Keman, içimize taammüden saldırsın diye icat edilmiş bir enstrüman. Lime lime eder parçalar göğsümüzü. Ses verdiği anda yayının üzerine diziliveren cümle anılarımızla perperişan eyler. Keman çalmaya başladığında dünya durur, zaman durur, mekân kristalleşir ve sanki bir an gelir çat diye kırılır. Keman, zamanı büker. Bizi o an bulunduğumuz yerden alıp en derin sızılarımıza çeker.

Her keman taksiminde ömrümüzün geride kalmış yıllarının bir muhasebesini yapmaya hemencecik itiveren kuvvetli bir güç vardır. İstediğimiz anda bize dilediğimiz şarkıları sağlayabilen müzik portalları içinden kendime birkaç şarkı bulayım, bulayım da ağrıyan yerlerime sarayım diye aranırken yine olan oldu: Onlarca rap, pop, rock, arabesk ya da hepsini başarıyla karıştırabilmiş günümüz şarkıları arasından geçip bir Avni Anıl bestesinin girişindeki keman taksimine takılıp kaldım. "Yalan Yıllar"ın girişindeki keman solo, yine tanıdık bir muhasebeyi başlatmakta gecikmedi. Bu dünyadan Avni Anıl geçti dedim içimden. O, şarkılarıyla gönlümüze köşkler kurabilen unutulmaz bestecilerimizdendi. Kısa dörtlükleri alıp kuyumcu gibi işleyerek o dört kısa mısrayı hayatlarımızda kocaman bir alanı kaplayan devasa eserlere dönüştürdü. Bir güfte ve beste simyacısıydı Avni Anıl. Güftenin manasına bestenin ruhunu ölçerek, biçerek, itinayla giydirdi. Başka türlü olmasına ihtimal veremediğimiz kusursuz şarkılar yaptı. Sözlerin kuvvetini makamla, usûlle güçlendirerek gülleler attı içimize. Düştüğü yere yerleşen ve gittikçe de oturduğu yeri açan, genişleten, yaşayan gülleler.

Şu hayatı seviyorsak onun şarkılarına tutunuyoruzdur çoğumuz: "Ah Bu Şarkıların Gözü Kör Olsun", "Rüya Gibi Uçan Yıllar", "Bir Ateşim Yanarım Külüm Yok Dumanım Yok", "Biraz Kül Biraz Duman", "Mihrâbım Diyerek", "Ağla Gitar Çal Gitar". Tüm bu eserlerin her biri kusursuz müzikal mimarileriyle sarsılmaz bir bütündür. İnce ince çalışılmış, bir harfin, bir hecenin, bir sözün, bestenin içindeki asli yeri bulununcaya dek emek verilmiştir. Türk Sanat Müziği makamlarında klasik kullanım örüntülerinin dışına çıkıp yüreğinin sesini duyana kadar ilerlemiş ve gönlünün kurgularına yer vermiş olsa da bu onun alamet-i farikasıdır. Ama buna rağmen şarkılarında eksik fazla bulunmaz, söz de ses de yerli yerindedir. O yüzden şarkıları, çok katlı görkemli binalar değil, yüksek ferah tavanları, cumbaları, geniş ve aydınlık pencereleriyle birer köşktür, bir sırça saraydırlar. Söz ve müziğin kol kola verip odalarına doluşup gezdiği, duvarlarına, tavanlarına çarparak dolaştığı bir köşkün içindeymişçesine kuşatılırız şarkılarını dinlerken. O şarkılar, bir melodik zenginlik içinde baş döndürücü bir mutluluk verir, rahat ettirir, huzur içinde yaşatırlar sakinlerini. İnsanın o ulaşılması en zor, en uzak yerini titretmek maksadıyla bilhassa yapılmışlardır.

Gönül adam, ses ve söz adam Avni Anıl

Gönül adam, ses ve söz adam Avni Anıl. Dünya; notalarla, duygularla örülü onlarca köşkü, gönlümüzün içine kurup kurup giden bu büyük adamı gördü. Örneğin, "Kaderimde Hep Güzeli Aradım" bambaşka bir şarkıdır. Sözler, sesini bulmuştur. Müthiş güftesinin taşıdığı mananın hakkı Nihavend olarak verilmiş, gökyüzüne merdivenler dayanarak bizi adım adım semaya taşıyıp oradan yeryüzüne baktırmıştır. Aslında bu eserde olduğu gibi bütün Avni Anıl şarkılarını, daha yolun başındayken aldığı kısa bir övgüye borçluyuz belki de…

Anıl, genç bir musiki heveslisi olarak Üsküdar Musiki Derneği'ne gidip gelmeye başladığı yıllarda ilk beste denemelerini Cemiyetin başkanı, besteci ve büyük bir keman üstadı olan Emin Ongan'a götürmüştü. Ongan, notaları inceledikten sonra, "Aman Avni, bunlar ne güzel şeyler" demişti Ona. Bugün gönlümüze inşa edilen Avni Anıl köşklerinin ilk tuğlası da o gün koyulmuştu belki de. Onun "Bir kadeh şarap gibi içilmiş şarkılar"ıyla gönlümüzü eğlendirebilme, hayatta kendimizi eyleme, oyalayabilme becerisini kazandık; "Bu Akşam Bütün Meyhânelerini Dolaştım İstanbul'un" ile "Kader Kime Şikâyet Edeyim Seni" ile öğrendik yaşamayı. Ruhumuzun boşluklarını onun nağmeleriyle bir güzel sıvadık, kapattık. Şarkılarından kuvvet bula bula yaşamaya devam ediyoruz. Ne güzel şey Avni Anıl şarkıları dinlemek…