Milletvekili Hasan Bitmez'in TBMM kürsüsünde hükümete yönelik; "Tarihin azabından kurtulsalar, Allah'ın gazabından kurtulamayacaklar, "dedikten sonra kalp krizi geçirmesi üzerine, "Allah'ın gazabı böyle olur," sözleri meclis kayıtlarına geçti.

Ancak Bitmez olayın ardından hayatını kaybedince, olay hem sosyal medyanın hem de uluslararası ajansların ilgisini çeken büyük bir habere dönüştü.

İlahi Adalet'in kozmik bir cezalandırma olduğuna inanmak TBMM'yle sınırlı değil.

Dünyada kozmik adalete inanan çok geniş bir nüfus var.  

"Ne ekersen onu biçersin" atasözünün hemen bütün kültürlerde bir karşılığı var.

İlahi adalet, kurumsal bir inanış olarak karma şeklinde İpek Yolu üstünden Hindistan ve Çin'den yayılmıştır.

Anglosakson dünyada; "şiirsel adalet," Ruslar'da, "Tanrı uyumaz," deyimleri yerleşiktir. Afrikalılar, İlahi Kanun'a (Vodun) uygun yaşamanın veya yaşamamanın sonuçlarının hem fiziksel hem de ruhsal alemde olaylar zincirini harekete geçirdiğine inanırlar.

Tarihin en büyük ilahi adaletinin 1,2 milyar Hristiyan'ın ruhani merkezi, sadece 600 vatandaşlı dünyanın en küçük devleti Vatikan'da yaşandığına inanılır.

İmparator Neron, MS 64 yılında, İsa'nın havarisi Petrus ve takipçilerini, bugünkü Vatikan'ın yer aldığı Roma, Luteren topraklarında yakalayıp, ters olarak çarmıha germişti. MS 4. yy.'da Petrus'un çarmıha gerildiği yerde, ters çarmıhı gösteren bir bazilika inşa edilerek, Romalıların yok etmeye çalıştıkları dinin küresel merkezi olması başlatılmıştı.

Tudors hanedanının sert kralı 8. Henry'nin, soyunu sürdürmek için, kendisine erkek evlat vermeyen karısı Anne Boleyn'i idam ettirip, Boleyn'in kraliçe olan kızının hiç evlenmeyerek Tudors hanedanını sona erdirmesi bir başka ilahi adalet mitine örnektir.

2019'da Endonezya, komşusu Malezya'nın palmiye yağı endüstrisini yakalamak için, yağmur ormanlarının büyük bir kısmını kesip, yakarak tarım arazilerine yer açtı.

Ancak bu korkunç kıyım dev yangınlara dönüştü. Yüzeydeki yangınlar söndürüldükten çok sonra bile yeraltında turba alanlar yanmaya devam etti.

Bütün bunlar Endonezya, Malezya, Singapur ve diğer birçok Güneydoğu Asya ülkesinin aylarca zehirli kalın dumanlarla kaplanmasına yol açtı.

Bir milyondan fazla insan hasar gördü, büyük kısmı hayatını kaybetti. Endonezya ekonomisi turizm, ulaşım ve ticaretin durmasından ötürü büyük yara aldı. İnananlar için açgözlülük doğanın ilahi adaletiyle ödetilmişti.

Adil bir dünyaya inanç BJW (Belief in a just world): İnsanların hak ettiklerini aldıkları ve aldıklarını hak ettikleri sistemidir. BJW'de dünyanın adil olduğu kabul edilir.  Bu nedenle, talihsizliklerin kurbanları kendi kaderleri için suçlanır; "Herkes başına geleni hak etmiştir, çünkü daha önce kendisi başkasına aynısını yapmıştır."  ("Ah" almak, bedduaya maruz kalmak, verilmiş sadakası olmak, v.b.) 

İnançlarımız dünyayı nasıl gördüğümüzü etkiler ama bize faydası olan inançlara daha açığız.

Sosyal hiyerarşilerde kaynaklar genellikle statülere göre dağıtılarak eşitsizlik desteklenir. Zenginlik ve itibarlı roller gibi ayrıcalıklar kaynaklar orantısız bir şekilde toplumun üst sınıflarına dağıtılır.

Bu dağılım, yalnızca fiziksel tahakküm veya politik sindirme yoluyla değil, ideolojik mitler ve inançlar yoluyla da desteklenir. 

Bu tür meşrulaştırıcı efsaneler, sosyal hiyerarşileri haklı çıkaran kültürel inançlardır.

Bunlar eşitsizliklerin kabul edilebilirliğini sağlarken diğer yandan ahlaki açıdan zorlayıcı kılan anlatılar haline dönüşür.

Pek çok bilimsel çalışma; kozmik adalete inanan bireylerin ayrımcılık, hastalık, yaşlanma ve suçtan etkilenenler hakkında daha olumsuz görüşlere sahip olduğunu ve yüksek sosyoekonomik statüye veya fiziksel çekiciliğe sahip olanlara ilişkin daha olumlu görüşlere sahip olduğunu bulmuştur.

"Herkes hak ettiğini alıyorsa çeşitli nedenlerle acı çekenler de bu acıyı hak etmektedir." karma inancı insanlara büyük ölçüde kişisel faillik ve sorumluluk atfeder.  

İnsanların ahlaki açıdan iyi olması için bir teşvik olarak bütün kültürlerde yer almaktadır. Çünkü haksızlıklara (nafile) direnmek yerine, cezasız kalmayacağı inancıyla teselli eder.

İlahi adalet inancı, ahlaki ve sosyal psikolojiyle ilgilidir. Çünkü bireylerin adalet, kimlik, statü ve ahlak hakkındaki düşüncelerini etkiler. Siyaset bilimi açısından bakıldığında inanışların, psikolojik ve kültürel tutumları nasıl belirlediğine dair bilgilerimizde derin bir boşluk görülüyor.

Son yıllarda akademisyenlerin kültürün, psikolojiyi nasıl etkilediği konusuna giderek daha fazla ilgi gösterdiğini görüyoruz

Ahlak psikoloğu Paul Bloom, psikolojinin dini görüşleri göz ardı ettiğini, inanç ve dini hiyerarşilerin daha ciddi bir şekilde ele alınmasının, psikolojinin yetersiz kaldığı alanları besleyeceğini düşünüyor.

Francis Fukuyama, inançların yükselişte olan bir politik fenomen olduğuna değiniyor: "Bu 'kültürel dönüşü' göz ardı etme hatasını sürdürsek bile karma doktrinine siyasi ilgi duymak, herhangi bir toplumda karar almayı anlamamızı sağlar."

İnançların toplumların yönetilmesindeki rolü üstüne çalışanlar, önümüzdeki çok uzun yıllar boyunca ilahi adaletin toplumsal eşitsizliklerdeki teselli gücünün artarak süreceği görüşündeler.