İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, ekim ayında sahnelerini açtığı “Bêrû” (Yüzsüz) adlı Kürtçe oyun, İstanbul Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmasının ardından, Kasım ayında da programında Tiyatro Avesta’nın “Actor” adlı Kürtçe oyuna yer verdi.
İBB Şehir Tiyatroları tarafından pandemi döneminde özel tiyatrolara destek projesi kapsamında ekim programına, Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) tiyatro topluluğu Teatra Jiyana Nû (Yeni Yaşam Tiyatrosu) tarafından sahnelenen Dario Fo’nun “Klakson Borazanlar ve Bırtlar”ı almıştı. 13 Ekim tarihinde Gaziosmanpaşa Sahnesinde oynanacak olan oyunun başlamasına saatler kala, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmıştı.
Kürtçe tiyatro grupları başvurdu
bianet'te yer alan habere göre kasım ayındaki programda yer almak isteyen Kürtçe tiyatro grupları, İBB Şehir Tiyatrolarına başvurdu. Şa Performans Kafka’nın “Ji Akademiyê re Raporek” (Akademi için bir rapor), Şermola Performans “Disko 5 No’lu”, Tiyatro Avesta da “Actor” oyunları ile başvurdu.
İBB Şehir Tiyatroları’nın açıklamış olduğu kasım ayı programında Tiyatro Avesta’nın oyunu yer alıyor.
Tek kişilik oyun
Tek kişilik bu oyunda, bir aktörün oyun sahnelerken yaşadığı komik durumları ve yaşanmış olaylar anlatılıyor. Grotesk ve kara komedi bir anlatımla sahneye taşınan oyunda, bir oyunun proje aşamasından, rejiye, oyunculuğa, turnelere ve seyircilere uzanan tiyatral yolculuğun tüm aşamaları aktarılıyor. Tiyatronun mutfağını, bir oyunun hangi aşamalardan geçerek sahnelendiğini anlatan Actor, oyuncu Aydın Orak’ın gerçek yaşanan tiyatral olaylardan oluşuyor.
Aydın Orak’ın yazıp yönetip oynadığı oyun en son 2014 yılında 19. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında seyirciyle buluşmuştu. “Actor” 26 Kasım 2020 Perşembe günü saat 20.30’da Kadıköy Haldun Taner Sahnesi’nde sahnelenecek.
Ne olmuştu?
2020 programını 21 Eylül’de Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesinde bir basın toplantısı ile açıklayan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları, ekim programında Kürtçe özel bir tiyatro grubunun oyununa ev sahipliği yapacağını açıklamıştı. İBB Şehir Tiyatroları’nın açıkladığı programa göre Mezopotamya Kültür Merkezi’nin (MKM) tiyatro grubu olan Teatra Jiyana Nû (Yeni Yaşam Tiyatrosu) Dario Fo’nun oyunu “Bêrû” 13 Ekim günü Gaziosmanpaşa Sahnesinde sahneleyecekti.
Böylece Şehir Tiyatroları 106 yıllık tarihinde bir ilke ev sahipliği yapmış olacaktı. Oyunun oynanmasına saatler kala, oyun Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmıştı.
Gaziosmanpaşa Emniyet Müdürlüğü tarafından ve 5442 sayılı Kamu Güvenliği Kanunu ve 2911 sayılı Toplantı Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet gerekçesi ile yasaklanmasını talep edilen kararını, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı İBB Şehir Tiyatrosuna iletmişti.
TJN oyuncularından Ömer Şahin, bu karara karşı hukuk ve yasal bütün haklarını sonuna kadar kullanacaklarını söyledi. Şahin daha önce de TJN’nin bir oyununun yasaklandığını bu yasaklama kararına karşı hukuki süreci başlattıklarını ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından Türkiye’nin yasaklamadan dolayı kendilerine tazminat ödemek zorunda bırakıldığını söyledi.
Şahin ayrıca bu kararın sadece Kürtçe tiyatro yapan kendileri açısından değil diğer dillerde tiyatro yapanlar açısından da karşı çıkılması gereken bir karar olduğunu belirtti.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, yasak kararına tepki göstermiş ve “Kırmızı bülten ile aranan bir terör örgütü üyesinin televizyonda çıkıp açıklama yapması serbest. Hiçbir sorun yok. Ama Kürtçe oyun oynayan bir grubun, ki defalarca oynamış, Kürtçe bilen vatandaşlarımızın gidip izleyeceği bir oyunu oynatmak yasak, suç. Böyle bir şey olmaz” ifadelerini kullanmıştı.
İstanbul Valiliği 14 Ekim tarihinde bir açıklama yayınlamış ve oyunun “sözde devlet ve terör ilişkilerini irdeleyen” bir oyun olduğunu, ve “örgüt propagandası” yaptığını belirterek oyun hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu.
TIKLAYIN - Kürtçe tiyatro oyunu, "genel kamu düzenini bozabileceği" gerekçesiyle sahnelenmesine saatler kala yasaklandı
TIKLAYIN - İçişleri Bakan Yardımcısı Çataklı: Yeni bir yalan ve provakasyon daha, Kürtçe tiyatro elbetteki serbesttir
TIKLAYIN - İmamoğlu: Kürtçe bilen vatandaşlarımızın gidip izleyeceği bir oyunu oynatmak yasak, suç; yani böyle bir şey olmaz
TIKLAYIN - İstanbul Valiliği, gösterimi yasaklanan Kürtçe tiyatro oyununa soruşturma başlattı
