"Sebepler sonuçları meydana getirmekte; sonuçlar gene sebepler haline gelip başka sonuçları belirtmekte."

Abdülbaki Gölpınarlı - Mesnevi'nin sunuşundan

Ağır bir nöbetten çıkmıştım. İki ameliyat ve yoğun bakımdaki ağır hasta bütün bir günümü ve gecemi almıştı. Yorgundum ve uykuya ihtiyacım vardı. Nöbeti devredeceğim arkadaşım gecikmişti. O sırada acile bir adam getirdiler, bir intihar girişimi vakası. Kafasına kurşun sıkmıştı, ama kurşun kemikten sekmiş, beynine büyük bir hasar vermeden gitmişti. Değdiği yerdeki kemiğini çökerttiği için ameliyata alacaktık. Hastayı muayene ederken sımsıkı kapanmış avucunda bir kâğıt olduğunu fark ettim. Kanlanmış bir kâğıt parçasıydı. Kargacık burgacık bir yazıyla yazılan cümleleri okumaya çalıştım ama okuyamadım o anda. Ben kâğıdı okumaya çalışırken şakağındaki dikilmiş yaradan ince bir kan sızıyordu ve hasta kan çanağına dönmüş gözlerini dikmiş bana bakıyordu. Neler yaşamıştı acaba, hayatında neler olmuştu? Kanlı kâğıdı gömleğimin cebine koydum, polise vermeliydim ama o an ve o yorgunlukla aklıma gelmedi. Hastayı hemen ameliyata aldım, biz bitirirken yeni nöbetçi ekip göreve başlamıştı. Hastayı yoğun bakımda ekibe teslim edip kendimi hastaneden dışarı attım.

O yıllarda çalıştığım hastane bir deniz kenarındaydı. Az ilerde bir balıkçı barınağı vardı. Genişçe bir koyda kayıklar, küçük balıkçı takaları ve yurt dışına giden arkadaşımın bana bıraktığı yelkenlisi DÖNGÜ. Bu nasıl bir ad, demiştim ona, yelkenli bir tekneye konacak ad mı Döngü? Uzun uzun denize bakıp gülümsemişti. Sonra Döngü bana kaldı. Bir sonbahar akşamında, havuzlukta beyaz leblebiyle rakı içiyor, mümkün geçmiş ve mümkün geleceklerimizden konuşuyorduk. Küçük bir yağmur başladı. Yine uzun uzun denize baktı, "Döngü'yü sana bırakıyorum" dedi, "Ben gidiyorum buralardan."

Fazla konuşmazdı, mavi gözleri deniz gibiydi zaten, öylece bakar, beyninden geçenleri anlamamı isterdi. Ertesi gün gitti. Arada kartları gelir uzak diyarlardan, hep Döngü'ye iyi bak, selametle…  diye biter cümleleri.

Döngü Colin Archer tasarımı 10 metrelik bir ahşap yelkenli. Dünyayı dolaşıp Gökova'da ölmeye karar veren kanser hastası bir denizciden kalmış ona. Bodrum'da küçük bir esnaf lokantası vardı arkadaşımın. Teknenin sahibi her gün yemeğini orada yermiş. Zamanla, beraber denize çıkmaya başlamışlar. Bir gün, "Tekne artık senindir"  demiş. O zamanki adı neydi, nasıl Döngü oldu anlatmadı, ben de üstelemedim. Ege Denizi'nde epey dolaştıktan sonra, İstanbul'da iş bulunca tekneyi de beraberce getirmiştik. Zaman zaman çıkar yelken yapardık, sonra da, anlattığım gibi bana bırakıp gitti.

Heike Roesel 

Eve gidecek mecalim yoktu. Döngü'nün kamarasında yatağa uzandım. Üstümde hâlâ  ameliyat kıyafetlerim vardı. Uzanırken cebimden kanlı kâğıt parçası düştü farş tahtalarının üzerine. O zaman hatırladım kâğıdı cebime sokuşturduğumu. Benim gözlerim de kan çanağına dönmüştü. Kâğıtta yazılanları okudum:

"Onun sırrı bu feryattadır. Fakat her gözde o sırrı görecek kabiliyet, her kulakta o remzi anlayacak kuvvet yoktur. O sırrı ancak istidada erenler, kâmilin lütfuyla istidat sahibi olanlar görür duyar anlar. Nitekim bedenle can da birbirinden gizli değildir; fakat bedensiz can görünmez. Can gayb âlemindendir. Adeta manadır; bedense duyulan sese, yazılan yazıya benzer. Mana somut mana olarak duyulamaz,  görülemez. Fakat yazıdan maksat, nasıl manayı anlatmaksa, bedenden maksat da ruhdur; ruhsuz bedenin hiçbir değeri yoktur." 

