Galatasaray Süper Lig'in 2023-24 sezonunu, rekor sayılabilecek bir puanla tamamlayarak 24. Şampiyonluğuna ulaştı.
Galatasaray'ı tebrik ederiz. Galatasaray sadece ligi şampiyon bitirmedi, havuz gelirlerinde de şampiyon oldu.
Galatasaray havuzdan 241 milyon TL kazandı
Ligi 33 galibiyet, 3 beraberlik ve 2 mağlubiyetle tamamlayan sarı kırmızılılar, bu performansın karşılığı havuz gelirlerinden de 241 milyon 290 bin TL kazandılar. Bugünkü kurdan yaklaşık 7 milyon 498 bin 135 dolara (6.9 milyon Euro)'ya karşılık gelen bu tutar Galatasaray'a havuzda da şampiyonluk getirdi. Galatasaray bu şekilde toplam dağıtılan parasal ödülün de yüzde 11,76'sını almış oldu.
Yayın bedeli yüzde 19,79 artırıldı
Türkiye Futbol Federasyonu Süper Lig'in yayın haklarının satışına ilişkin geçen sene yayıncı kuruluş beIN Sports ile 2,2 milyar liraya mutabakat sağlamış ve taraflar arasında iki yıllık sözleşme imzalanmıştı. Bu anlaşma kapsamında ikinci sezonun (2023-24) yayın bedelinde, yıllık tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yarısı oranında artış gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştı. Buna göre, Türkiye İstatistik Kurumu, Mayıs 2023 verilerinde TÜFE oranını yüzde 39,59 olarak belirlendiğinden, bu oranın yarısı nispetinde (yüzde 19,795) havuz gelirlerinde artış sağlanmış ve yayın bedeli 2.635.490.000 TL olarak belirlenmişti.
beIN Sports'un federasyona ödeyeceği toplam tutardan alt liglere aktarılacak 200 milyon TL ve federasyon payı düşüldükten sonra kalan 2 milyar 52 milyon 90 bin TL kulüplere 2023-24 havuz geliri olarak dağıtıldı. Bir diğer ifadeyle Süper Lig yayın gelirlerinden 383 milyon 400 Bin TL kesildikten sonraki 2 milyar 52 milyon 490 Bin TL Süper Lig kulüplerine dağıtılmış oldu.
Havuz gelirleri nasıl dağıtılıyor?
Toplam havuz gelirlerinin,
- Yüzde 37'si (760.6 milyon TL) kulüplere eşit paylaştırılıyor. Süper Lig'de mücadele eden 20 takımdan her biri, 38 milyon 30 bin lirayı kasasına koydu.
- Yüzde 46'lık kısım (945,44 milyon TL) takımların performansına göre dağıtılıyor. Bu kapsamda, Trendyol Süper Lig'de 2023-2024 sezonunda kulüpler galibiyet başına 2 milyon 488 bin lira, beraberlikte de 1 milyon 244 Bin TL kazandılar. Şampiyon takım ise 40 milyon lira prim aldılar.
- Yüzde 11'i (222,75 milyon TL) geçmiş lig şampiyonluklarına ödeniyor. Bu sezon geçmiş şampiyonluklar için şampiyonluk başına 3.375.000 TL ödendi. Ayrıca Süper Lig'de olmayan Bursaspor'a da ödeme yapılıyor. Bu bağlamda Galatasaray'ın 23 eski şampiyonluğu, Fenerbahçe'nin 19, Beşiktaş'ın 16, Trabzonspor'un 7, Başakşehir ve Bursaspor'un da birer şampiyonlukları bulunuyor.
- Yüzde 6'lık (123.3 milyon TL) bölüm de ilk altıya giren kulüplere dağıtılıyor. Bu kapsamda şampiyon kulüp 39.8 milyon TL alıyor. Klasmanda ikinci sırayı alan kulüp 31,8 milyon lira kazanırken, lig üçüncüsü 23,9 milyon lira, lig dördüncüsü 15,9 milyon lira, lig beşincisi 7,9 milyon lira ve lig altıncısı da 4 milyon lira alıyor.
Rekabetin ekonomisi
2023-24 sezonu itibariyle Süper Lig kulüplerinin ne kadar havuz geliri elde ettiklerini aşağıdaki tablomda sizlerle paylaşıyorum.
Yukarıdaki tabloya göre havuz gelirlerinin rekabet ekonomisine bir bakalım:
- Lig şampiyonu Galatasaray toplam gelirin yüzde 11,76'sını almış durumda. Lig'de şampiyonluk yarışı verdiği rakibi Fenerbahçe ise sarı kırmızılılara en yakın parasal gelir elde eden kulüp…Fenerbahçe sarı kırmızılılardan 22 milyon 744 Bin TL daha düşük havuz geliri elde etti. Lig üçüncüsü Trabzonspor ise şampiyondan 98 milyon 512 bin TL daha düşük gelir elde etti. Ligi altıncı sırada tamamlayan Beşiktaş ile şampiyon Galatasaray arasındaki gelir farkı ise 95 milyon 501 bin TL olarak gerçekleşti.
- İlk altı sırayı paylaşan kulüplerin havuz gelirlerinden aldığı pay yüzde elliye yaklaştı (yüzde 46,53 olarak gerçekleşti).
- Dört büyük kulübün havuz gelirlerinden aldığı pay yüzde 36,47 oldu.
- Ortalama havuz geliri takım başına 102 milyon 604 Bin 500 TL olurken; on beş takım ortalamanın altında gelir kazandı.
- Ortalama havuz geliri ile dört büyük kulübün ortalama havuz gelirleri arasındaki fark 84 milyon 497 Bin 250 TL'ye ulaştı.
