ABD başkanı “Hüseyin”, IMF başkanı “Strauss – Kahn” ve ECB başkanı “Trichet”… 2009 yılında hepsi Çin’e, “bırak da yuan biraz değer kazansın” dediler.
Cevaben, Çin merkez bankası yetkilileri (mealen): “Politika, yabancı ülkelerin yetkililerinin kendi çıkarlarına uygun demeçlerine göre hareket etmek demek değildir”, dediler.
Başlamadan önce bir not: Çin borsasının en temel endeksi 2009 yılını yüzde 80, Avrupa borsalarıysa ortalama yüzde 28 artışla kapattı.
Wall Street ?
ABD’de hisse senedi piyasasının kalbi “Wall Street”tir. Wall Street denilince akla “New York Menkul Kıymet Borsası” (NYSE) ve NASDAQ gelir.
“Dow Jones” NYSE’de işlem gören en büyük 30 sanayi şirketine (Örnek: Alcoa, Boeing, IBM, Coca – Cola, Wall – Mart…) ait hisse senetlerini kapsayan bir endekstir.
“Standard & Poor's 500” ise aynı borsanın 1957 yılından bu yana izlenen ve ABD’nin en büyük “market cap”ine sahip 500 şirketini (Örnek: Exxon Mobile, Microsoft, Apple, Johnson & Johnson, Procter & Gamble, General Electric) içeren bir endekstir. “Market cap” bir şirketin piyasadaki hisse sayısının o hissenin birim fiyatıyla çarpımına eşittir. Yani borsa verilerine göre o şirketin kamuoyu nezdindeki değerine. S&P 500 endeksi ABD’de halka açık şirketlere ait hisse senetlerinin yüzde 75’ini içerir.
Uzun adı “National Association of Securities Dealers Automated Quotations” olan NASDAQ, yaklaşık 3.700 şirketin elektronik ortamda hisselerinin el değiştirdiği, işlem hacmi bakımından dünyanın en büyük “borsası”dır. NASDAQ, borsadan çok tezgahüstü (OTC) özelliklerine sahiptir. Daha çok teknoloji hisseleri burada işlem görür.
2009’da pek iyiydi
Hatırlayın, 2008 yılında “Wall Street” Büyük Buhran’dan sonraki en kötü yılını yaşamış ve “Standard & Poor's 500” 2008 yılını yüzde 38.5 düşüşle kapatmıştı.
2009 yılındaysa; teknoloji, enerji ve metal sektörlerinin önderliğinde başlayan ve tam 9 ay süren bir ralli ile “Dow Jones” yüzde 18.8 artışla yılı kapattı. 2009 yılında aylık değişimleri gösteren aşağıdaki grafiklere bakın. Üstteki, endeks değerindeki değişimleri, alttakiyse işlem hacmindeki değişimleri gösteriyor.
Standard & Poor's 500” yılı yüzde 23.5 ile kapattı. Aşağıdaki grafike bakın:
“NASDAQ” ise yılı yüzde 43.9 artışla kapattı. Aşağıdaki grafiklere bakın:
Her üç grafikteki eğri de Wall Street borsalarındaki yükselişin devam edeceğini ima ediyor.
2010’da da iyi olacak gibi
On yıllık dönemler itibariyle bakıldığında Wall Street, ilk kez dönemsel getiri bakımından 2000 – 2009 döneminde negatif kapanmış oldu. İşlem hacminin oldukça sığ olduğu yılın son gününde de ortalama yüzde 1 değer kaybetti. Nedeni şu: Dow Jones 9 Ekim 2007 yılında zirve yapmıştı. 31.12.2009 günkü endeks değeri o günkü kapanışa göre halen yüzde 26 aşağıda. “Standard & Poor's 500” ise yüzde 29 aşağıda. NASDAQ, 10 Mart 2000 tarihinde zirve yapmıştı. O güne göre endeks yüzde 55 aşağıda. Hülasa, Wall Street halen en az yüzde 20 aşağılarda.
Şayet halen son 26 yılın en yüksek düzeyinde olan olan işsizlik oranı yüzde 10’dan aşağıya doğru inerse, meydan uzunca bir süre “boğaların” demektir.
Bunun çok güvenilir olmasa da bir göstergesi yılın son günü geldi. Haftalık işsizlik yardımı başvuru sayısı, 2008 yılının Haziran ayından bu yana açıklanan en düşük haftalık rakam olarak umut vericiydi. Pek güvenilir olma sa da dememizin nedeni şu: Yeni yıl nedeniyle hafta 1 gün kısaydı ve insanlar tatildeydi.
Daha önce yazdık: 2010 yılında Euro/Dolar paritesinde yön aşağıya doğru diye...
Şimdi size ilginç bir soru?
ABD’de işler iyi giderse yuan hem dolara, hem de euroya karşı nasıl değer kazanacak?
Yazının devamı Çarşambaya…
