Geçen hafta Bozcaada’ya gittim. Osmangazi köprüsü üzerinden Geyiklii oradan feribot ve Bozcaada.
Giderken Çanakkale boğazına yapılan köprünün devasa ayaklarını gördüm.
2023 metre orta açıklığıyla dünyanın en geniş köprüsü olacakmış.
Dönüşte Lapseki’den Gelibolu’ya geçtim. Pazartesi günü 11.30 dolaylarında. Beş/altı dakika bekledik arabalı vapura bindik.
Geminin yüzde 70’i kamyon ve TIR denen devasa araçlarla doluydu. Geçiş ücreti 60 küsur lira…
Feribot dolunca kalkıyor. Bu mevsim saat uygulaması yok.
Gelibolu’ya geçtim, gazetecilik damarım kapardı küçük bir esnaf araştırması yaptım. Sordum: "Rahat rahat geçtik, sizce bu devasa köprüye ihtiyaç var mı?"
Yanıt aşağı yukarı aynıydı, "Bayramlarda yoğunluk olur başka günlerde olmaz. Kışın feribot/arabalı vapur iki saatte bir kalkar?"
Neden!
Müşteri olmaz dediler, gemi kalkmak için yeterli araç bulamaz.
Biliyorsunuz ama hatırlatmak istedim. Bu yakadan o yakaya geçiş tek yerden değil.
Çanakkale-Eceabat var.
Çanakkale- Kilitbahir var.
Lapseki- Gelibolu var.
Seç beğen al durumu. Hepsi kışın sinek avlıyor. Yoğunluk sadece bayramlarda oluyormuş. Hadi temmuz ve ağustos aylarında da birkaç haftayı da ekleyelim.
O kadar.
Diğer günler, bin gemiye 20 dakikada karşıdasın, hadi beş on dakika bekledin diyelim. 30 dakikada...
Deniz yolunu işleten Gestaş. Kışın günde kaç araç taşıyordur, yazın kaç araç?
Bu soruyu şundan sordum:
Milyar dolar gömdükleri Çanakkale köprüsünü yapan müteahhit firmaya günde 30 bin araç garanti verildi de ondan...
Aralıkta da... Ocakta da... 365 günde 30 bir araç garantisi...
15 Euro +KDV...
KDV’yi geçtim 15 Euro bugünkü kurla 133 lira. Şu anda deniz yoluyla geçiş ne kadar? 60 küsur lira.
Günde 30 bin değil, 5 bin araç bile geçmiyor.
Cumhurbaşkanı "İnşallah 2022 yılında açacağız" dedi. Ben de diyorum ki; inşallah açmazlar. Çünkü açıldığı an kilometre çalışacak. Diyelim ki günde üç bin /beş bin araç geçecek. Ama hazinenin kasasında günde 30 bin araç geçiyormuş gibi Euro çıkacak.
Kara deliğin daniskası.
Esnaf diyor ki; bayramlarda yoğunluk oluyor. Yaz bayramları da artık bitti. Köprü açıldığında artık yaz bayramı olmayacak.
Ee, 30 bin aracı nereden bulacaklar?
Osmangazi köprüsü var. Tam kapasite ile çalışmıyor. 35 dolar + KDV’den yılda 14 milyon araç geçmesi garanti edilmişti 7 milyon araç geçti.
Müthiş bir hesap hatası, mühendislik yanılgısı değil mi?
Değil.
Bilerek garantiyi bu kadar yüksek tutuyorlar. Çanakkale köprüsünden günde 30 bin araç geçecek diyen tek kişi çıkmaz. O sözleşmeye imza atanlar dahil. O ihaleyi organize edenler dahil.
Peki neden böyle?
Rant!..
Bir dönem bazı gazeteci/yazar arkadaşlarımızın öve öve bitiremediği eski Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın Türkiye’ye attığı kazık!
Sadece köprüler mi? Tüneller de, havaalanları da aynı durumda.
Beton lobisi Türkiye’yi ele geçirdi, Türkiye inşaat üzerinden büyüme yöntemini seçti parayı toprağa gömdü.
Gidin Çanakkale köprüsünü görün. Gidin bir de deniz yoluyla karşı sahile geçin. Ne demek istediğimi anlarsınız.
Günah! O yükselen devasa köprü ayakları ekonomiye saplanan hançer. Mesele sadece müteahhitlere kıyak değil. O kadar basit olamaz. Kabul ediyorum, makine parkurunun aktif hâle getirilmesi, istihdam yaratılması, yan sanayinin ayakta tutulması gibi amaçları var.
Var da bedeli ağır.
Osmangazi köprüsü için ilk altı ayda hazine 1 milyar 750 milyon lira fark ödeyecek. Üstüne Çanakkale de binecek.
Bu arada Kuzey Anadolu otoyolunu niye yaptınız, kim için yaptınız, kaç araç geçişini ön gördünüz? O otoyolun amacı neydi?
Çanakkale köprüsü Kuzey Anadolu otoyoluna sekte vurur mu?
Fark etmez hepsi hazine garantisi altında. İster kullan ister kullanma, ister geç ister geçme...
Plansız, programsız öngörüsüz yatırım buna denir.
Binali Bey (yeri gelmişken geçmiş olsun) bu garantileri verirken, dolar/Euro üzerinden nasıl hesap kitap yaptıklarını bize tane tane anlatsa.
Diğerlerini geçtim, Osmangazi köprüsü tam kapasite çalışmadığı ortadayken aynı yere çıkan (Balıkesir/ İzmir yolu) Çanakkale köprüsünü neden yaptıklarını bir açıklasa.
Çok şey mi istedim!