The Economist Intelligince Unit tarafından geliştirilen “Güvenilir Şehirler Endeksi 2015”e göre (The Safe Cities Index 2015) Tokyo dünyanın en güvenli şehri. Tokyo’yu Singapur ve Osaka izliyor.
“2020 Kış Olimpiyatları”nda İstanbul’u geride bırakarak ev sahibi ülke olma hakkını kazanan Tokyo, yaklaşık 36 milyon nüfusla dünyanın en kalabalık şehri. Japonya nüfusunun yaklaşık yüzde 28’si Tokyo’da yaşıyor.
Endekse göre Avrupa’nın en güvenilir şehri Stokholm. Avrupa’dan ilk ona giren diğer iki şehir Amsterdam ve Zürih.
Endeksin en altında yer alan üç şehir Ho Chi Minh, Tahran ve Jakarta.
Şehir güvenliği kavramına “dijital güvenlik” kategorisini ekleyerek yeni bir boyut getiren endeks beş kıtadan dünya çapında 50 şehri dört kategori itibariyle sıralıyor. Bu kategoriler: “dijital güvenlik”, 2) “sağlık güvenliği”, 3) “altyapı güvenliği” ve 4) “kişisel güvenlik”.
Endeksi geliştiren ekibe göre şehirlerde insanlar sadece “offline” değil, “online” ortamlarda da biraradalar ve dijital güvenliği hesaba katmayan bir şehir güvenliği olamaz.
Tokyo dijital güvenlik kategorisinde en yüksek puanı alan şehir.
Birkaç istisna dışında gelişmiş ülke şehirleri sıralamanın ilk yarısında, gelişmekte olan ülke şehirleriyse sıralamanın ikinci yarısında. İstisnalar şunlar: Abu Dhabi ilk yarı içinde. Roma ve Milano ise ikinci yarı içinde.
Yandaki tablo en güvenli ilk 20 şehri gösteriyor.
Aşağıdaki tablo ise 50 şehri, bulundukları bölgelerdeki güvenlik sıralamaları itibariyle gösteriyor:
İstanbul 50 şehir arasında 100 puan üzerinden 62.25 puanla dört kategorinin ortalaması bakımından endeksin 41’inci sırasında. Yani, dört kategorinin tamamı dikkate alınarak yapılan sıralamada sondan 9’uncu. İstanbul’un kendilerinden daha güvenli olduğu şehirler sona doğru sırasıyla şunlar: Delhi, Moskova, Mumbai, Mexico City, Riyad, Johannesburg, Ho Chi Minh, Tahran ve Jakarta.
İstanbul, 2013 yılı itibariyle kişi başına düşen gelir bakımından “düşük orta gelir” kategorisinde yer alan bir şehir. Kişi başına düşen geliri 10 bin dolarla 30 bin dolar arasında olan şehirler bu kategoriye giriyor. Endekse dahil 50 şehirden bu kategoriye giren 16 şehir arasında İstanbul dört kategori ortalaması bakımından 12’nci sırada.
Kategoriler itibariyle İstanbul dijital güvenlik bakımından sondan ikinci sırada yer alıyor. Son sırada yer alan şehir Tahran. İstanbul sağlık güvenliği bakımından 46’ncı sırada. Yani sondan 4’üncü. Sağlık güvenliği bakımından İstanbul maalesef Bangkok, Delhi, Riyad ve Jakarta’dan daha kötü durumda.
Biraz da sevinelim: Altyapı güvenliği bakımından İstanbul 27’inci sırada. Çok da kötü değil yani. İstanbul’un en iyi olduğu güvenlik kategorisi kişisel güvenlik. İstanbul kişisel güvenlik kategorisinde 18’inci sırayla daha çok gelişmiş ülke şehirlerinin yer aldığı ilk 25 şehir arasında yer alıyor. Endekse göre İstanbul kişisel güvenlik bakımından Paris, New York, San Francisco, Los Angeles, Şikago, Milano, Madrid gibi dünya şehirlerine göre daha güvenli bir şehir.
Ek bilgi:
Dünya şehirli nüfusu 3.9 milyar. Bunun yüzde 50’si nüfusu 500 bin ve altı olan şehirlerlde yaşıyor. Diğer yüzde 50 ise mega, büyük (large), orta ölçekli ve küçük ölçekli şehirlerde yaşıyor. 10 milyon ve fazlası nüfusa sahip şehirlere “mega şehir” deniliyor. Örnek Şanghay. Mega şehirlerin toplam nüfusu 453 milyon. Toplam dünya şehirli nüfusunun yüzde 12’si mega şehirlerde yaşıyor. 1990 yılından bu yana mega şehirlerin nüfusu neredeyse 3 kat artmış.
Nüfusu 5 ile 10 milyon arasında olan şehirlere “büyük şehir” deniliyor. Büyük şehirlerin nüfusu toplam dünya şehirli nüfusunun yüzde 7’si. Örnek Şikago.
Nüfusu 1 ile 5 milyon arasında olan şehirlere “orta ölçekli şehir” deniliyor. Örnek Sidney. Orta ölçekli şehirlerin nüfusu 827 milyon. Dünya şehirli nüfusunun yüzde 20’si orta ölçekli şehirlerde yaşıyor.
Nüfusu 500 bin ile 1 milyon arasında olan şehirlere “küçük ölçekli şehir” deniliyor. Küçük ölçkekli şehirlerin nüfusu 363 milyon. Dünya şehirli nüfusunun yüzde 11’i küçük ölçekli şehirlerde yaşıyor.
Endeksle ilgili ayrıntılı bilgi için bakınız:
http://safecities.economist.com/wp-content/uploads/2015/01/EIU_Safe_Cities_Index_2015_white_paper-1.pdf
