İyi işleyen bir piyasa ekonomisi demokrasinin kalitesini artırır.
Piyasa ekonomisi “ahde vefa” üzerine kurulur. Yani verilen sözün tutulması üzerine.
Bir bankaya bireysel kredi almak amacıyla başvurdunuz.  Ya da kredi kartı almak amacıyla.
Bankalar, bireysel kredi ve kredi kartı vermeden önce hakkınızda bir risk değerlendirmesi yaparlar. Bu değerlendirmenin ana amacı, kredi almak için onlara verdiğiniz sözü tutup tutmayacağınızı tahmin etmektir.
Bunun için başvuru sahibi olarak geçmişte kullandığınız ve/veya açık konumdaki kredi hesaplarınıza yönelik ödeme performansınıza bakılır.
Yani başkalarına verdiğiniz sözleri tutup tutmadığınıza.
Ödemelerinde gecikme yok!
Gecikmeli ödemeleri söz konusu!
1/2/3/4/5/6 aydır ödeme yapmıyor!
Hesap, idari takibe alınmıştır!
Hesap, kanuni takibe alınmıştır!
Şayet yapılan kredibilite soruşturması sonucunda hakkınızda olumsuz sonuçlara ulaşılmışsa, sadece sözünüze güvenilerek size kredi verilmez. Kefil bulmanız istenir, teminat göstermeniz gerekebilir vesaire…
Bankaların bu sonuca varıncaya kadar bir dizi değişkene verdikleri notlar vardır. Bu notlar daha önce yaşanmış acı tecrübelerden çıkarılmıştır.
Alın size birkaç ilginç örnek:
Kredi başvurusunda kadınsanız şansınız daha fazladır. Çünkü kadınlar daha güvenilir. Tecrübe şunu gösteriyor ki, erkekler kadınlara göre daha fazla borç takıyorlar. O nedenle bankaları skorlama sisteminde kadınlara daha yüksek not verilir.
Şöhretseniz şansınız daha çok sanmayın. Şöyle biraz düşününce aklınıza eminim sizin de örnekler gelecektir. Herkesin imrenerek baktığı şöhretlere bankalar kredi vermeyi pek istemiyor. Çünkü onlar da çok borç takıyor.
Polis ve askerler de öyle.
Güvenilir kurumlarımızı personeli yani!
Hemen notları kırılıyor…
Sıkı durun: Bir bankanın en korkulu rüyası bir milletvekilinin kredi için başvurması. Çünkü borcuna en az sadık kesimler arasında milletvekilleri gayet önde. Hatta şunu itiraf edeyim en başta diyorlar ama ben yine de bir hata payı bırakıyorum. Ancak tecrübe şunu gösteriyor ki milletvekilleri kredi kart borçlarını da zamanında ödemiyorlar, aldıkları borçları da !..
Ne diyelim yasama var, yürütme var…
Hepsinde erkekler çoğunlukta.
Aklınıza “neden daha demokratik bir toplum olamıyoruz” diye bir soru takıldıysa, uzaklara bakmayın diye, paylaşalım istedik.