1 - Araştırmacı Gazeteci kimdir?

Her gazeteci araştırmacıdır. Veya olmalıdır. Çünkü her haber araştırma gerektirir. Ama, araştırmacı gazeteci uzun ve derin araştırma yapma maharetine sahip kişiye denir.  Bu kişi deneyimli bir gazetecidir. Dürüsttür, çalışkandır, inatçıdır. Haksızlığa karşı içinde derin bir nefret ve isyan besler. Yansızdır. (Yansızlık taraf tutmamak değildir – incelenen olayda rol oynayan bütün tarafların görüşüne yer vermek demektir.)

Araştırmacı gazeteci, gazeteciliğin konser piyanistidir.

2 - Araştırmacı gazeteciliğin toplumlardaki yeri ve önemi nedir?

Dünyanın bütün ülkelerinde, ama en çok TC gibi demokratik olmayanlarda, hükümetler, generaller, şirketler, belediyeler ve genellikle gücü temsil edenler, halktan bazı şeyler saklar.

Hazır gıdalarda zararlı katkı maddeleri olabilir. İhaleler rüşvetle verilmiş olabilir. Aşılar bozuk olabilir. Aşırı ilaç kullanımı teşvik ediliyor olabilir.

Yetki sahipleri – bunlar hükümette, ticari hayatta veya başka herhangi bir sahada olabilir – güçlerini kötüye kullanabilir. Ahlâksız, hırsız olabilirler, yasaları çiğneyebilirler veya başka şekillerde başkalarına zarar verebilirler. Veya sadece yetersiz, yeteneksiz veya beceriksiz olabilirler. Yalancı olabilirler. Seçmene verdikleri sözleri tutmuyor olabilirler.

Bunlar ortaya çıkarılmalı ve teşhir edilmelidir. Bu, araştırmacı gazetecinin işidir.

Ahmet Şık Amerika’da olsa Pulitzer alırdı. Türkiye’de işinden oldu ve hapse atıldı

Toplum bu ve bunun gibi kendini ilgilendiren ama ondan gizlenen şeyleri bilme hakkına sahiptir.

Araştırmacı gazetecilik toplumun bu hakkını kullanma yoludur.

3 - Araştırmacı gazetecilik meslek itibariyle biraz da tehlikeli diyebiliriz. Bu işle uğraşan gazetecilerin bir kısmı tehditler alırken  ve hatta ülkemizde ve dünyada suikasta uğrayanlar varken bir gazetecinin bu işi yaparken motivasyon kaynağı sizce nedir?

Her ne pahasına olursa olsun yalan karşısında doğrunun, karanlık karşısında aydınlığın, haksızlık karşısında hakkın egemen olması isteği.

4 - Panama Belgeleri'nin ardından dünya daha şeffaf bir hale evrilir mi?

Hayır. Evrilemez. TC ve KKTC gibi ülkelerde üzerinde durulmaz bile. İleri demokrasilerde bazı önlemler alınır. Belki. Ama, servet vergilendirilmeden saklanacak delik bulmaya devam eder. Genellikle, hükümetler de bunu kolaylaştırır.

5 – Gazeteci olmak isteyenlere ne tavsiye edersiniz?

Türk demokrasisi ne ise Türk gazeteciliği de odur:  Kendine has. Orijinalin kötü bir kopyası. Bu nedenle Türkiye’de iyi gazetecilik yapma şansı hemen hemen yoktur. Gazeteciliğin en iyi standartları uygulanmaz. Hatta bilinmez. Türkiye’de bir gazeteci işini ne kadar iyi yaparsa kovulma olasılığı o kadar yüksektir.  Ahmet Şık bunun kanıtıdır. Amerika’da olsa Pulitzer alırdı. Türkiye’de işinden oldu ve hapse atıldı.

Böyle bir mesleğe girilir mi?

Bu kararı herkes kendi vermelidir.

Ben girdim ve hiçbir zaman, zaman ne kadar kötü olursa olsun, çıkmayı düşünmedim.

* Bir üniversite dergisinin sorduğu sorulara verilen cevaplardan.