İçişleri Bakanlığı, geçen cuma yayımladığı kararnameyle yurt genelinde ve bakanlık merkez teşkilatında görev yapan kaymakamlar ile vali yardımcıları arasında yeni atamaları gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayladığı kararnameyle 99 ilçeye kaymakamlık kursunu bitiren yeni kaymakamlar atanırken, daha kıdemli 525 kaymakam ve vali yardımcısı da yer değiştirdi.

Büyüteç’in başlığının özel bir anlamı var kuşkusuz.

2021 yılı mülki idare yaz kararnamesine göz atanlar, 47’si kaymakam, 16’sı vali yardımcısı olmak üzere 63 mülki idare amirinin, kızağa çekilerek il hukuk işleri müdürlükleri bünyesine alındığını görecekler.

Listede yer alan vali yardımcılığının idari bir görev olduğunu ve bu görevdeki mülki idare amirlerinin aslında kaymakam kadrosunda görev yaptıklarını hatırlatayım.

Öncelikle; bu yılki mülki idare kararnamesinin, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen “FETÖ’nün mülki idare yapılanması” soruşturmasının gölgesinde hazırlanıp yayımlandığını belirteyim.

Hatırlanacağı üzere İçişleri Bakanlığı ilki geçen eylülde olmak üzere üç kez FETÖ’ ile bağı bulunduğu gerekçesiyle onlarca kaymakamı görevden aldı.

İlki topluca yapılan bir görevden almaydı. Ancak bu işlem, özellikle atama kararnamelerini hazırlayan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayından geçiren İçişleri Bakanı Soylu’yu rahatsız etti.

Soylu’nun kamuoyu nezdinde tartışılmaya başlanması üzerine yılbaşından sonra gerçekleşen görevden almalar ise, sessiz sedasız tek tek yapıldı.

Bu görevden almaların gerekçesi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın sözünü ettiğim soruşturmasıydı, elbette.

Savcılık halen soruşturmayı yürütüyor. Soruşturma kapsamında 400 dolayında kaymakam ve 40 kadar da kaymakamların FETÖ ile bağını kuran mahrem imamların bulunduğu kaynaklarca ifade ediliyor.

Ayrıca, MİT’in FETÖ ile bağı bulunan kaymakamlarla ilgili bilgileri savcılıkla paylaştığı biliniyor.

Tabii, “konuşan” mahrem imamlar var, “itirafçı” olmak isteyen kaymakamlar var. Savcılık, elde edilen bilgilerle her geçen gün soruşturmanın boyutunu genişletiyor.

Hukuk işleri müdürlüğüne atananların hepsini “FETÖ ile bağlantılı” olarak görmek elbette doğru olmaz. Sağlık sorunları, özel hayatta yaşadıkları problemler veya başka gerekçelerle aktif görevden ayrılmak isteyen ya da çalışmasından memnun olunmayan kaymakamlar da kimi zaman bu kadroya atanıyorlar.

Ancak, kızağa çekilen kaymakamların büyük bölümü FETÖ ile bağı olduğu ortaya çıkarılanlardan ne yazık ki.

Uzun yıllardır kararnameleri takip eden bu satırların yazarı olarak şimdiye kadar bir kararnamede bu kadar çok kızağa alınan kaymakam olmadığını söyleyebilirim.

İki örnek vereyim:

AKP’nin iktidar olmasında sonra 2003’te yayımlanan kararnamede kızağa alınan kaymakam sayısı sadece 9’du.

Hatta 17-25 Aralık sürecinden sonra Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle birlikte 2014’te çıkartılan kaymakam kararnamesinde ise bu sayı 18 idi.

Sanıyorum, savcılık soruşturmasının istikametiyle önümüzdeki süreçte benzer işlemlere devam edilecek.

Bu arada, kızağa çekilen kaymakamlar arasında İçişleri Bakanlığı’nca daha önce “kayyım” olarak görevlendirilenler olduğunu ekleme yapayım!

Kızağa çekilen isimler arasında Mülkiye Teftiş Kurulu müfettişlerinden Mümin Öztürk ve Veysel Çiftçi de yer aldı.

*   *   *

Fotoğraf bu şekildeyken, sorulması gereken sorular kendiliğinden ortaya çıkıyor:

“İçişleri Bakanlığı; elinde bu kadar olanak varken, nasıl olur da bu kaymakamları zamanında tespit edemedi?”

“Neden savcılığın soruşturması beklendi?”

“Şimdi kızağa çekilen kaymakamların daha önceki atamalarda veya görevlendirmelerinde yer almalarında kimlerin onayı var? Kimler referans oldu?”

Şimdi beraber düşünelim:

İçişleri Bakanısınız. Elinizde devletin iki önemli istihbarat kuruluşu olan Emniyet ve Jandarma’nın istihbaratı var. İlaveten istediğinizde MİT’ten çok rahatlıkla katkı alabiliyorsunuz.

Bu ortamda kendi memleketinize atadığınız kaymakamın FETÖ ile bağı olduğunu tespit edemiyorsunuz!