Çok derin sözlerdi. Kendini öldürmek isteyen adam mı yazmıştı bunları, başka bir metinden mi almıştı. Bu gizemi çok yıllar sonra yine uzun bir deniz yolculuğunda Mesnevi'yi okurken çözecektim. Mevlana'nın sözleriydi bunlar. Ama o gün çıktığım ağır nöbet, ölümle yaşam arasında giden ameliyatlar, yorgunluk, kendini vuran adamın bakışları yavaş yavaş kayboldu ve kendimi ağır bir uykuya teslim ettim.

Eski tip yuvarlak lumbozları vardı teknenin. Açık kalmış bir tanesi. Serin bir esinti uyandırdı beni, ya da rüya âleminin kapısından girmiştim, tam bilmiyorum. Ama yaşadıklarımın bilincinde olduğumu düşünüyorum, o kadar canlıydı yani. Lumbozdan içeriye gri bir duman süzüldü, teknenin içine yağdığında şekillenmeye başladı. Kanlı kâğıt parçasında yazılanlardan mı etkilenmiştim, gerçekten bedensiz bir ruh mu süzülmüştü lumbozdan içeriye?

Görünmeyen dünyadan görünen dünyaya bir akış. Belki de ben çıkmıştım kendi içimden dışarı astral âleme doğru. Ne oldu, nasıl oldu bilmiyorum, Döngü'nün kamarasında kendimi bir ruhla konuşurken buldum. Döngü'yü anlatıyordu bana. Evrendeki her şeyin, canlı ve cansızların bir döngü içre olduklarını. Evrenin sürekli bir akış halinde olduğunu. Hem hareket ettiğini, hem bitip tükendiğini, tükenirken de yeniden var olduğunu. Var edenin hem bir varlık hem de yokluk olduğunu. Var edenin tek olmadığını, biricik olmadığını, sonsuz ve çoğul olduğunu ve evrendeki tüm canlı ve cansızların o çoğulun bir zerresi olduğunu. 

Daha çok söyledi, konuşmadan söyledi, duymadan dinledim, anlamadan bildim. Uyandığımda -kaç saattir uyanıktım farkında değilim- kendimi Marmara Denizi'nin ortasında buldum, denizin üzerine çökmüş bir sisin içinde. Birazdan frişka bir poyraz kıpırdanmaya başladı uzaklardan. Elimi suya daldırdım, parmaklarımı dilime götürdüm, tuzlu suyu hissettim. Demek görünen dünyaya dönmüştüm. Döngü'nün yelkenleri basılmıştı, poyrazın önünde canlandı, kanatlandı. Gecenin karanlığında gökyüzünde yıldızlar parlıyordu. Her bir yıldızdan bize doğru akan dalgaların üzerine binmiş foton parçaları, dünyaya süzülen ruhlardı belki de. Dar anlamıyla anlamaya, içinde yaşamaya çalıştığımız hayat muhtemelen bildiğimizden de, hayal edebildiğimizden de çok fazlası, tıpkı ölüm gibi.

Artık yola çıkmıştım, dönmeyecektim, "kaç kere baştan başlanır" bilmiyorum ama yeni başlangıçlar, bekleyen mümkün gelecekler, ardımızda bıraktığımız mümkün geçmişler. Hepsi büyük bir bütünün parçacıkları. Hiç olmayabilirdik ama olduk. Madem olduk, sonuna kadar gidelim. Sonuna geldiğimizde son denen şeyin yeni başlayacak bir yol olduğunu bilerek akalım. Ben kimle konuşuyordum, kime anlatıyordum bütün bunları. Döngü'nün bir parçası olmuştum sanki. Bizi bekleyen biri vardı, hem önümüzde hem arkamızda. Belki de onları birleştirmekti kaderimiz. Anladım ki benim için sonun başlangıcıydı o gün. Moğol şamanın dediği gibi, bu yeryüzüne son gelişimdi. Büyük sırrın feryadına ermiş, erişmiştim. Kâmilin lütfuyla istidat sahibi olmuştu ruhum. Ben de sana doğru yola çıktım. Pruvamız neta, rüzgârımız kolayına olsun...