Geçen sene Temmuz’da televizyon ekranlarında günlerce haberi yapılan Kaliforniya’daki yangını hatırlıyor musunuz?

Birkaç gün önce, Amerikan gazeteleri felakete bir çekiç darbesinin neden olduğunu açıkladı.

Taşrada oturan ellili yaşlarının ortalarındaki bir adam, arazisinde bir eşek arısı yuvası görmüş. Yuvanın deliğini tıkayıp arıları yok etmeye karar vermiş. Eline bir çekiç ve metal kazık alarak faaliyete geçmiş. Çekiç, kazıkla çarpışınca fırlayan kıvılcım yakındaki kuru otları tutuşturmuş. Rüzgâr da alevleri uzaklara taşımış. Ateş dağları, vadileri aşmış, bir türlü durdurulamamış, yüz binlerce dönüm ormanı ve yüzlerce evi kül etmiş.

“Burnuma duman kokusu geldi,” diye anlattı arı düşmanı adam New York Times’a.

“Başımı çevirdim. Yanı başım yanıyordu.”

Yangın aniden, bir hayalet gibi belirmişti.

“Yapabileceğim bir şey yoktu.”

Yapabileceği çok basit bir şey vardı aslında ve Kaliforniya tarihinin en büyük yangınlarından birine, o şeyi yapmadığı için neden olmuştu.

Yapabileceği o şey, arı yuvasına dokunmamaktı.

Adam arı sokmasına karşı alerjisi olduğu için deliği tıkamak istediğini söyledi. Ama arılar onun için bir tehdit değildi.

Bir arı yuvasının oluşması zaman alır. Arılar uzun zamandan beri arazide olmalıydılar. Bu süre içinde adamı sokmamışlardı.

Sokacakları da yoktu.

Arılar, genellikle bilinenin aksine, tehdit edilmedikleri takdirde saldırgan değildirler. İnsan veya başka bir canlıyı keyif için sokmazlar.

Saldırganlığın onların huyu olmaması dışında, iğnelerini gereksiz kullanmamalarının bir başka nedeni daha var:

Arı, iğnesini insana soktuktan sonra ölür. Onu, iğnesini geri çekmeye çalışmak öldürür. Ete gömülü olan iğne ile arı arasındaki çekişme her zaman arının karnının yırtılması ile sonuçlanır ve bu da arının sonu olur.

Amerikalı bunu bilmiyordu herhâlde. Ama bilseydi de deliği tıkamaktan kendini alıkoymazdı, sanıyorum.

Saldırganlık arının değil ama insanın özelliğidir.

Yeryüzündeki en insafsız, en bencil ve en duyarsız yaratık insandır. En aptal da odur, çünkü doğaya verdiği ölümcül zararın kendine yazdığı bir idam fermanı olduğunu anlamaktan acizdir.

Evler yeniden yapılacak. Orman 30-40 sene içinde eski hâline dönecek. Ama yangında ölen arılar, karıncalar, kelebekler, kuşlar, tilkiler ve diğer canlılar bir daha geri gelmeyecekler.

Amerikalıya gelince… Yangın başladıktan sonra eşek arısı yuvasını tıkamayı bıraktı mı, yoksa işini bitirdi mi, o konuda bir şey öğrenemedim.