Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi, yani piyasaların verdiği isimle 'Süper Mario', elindeki tüm barutu piyasaların önüne serdi. Büyüme sancılarını bir türlü dindiremeyen Avrupa ekonomisini desteklemek, bankaların likidite sıkıntısını aşmasını sağlamak ve enflasyonun çok düşük seviyelerde takılmasını önlemek için faiz, varlık alımı, likidite ihaleleri için kritik kararlar aldı.
Hürriyet’ten Şebnem Turhan’ın haberine göre; beklenildiği gibi bankaların AMB’de tuttuğu mevduata uyguladığı negatif faiz oranını yüzde 0.30’dan yüzde 0.40’a çeken Draghi, “Bende paranızı tutarsanız üstüne fazla para verirsiniz, piyasaya sürün” mesajı verdi. Ayrıca bankalara gecelik borçlanmaları için verdiği paranın faizini de yüzde 0.30’dan yüzde 0.25’e düşürdü. Yani daha rahat likiditeye ulaşmalarını sağladı. Ayrıca Mart 2017’ye kadar uzattığı 60 milyar Euro’luk varlık alım programını 20 milyar Euro arttırdı ve 80 milyar Euro’ya çıkardı. Varlık alım programının kapsamını da genişleten Draghi Euro cinsinden yatırım yapılabilir nota sahiplerse banka dışı kesimlerin yani özel sektör tahvillerinin de alınabileceğini açıkladı. Draghi bununla da yetinmedi ve bankalar için 5 yıllık uzun vadeli kredi sağlayacak ve haziranda başlanacak TLTRO ihaleleri düzenleneceğini belirtti.
Piyasa AMB’den beklentisini fazlasıyla karşıladı, şimdi sıra Amerika Merkez Bankası’nın (FED) toplantısına geldi. Şayet Draghi gibi FED Başkanı Janet Yellen de faiz artırımlarını öteler belli bir süre telafuz ederse piyasaların bahar havası yaşaması muhtemel. Draghi düzenlediği basın toplantısında ise “Aldığımız önlemlerin ekonomik büyüme ve enflasyona verdiği desteği göze aldığımızda faizlerin daha da indirilmesi gerekeceğini düşünmüyoruz” dedi. Draghi Euro Bölgesi için 2016 enflasyon tahminini ise yüzde 1’den yüzde 0.1’e düşürdü. Draghi bankalara verilecek dört yıl vadeli kredilerin, kaynağın reel ekonomiye aktarılmasını özendirecek şekilde yapılandırıldığını belirterek, “Reel ekonomiye kredi verme konusunda aktif bankalar diğer aktivitelere odaklanan bankalara kıyasla daha fazla kaynak kullanabilecek” dedi.
Kararlar sonrası Euro dolar karşısında önce yüzde 1 değer yitirdikten sonra yükseldi. Türk Lirası da dolara karşı güçlendi ve dolar gün içinde 2.87 liraya kadar gerilerken serbest piyasada 2.8940 liradan kapandı. Avrupa borsalarında yüzde 1’i aşan düşüşler görüldü, Borsa İstanbul günü yüzde 0.36 yükselişle 79 bin 24 puandan kapattı. Altının ons fiyatı 1.269 dolara kadar çıktı, yurtiçinde gram altın yüzde 1.34 değer kazandı, 117.70 liradan günü tamamladı.
Şimdi sıra FED Başkanı Yellen’de
SAXO Capital Markets Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy, AMB kararlarını şöyle değerlendirdi: “Daha önce piyasayı hayal kırıklığına uğratmıştı. Şimdi beklenilen herşeyi verdi. Kendi iç piyasasına ve dünyaya güvenli liman olarak parayı bana getirmeyin mesajı verdi. Bankalara ucuz fonlama yapacağını söyledi. Ve varlık alımlarına özel şirketleri ekledi. Bu çok önemli. Uzun vadeli ihaleler de bankalara yeni kapı açmış oldu. AMB’nin en anlamlı toplantısıydı bu. Ancak Draghi’nin bu kadar eli açık davranması büyüme problemlerinin ve bankacılık sorunlarının düşünülenden daha ciddi olabileceği yorumlarına yol açtı. Şimdi top FED’de. Eğer FED durursa bizim gibi gelişmekte olan ülkeler rahat nefes alacak. Türkiye bir süredir diğer gelişen ülkelerden pozitif ayrışıyordu. Borsamız da 80 bin sınırına dayandı. Dolar endeksi de düşüş gösterince Türk Lirası’nda güçlenme sürdü. Yeniden 2.90’ın altını gördük. Eğer sürerse dolarda 2.75 lirayı görme ihtimalimiz bulunuyor.”
DRAGHI NE YAPTI?
Bankalara verdiği mevduat faizini 10 baz puan daha düşürdü ve yüzde 0.30’dan yüzde 0.40’a çekti. Paranızı AMB’de tutmayın, dedi.
Bankalara sağladığı fonlamanın gecelik faizini yüzde 0.30’dan yüzde 0.25’e indirdi, ucuza fonlama yapacağını gösterdi.
Varlık alım programını beklentinin aksine 10 değil 20 milyar Euro arttırdı ve 80 milyar Euro’ya çekti. Para pompalamaya devam, dedi.
Euro cinsi yatırım yapılabilir nota sahip banka dışı şirketlerin tahvillerini de varlık alım programına dahil etti. Komite şirketleri belirleyecek.
Bankalara likidite sağlamak için 4 yeni 5 yıl vadeli TLTRO ihalesi düzenleyecek. Yani bankalara uzun vadeli ihtiyaçları kadar para verecek.
PİYASA NE TEPKİ VERDİ
Avrupa borsaları ilk anda sert yükseldi ancak sonrasında düşüşle kapattılar. Piyasalar büyük destekle durumun daha kötü olabileceği yorumunu yaptılar.
Euro/dolar paritesi Draghi açıklama yaparken 1.08’e inse de yukarıya döndü. İlk tepki Euro geriledi ama ardından yükselişe geçti.
Türkiye’de gram altın fiyatları kararlarla yükselişe geçti ve FED’e kadar paranın güvenli limanda kalacağını gösterdi.
Uluslararası piyasalarda altının ons fiyatı da güvenli limandan henüz vazgeçilmeyeceği kararıyla yükselişe geçti.
Dolar endeksi ilk anda yükselse de ardından düşüşe geçti ve Türk Lirası da dolara karşı güçlendi.