Evet, bu olay gerçekte yaşandı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun kendi seçip memleketine atadığı Of Kaymakamı Memiş İnan’ın FETÖ ile bağı olduğu ortaya çıktı!

2020’de Of’a atanan İnan, göreve başlayalı henüz 10 gün olmuşken, önce görevden alınıp Hukuk İşleri Müdürlüğü bünyesine atandı. Ardından geçtiğimiz aylarda Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen FETÖ’nün mülki idare yapılanması soruşturması çerçevesinde Trabzon’da gözaltına alınıp Ankara’ya getirildi.

İnan hakkında iddianame hazırlanması kapsamında adli soruşturma yürütülüyor hali hazırda!

Hadi bakalım, işin içinden çıkın…

Bu yaşananları nasıl değerlendirmeliyiz?

Sorunun yanıtına küçük bir ipucu olması amacıyla geçen Temmuz’da kaleme aldığım Büyüteç’in (https://t24.com.tr/yazarlar/tolga-sardan-buyutec/feto-den-aciga-alinan-kaymakamlar-ve-onlari-goreve-getirenler,31629) linkini buraya bırakayım.

Kimilerinin dediği gibi; FETÖ halen işbaşında sanki!

*  *  *

Kaymakamlar kararnamesindeki tek konu kızağa çekilen mülki idare amirleri ile sınırlı değil tabii ki.

Bakan Soylu, karargâhtaki ekibini bozmayıp küçük takviyeler yaptı.

Ankara ve İstanbul kadrosunda fazla bir oynama yok bu yıl. Her iki kentin önemli ilçelerinde görev yapan kaymakamlar atama dışında kaldı. Ankara’dan 4 kaymakam ve 2 vali yardımcısı ile İstanbul’dan 5 kaymakam ve bir vali yardımcısının başka kentlere tayini çıktı. İstanbul Vali Yardımcısı Hüseyin Yılmaz, kızağa alınarak hukuk işleri bünyesine atandı.

Kararnamede, başka dikkat çekici atamalar var.

Mesela, Suriye’de yaşanan olaylarda etkin rol oynayan Hatay kadrosunda epey değişiklik oldu. Suriye sınırındaki ilçelerden Reyhanlı, Hassa, Kumlu, Yayladağı ve Altınözü’nün yanı sıra Dörtyol, Arsuz ile Erzin kaymakamları ile iki vali yardımcısın ataması farklı kentlere yapıldı. Sınır hattına yeni kaymakamlar getirildi.

Benzer uygulama Şanlıurfa’da da gerçekleştirildi. Kentin Viranşehir, Bozova, Halfeti, Eyyübiye, Siverek, Karaköprü, Akçakale ve Birecik ilçelerinin kaymakamları değişti. Karaköprü, Akçakale ve Birecik kaymakamları kızağa alınan kaymakamlar arasında. Ayrıca, üç vali yardımcısı da başka kentlerde tayin edildi.

Sınır kenti Gaziantep’te üç vali yardımcısı ile İslahiye, Araban, Nurdağı ile Cerablus’a açılan Karkamış’ın kaymakamı il dışına tayin edildi. Vali yardımcıları arasındaki Alper Çiftçi, hukuk işleri bünyesine alındı.

Kilis’te ise, üç vali yardımcısı ile Musabeyli ve Polateli kaymakamlarının tayini çıktı.

Kararnamede, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki bazı ilçelerde kayyım olarak da görev yapan kaymakamlar yer aldı. Bu kapsamda, Diyarbakır Bismil’in kayyım Kaymakamı Hamza Türkmen Kağızman’a, Hazro’nun kayyım Kaymakamı Ferhat Vardar Beşikdüzü’ne, Lice’nin kayyım Kaymakamı Cevdet Bakkal Oltu’ya, Mardin Derik’in kayyım Kaymakamı Hicabi Aytemur Alaca’ya, Mazıdağı’nın kayyım Kaymakamı Muhsin Duran Kalkan Bozyazı’ya, Şırnak Cizre’nin kayyım Kaymakamı Davut Sinanoğlu Giresun Vali Yardımcılığı’na, Van İpekyolu kayyım Kaymakamı Sinan Aslan Develi’ye, Özalp’in kayyım Kaymakamı Abdülkadir Çelik Aziziye’ye atandı.

İçişleri Bakanı Soylu’nun memleketi olan Trabzon Valiliği bünyesinde de önemli değişiklikler yapıldı. Vakfıkebir, Şalpazarı, Beşikdüzü, Dernekpazarı, Köprübaşı, Çaykara, Yomra ve Ortahisar kaymakamları ile üç vali yardımcısının yeri değiştirildi. Vali yardımcılarından Bünyamin Yıldız, hukuk işlerinde kızağa çekildi.

Ayrıca, Soylu’nun AKP içindeki siyasi rakibi eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ailesinin memleketi olan Dernekpazarı’nın kaymakamı Murat Yıldız’ın Diyarbakır Vali Yardımcılığı’na gönderilmesi dikkati çekti.

