AKP ile CHP arasında koalisyon görüşmelerinden çıkan sonuçla birlikte erken seçim takvimi konuşulmaya başladı. AKP’nin gelecek hafta pazartesi günü, TBMM Başkanlığı’na olağanüstü toplantı başvurusu yapması bekleniyor. TBMM Başkanı İsmet Yılmaz’ın Meclis’i Salı günü toplantıya çağıracağı belirtilirken, AKP’nin Cuma günü TBMM’den Ekim sonu ya da Kasım başında yapılacak bir erken genel seçim kararı çıkarmayı düşündüğü de konuşulanlar arasında.
‘Geçici bütçe’ Meclis’ten nasıl geçecek?
Kulislere gelen bilgilere göre, olası bir erken genel seçim için TBMM’ye gönderilmek üzere ‘geçici bütçe’ hazırlandığı söyleniyor. Ekim sonu ya da Kasım başında yapılacak bir seçim, seçim sonuçlarının Resmi Gazete’de ilanı ve hükümet kurma çalışmalarına ilişkin takvim, ‘geçici bütçeyi’ öngörüyor. Geçici bütçe, seçim gibi durumlarda özellikle öncelikli ödemelerin ve harcamaların yapılması için başvurulan bir yöntem.
Meclis’te en son 3 Kasım 2002 genel seçimlerinden sonra, 2003 yılı için 3 aylık ‘geçici bütçe’ sunulmuştu. 9 maddelik bütçe Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldükten sonra Genel Kurul’dan geçirmişti.
Meclis’te komisyonlar kurulmadı
7 Haziran seçimlerinden sonra TBMM’de Başkanlık Divanı oluştu. Ancak, komisyonlar kurulmadı. Erken bir seçim kararının ele alınacağı Anayasa Komisyonu bu nedenle son günlerin en tartışmalı konusu haline gelirken geçici bütçenin görüşüleceği Plan ve Bütçe Komisyonu da benzer belirsizlik taşıyor.
Plan ve Bütçe Komisyonu nasıl oluşturulacak?
Bütçe Komisyonu 40 kişiden oluşuyor. Anayasa’nın Bütçeyle ilgili 162. Maddesi, “İktidar grubuna veya gruplarına en az yirmi beş üye verilmek şartı” ifadelerine sahip olduğu için komisyon başkanı iktidar gurubundan seçiliyor. Ancak, Ankara’da AKP’nin çok istediği azınlık hükümetine ilişkin sıcak bir gelişme bulunmuyor. Eğer, AKP, CHP ya da MHP ile koalisyon kurulmazsa ya da MHP’nin desteklediği bir AKP azınlık hükümeti olmazsa Meclis erken seçim kararı almış olsa bile bütçe sorunu görünüyor.
Anayasa’nın ‘Bütçenin görüşmesi’ ile ilgili 162. Maddesi şöyle:
MADDE 162: (Değişik: 29/10/2005-5428/4 md.) Bakanlar Kurulu, merkezî yönetim bütçe tasarısı ile millî bütçe tahminlerini gösteren raporu, malî yıl başından en az yetmiş beş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.
Bütçe tasarıları ve rapor, kırk üyeden kurulu Bütçe Komisyonunda incelenir. Bu komisyonun kuruluşunda, iktidar grubuna veya gruplarına en az yirmi beş üye verilmek şartı ile, siyasî parti gruplarının ve bağımsızların oranlarına göre temsili göz önünde tutulur.
Bütçe Komisyonunun elli beş gün içinde kabul edeceği metin, Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve malî yıl başına kadar karara bağlanır.
(Değişik: 29/10/2005-5428/4 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Genel Kurul’da, kamu idare bütçeleri hakkında düşüncelerini, her bütçenin tümü üzerindeki görüşmeler sırasında açıklarlar; bölümler ve değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunur ve oylanır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, bütçe kanunu tasarılarının Genel Kurul’da görüşülmesi sırasında, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerde bulunamazlar.
