22 Nisan 2014

Cumhurbaşkanı adaylarının belirlenmesinde tüm seçmenler söz sahibi olmalı

Türkiye’de siyasetin en önemli sorunu sistemin seçmenlerin katılımına kapalı olması. Hazineden büyük fonlarla desteklenen mevcut siyasi partiler üst yönetimin delegeleri, delegelerin üst yönetimi belirlediği bir kısır döngü içinde. Milletvekili adaylarını genelde parti üst yönetimleri belirliyor, bu nedenle meclis yasama ve denetim fonksiyonlarını yerine getiremiyor. Belediyelerde de durum farklı değil.

Türkiye’de siyasetin en önemli sorunu sistemin seçmenlerin katılımına kapalı olması. Hazineden büyük fonlarla desteklenen mevcut siyasi partiler üst yönetimin delegeleri, delegelerin üst yönetimi belirlediği bir kısır döngü içinde. Milletvekili adaylarını genelde parti üst yönetimleri belirliyor, bu nedenle meclis yasama ve denetim fonksiyonlarını yerine getiremiyor. Belediyelerde de durum farklı değil.

Cumhurbaşkanlığı seçimi maalesef bu kısır döngü içinde kurgulandı. Seçimi sözde halk yapacak, ama adayları halk belirleyemiyor. Parti üst yönetimleri tarafından atanan milletvekilleri içinden 20 imza toplama şartı var.

Mevcut sistemin sıkıntıları belli, ancak son bir yılda tabanda çok ciddi bir siyasi hareketlenme var. Hangi siyasi görüşe mensup olurlarsa olsunlar, hangi partiye oy vermiş olurlarsa olsunlar vatandaşların siyasete daha fazla katılma ve söz sahibi olma arayışları var.

Bu arayışa destek olmaya çalışan sivil toplum örgütlerini takdirle izliyoruz. Yerel seçimlerde gönüllü sandık müşahitliğini bugüne kadar görülmemiş çapta örgütlemeyi başaran Oy ve Ötesi, Sandık Başındayız ve Ankara’nın Oyları grupları bunun en bilinen örnekleri.

Cumhurbaşkanlığı seçimi için çalışmalar şimdiden başladı. Siyasi partiler ve seçim kanunları halkın adayları doğrudan belirlemesine imkan vermese de teknoloji ve sosyal medya sayesinde tercihlerimizi paylaşıp partilerin aday belirleme süreçlerine etki edebiliriz.

Seçim Haritasi projesi yerel seçimlerde benzer bir rol oynadıktan sonra Cumhurbaşkanlığı seçimi modülünü devreye soktu. Sitede aday göstermek, adaylar hakkında yorum yapmak ve oy vermek mümkün.

Seçim Haritası ilginç bir yenilik olarak tercihli oy sistemini de tartışmaya açıyor. Basit bir Cumhurbaşkanlığı anketine ek olarak her parti için ayrı ayrı tercihli oy sistem oluşturulmuş. Kullanıcılar beş adaylık bir tercih sıralaması yapıyorlar, daha sonra az oy alan adaylara oy vermiş olan kullanıcıların oyları tercihlerine göre diğer adaylara dağıtılarak daha sağlıklı bir sonuç elde ediliyor.

Muhalefetin ortak aday belirlemesine yönelik bir modül de mevcut.

Seçim Haritası’nın Cumhurbaşkanlığı seçimi uygulamasına buradan ulaşabilirsiniz.

Yazarın Diğer Yazıları

Sağ ve sol kavramlarının ahlaki ve psikolojik temelleri

Bu konuda New York Üniversitesi sosyal psikoloji profesörü Jonathan Haidt bu konuda çok aydınlatıcı bir sunum yapmış

Anayasa Mahkemesi yüzde 10 barajını iptal ederse ne olur?

Analiz için 81 ildeki tüm seçim bölgeleri için 2014 yerel seçim sonuçlarını temel alan bir model oluşturduk.

Esas heyecan Cumhurbaşkanlığı seçimi değil genel seçimde mi?

Akparti 2002’den bu yana ilk defa meciste bıçak sırtında olacak. Genel seçimlere kadar yaşanacak yeni bir siyasi çalkalanma Akparti’nin tek başına iktidara gelememesine yol açabilir.

"
"