Pandemi tedbirleri döneminde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kısıtlama açıklamalarına rağmen geçen Mayıs’ta Kadir Gecesi kutlaması yapan Vakfıkebir Kaymakamı Mesut Yakuta, Dalaman Kaymakamı oldu.

Kadrosunda önemli değişiklikler yapılan kentlerden bir diğeri geçtiğimiz günlerde orman yangınlarıyla boğuşan Muğla oldu. Valilik kadrosunda görev alan Bodrum, Ortaca, Kavaklıdere, Milas, Seydikemer, Dalaman, Köyceğiz, Yatağan ve Menteşe kaymakamları değiştirildi. Vali Yardımcısı Bayramali Köse ise hukuk müşavirliği bünyesine alındı.

Antalya’nın orman yangınından etkilenen ilçesi Manavgat’ın Kaymakamı Mustafa Yiğit Didim Kaymakamı olurken, Kemer, Aksu ve Gazipaşa’ya yeni kaymakam atandı. Gazipaşa Kaymakamı Cemil Öztürk, hukuk işleri kadrosunda görevlendirildi.

Ayrıca, pandemi döneminde eczaneye yaptığı denetimde iş yerindekilerin çay ve su içtikleri gerekçesiyle maske ceza yazdırması nedeniyle tepki çeken Karadeniz Ereğlisi İsmail Çorumluoğlu, İzmir Vali Yardımcılığı’na getirildi. Ödül gibi atama olarak tanımlanan bu atamada Çorumluoğlu’nun daha önceden AKP’den aday adayı olmasının etkili olduğu ifade edildi.

Yine pandemi döneminde kısıtlamalara rağmen AKP Millletvekili Cemil Yaman’ın oğlunun düğününe katılan Kocaeli Dilovası Kaymakamı Mustafa Asım Alkan, Yalova Vali Yardımcısı oldu.

Tekirdağ Çerkezköy’de bir mekâna girdiği sırada oturan bir yurttaşa “indir arka ayaklarını” diyerek çıkışan Kaymakam Selami Abban, Tekirdağ Vali Yardımcılığı’na kaydırıldı.

Hakkında rüşvet iddiaları bulunan Mersin Vali Yardımcısı Musfata Atsız, Konya Valiliği Hukuk İşleri bünyesine alındı.

Kullandığı aracıyla ölümlü trafik kazasına karışmasına karşın ifade vermediği iddiaları gündeme gelen Tunceli Çemişgezek Kaymakamı Mehmet Güder, görevinden alındı. Güder, Varto Kaymakamı oldu.

Koronavirüs önlemlerinin denetimi sırasında yurttaşlara hakaret ettiği gerekçesiyle tepki çeken Hatay’ın Dörtyol ilçesi Kaymakamı Ali Murat Kayhan’ın, daha büyük bir ilçe olan Konya’nın merkez ilçelerinden Meram’a görevlendirilmesi dikkati çekti. 

İzmir’in Urla ilçesinde kayyım kaymakam olarak görev yaparken ilçeden arazi aldığı iddiasıyla İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından görevinden alınan Önder Can’ın İzmir Vali Yardımcılığı’na ataması yapıldı.

Bir dönem Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde EGO Genel Müdürü olarak görev yapan ve son olarak İçişleri Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nde kızakta olan Ömer Ulu, Kırıkkale Vali Yardımcısı oldu.

Gri pasaportla yurt dışına kaçış skandalının patladığı Malatya’nın Yeşilyurt ilçesinin Kaymakamı Turgay Gülenç, Aydın Germencik Kaymakamı oldu.

FETÖ’den sonra devlet kadrolarına yerleştiği ortaya çıkan Menzil Tarikatı’nın ana merkezi olan Adıyaman’ın Kâhta ilçesinin Kaymakamı Saadettin Doğan, Adıyaman Valiliği Hukuk Müşavirliği’ne atanarak kızağa alındı. Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi Kaymakamı Selami Korkutata, Kâhta’nın yeni Kaymakamı oldu.

Ayrıca tarikatın Kâhta’daki ana gruptan ayrılarak Buhara grubu adını alan grubunun faaliyet yürüttüğü Eskişehir Sivrihisar ilçesinin Kaymakamı Alpaslan Kılıç, Yalova Armutlu Kaymakamı oldu.

Doğu Karadeniz’de HES’lere karşı protesto eylemleriyle birlikte son sel felaketlerinin yaşandığı Rize’de ise İkizdere, İyidere, Derepazarı, Hemşin, Ardeşen, Çayeli ve Çamlıhemşin ilçelerine yeni atana yapıldı. Çayeli Kaymakamı Mehmet Öztürk ile Ardeşen Kaymakamı Ufuk Özen Alibeyoğlu, hukuk işleri emrine alındı.

*  *  *

Mülki idareden sorumlu Bakan Yardımcısı Muhterem İnce’nin ağırlığının hissedildiği 624 kişilik kararnameyle ilgili analizi genişletmek mümkün.

Ancak, yazıyı uzatmamak amacıyla burada bitirmek uygun olacak.