dahi hırsla arzuladığı o 'kültürel hegemonya'yı yaratmayı"

Cem Selcen: Beyoğlu direniyorsa olur

Cem Selcen, "Beyoğlu herhangi bir yer değildir" diyor. Beyoğlu kültürünü bir simge olarak gören Selcen, Refah Partili Beyoğlu Belediyesi'nin 90'larda meyhanelerin siyah perde ile kapatılması çağrısına bir Beyoğlu Festivali ile yanıt verdiklerini ifade ediyor