- Medyan havuz geliri (Antalyaspor) 84 milyon 58 bin TL olarak gerçekleşti.
- Şampiyon ile sonuncu arasındaki gelir farkı 4,25X oldu.
- Şampiyon Galatasaray ortalama gelirden 2,35X daha fazla para kazanırken, Fenerbahçe 2,13X para kazandı.
- Şampiyon Galatasaray ulaştığı 102 puan ile Süper Lig'deki toplam 651 puanın yüzde 15,21'ini alırken, toplam parasal gelirin de yüzde 11,76'sını aldı.
- Galatasaray puan başına 370.647 TL havuz geliri kazanırken, en yakın rakibi Fenerbahçe'de bu tutar 337.264 TL oldu.
2024-25 sezonu parasal ödül yüzde 115 ila yüzde 145 arası artacak!
2024'te yapılan yeni yayın ihalesiyle Süper Lig'in 2024-25 sezonunda yayın hakları satış bedeli 182 milyon dolar olarak belirlendi. 2023-24 sezonunda kulüplere dağıtılan havuz gelirleri ortalama kurdan 74,6 milyon dolar olarak gerçekleşti. Alt liglere ödenecek ve TFF payı düşüldükten sonra kalan tutar Süper Lig kulüplerine dağıtılacak. Yeni yayın ihalesinin sonuçlanmasının ardından yeni sezonda şampiyonluk yaşayacak takımın alacağı prim de belli oldu.
Süper Lig 2024-2025 sezonu 19 takımla oynanacak. Süper Lig ekiplerinin her biri, yeni sezonda döviz kurunda bir artış yaşanmasa dahi katılım bedeli olarak en az 86,5 milyon lirayı kasasına koyacak.
Sezon sonunda şampiyonluk ipini göğüsleyen takım, 2023-2024 sezonuna göre yüzde 115 daha fazla para kazanacak. Geçmiş yıllarda şampiyonluk yaşayan kulüpler, her bir şampiyonluk için 7,18 milyon liralık ödülün sahibi olacak. Süper Lig şampiyonu 2024-2025 sezonunda şampiyonluk primi olarak 86 milyon lira alacak.
Geçmiş yıllarda şampiyonluk yaşayan kulüpler, her bir şampiyonluk için 7,18 milyon liralık ödülün sahibi olacaklar.
Takımlar alacakları her galibiyette 5,98 milyon lira, her beraberlikte ise 2,99 milyon lira kazanacaklar.
Tuğrul Akşar kimdir?
Tuğrul Akşar 1962 yılında Niğde'de doğdu. 1988'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü'nden mezun oldu. Aynı fakültenin İşletme Anabilim dalında yüksek lisansını tamamladı.
1989'dan itibaren bankacılık sektöründe yönetici olarak çalıştı.
2000 yılından itibaren "futbolun görünmeyen yüzü" olarak bilinen futbol ekonomisi, finansı, yönetimi ve felsefesi üzerine çalışmalar yaptı, makaleler yazdı, kitaplar yayımladı, üniversitelerde dersler verdi, yurt genelinde konferans ve seminerlere katıldı, radyo ve televizyon programlarına konuk oldu. Futbolun genel ekonomik, finansal ve yönetsel sorunları ve çözüm önerilerini içeren video içeriklerini paylaşmayı sürdürüyor.
Konusunda referans olan ilk kitabı "Endüstriyel Futbol" 2005 yılında yayımlandı. 2006'da Doç. Dr. Kutlu Merih ile birlikte "Futbol Ekonomisi", 2008'de "Futbol Yönetimi" adlı kitapları çıktı. 2010'da "Futbolun Ekonomi Politiği", 2013'te "Krizdeki Futbol", 2020'de de altıncı kitabı "Endüstriyel Futbolun En Üst Aşaması: Finansal Futbol" yayımlandı.
Doç. Dr. Kutlu Merih ile birlikte 2005 yılında Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi'ni kurdu.
2005 yılında Meclis Araştırma Komisyonu tarafından düzenlenen Sporda Düzensizliğin ve Şiddetin Araştırılması Raporu'nun 25 sayfalık kısmı "Endüstriyel Futbol" adlı kitabından alınan Akşar, 2011yılında davet üzerine TBMM Araştırma Komisyonu üyelerine "Türk Futbol Kulüplerinin Finansal Yeniden Yapılanması ve Yönetişimsel Sorunlarına Çözüm Önerileri" konusunda bir brifing ve rapor verdi.
Nisan 2011'de Teşvik ve Şikeyi Önleme Yasası'nın çıkmasına katkı sağladı, kulüplerin finansal yeniden yapılandırılmasına ilişkin raporunda sunduğu çok sayıda öneriye yasada yer verildi.
Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği'nin (TKYD) oluşturduğu Kurumsal Yönetim ve Futbol Endüstrisi Çalışma Grubu'nda da yer alan Akşar, 2010'da yayımlanan "Kurumsal Yönetim İlkeleri Işığında Türk Futbol Kulüpleri Yönetim Rehberi"nin iki bölümünü kaleme aldı.
"Futbol Ekonomisi" ve "Futbol Yönetimi" kitapları bazı üniversitelerde seçmeli derslerde ana kaynak olarak okutulan Akşar, Türk futbolunun sorunlarına çözüm olabilecek araştırmaları yayımlama, araştırmacılara referans sağlama, futbolun entelektüel boyutuna katkıda bulunma amacıyla www. futbolekonomi.com sitesini hayata geçirdi.
Bir süre Radikal ve Cumhuriyet Spor eklerinde ve Tamsaha'da yazdı, halen Dünya gazetesinin haftalık "Ekospor" köşesinde ve Mayıs 2015'ten itibaren T24'te yazıyor.
Evli ve iki çocuk babası.
|