Son yıllarda dünyanın en kötü yönetilen ekonomileri listesinde mutlaka yer alan Arjantin'de sabrı taşan seçmenler, çılgınca vaatlerle kafalarını karıştırmayı başaran Javier Milei'yi başkan seçti. Arjantin ekonomisini krizden krize sürükleyen Peronist yönetimden kurtulmak için "El loco", yani "Çılgın Adam" diye tanınan Milei'ye sarılan seçmenlerin, yeni başkanın vadettiklerini yapmaya kalkışması halinde daha da büyük şoklarla karşılaşması ve ülke ekonomisinin tam bir kaosa sürüklenmesi kaçınılmaz görünüyor.

Javier Milei

Merkez Bankası kapanacak, ABD Doları kullanılacak

Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın hayranı olan Milei'nin çarpıcı vaatleri arasında Arjantin Merkez Bankası'nın kapısına kilit vurmak, Arjantin Pesosu'nu tedavülden kaldırıp yerine ABD Doları'nı ülke parası olarak kabul etmek, devleti ekonomiden çekmek, kamu harcamalarını budamak ve şirketlerin vergi yükünü düşürmek de var.

Milei'nin bu yönde adımlar atılması halinde piyasaların buna nasıl tepki vereceğini ve ülkede hayatın nasıl devam edeceğini düşünmek bile zor. Arjantin'in döviz rezervleri erirken son bir yıl içinde 300 Peso'dan 1000 Peso'ya tırmanmış olan doların ülke parası olarak nasıl fiyatlanacağı ve nasıl temin edileceği de bilinmiyor.

Kürtaj yasaklanacak, silah satışı serbest olacak

Meteliğe kurşun atan Arjantin'i model aldığı Trump'ın Amerikası'na benzetmek isteyen Çılgın Adam'ın vaatleri arasında kürtajı yasaklamak ve vatandaşlara silah satışını kolaylaştırmak da var. Arjantin'in yeni başkanı 1973-86 yılları arasında ülkeyi yönetmiş olan askeri yönetimi de özlemle yâd ederek askeri yönetimi eleştirenleri, dünyayı tehdit eden uluslararası sosyalist komplonun unsurları olarak niteliyor. Milei, küresel ısınmayı da "sosyalistlerin dünyaya kabul ettirdiği bir yalan" olarak görüyor.

İlk kutlayan Elon Musk oldu

Milei'nin seçim zaferini ilk kutlayanlardan biri dünyanın en tanınmış ve en şımarık milyarderi Elon Musk oldu. Musk yeni başkana gönderdiği mesajda, "Sizinle gurur duyuyorum ve Arjantin'i yeniden güçlü bir ülke haline getireceğinize inanıyorum," dedi.

Devletin ekonomiyi yönlendirmesine karşı çıkan ve seçim kampanyası boyunca yanında taşıdığı otomatik testereyle devleti budayacağını vadeden Milei, Hristiyan aleminin ruhani lideri Papa'yı "pis bir solcu", Çin Halk Cumhuriyetini "katil ülke" olarak nitelemekten de geri durmadı.

Demokrasi kime yarıyor?

Arjantin örneği son on yılda seçimli demokrasiden yararlanarak ülkelerinde "Tek Adam" rejimleri kuran liderlerin sayısını artırırken bunun nedenleri üzerinde yeniden düşünmeyi de gerektiriyor.

Küresel kapitalizmin etki alanını genişletmesiyle birlikte liberal demokrasinin etki alanının da genişleyeceği varsayıldı ama öyle olmadı. Dijital devrimin de katkısıyla farklı iletişim olanaklarına kavuşan kitleleri tatmin edecek yeni siyasi partiler ve liderler ortaya çıkamadı. Tarihsel miras ve din de dahil olmak üzere farklı unsurları ve popülizmi kullanarak kitlelere erişebilen siyasi liderler öne çıktı ve iktidarlarını konsolide etmek için demokrasiyi kullanmaya başladı. Arjantin'in yeni başkanı da şimdi bu oyunda şansını denemeye hazırlanıyor ama fazla başarılı olacağını hiç sanmıyorum.