Küresel alanda etkili aktörler ve siyaset yorumcuları Aralık 2023'ten bu yana 2024'te dünyanın en geniş çaplı seçimlerinin olacağına dikkat çekiyorlardı.
Amerika Birleşik Devletleri, Meksika, Hindistan ve Endonezya gibi kalabalık ülkelerde yapılacak olan seçimlerle birlikte 2024, tarihteki en büyük seçim yılı olarak adlandırıldı.
Yaklaşan yerel seçimlerimizde dahil olmak üzere, 4 milyardan fazla seçmenin sandığa gideceği bir yıl olacak.
Dünya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan 64 ülkeden bahsediyoruz.
Elbette her seçimin kültürel özgürlükte veya şeffaf olacağı beklenmiyor.
Bazı seçimlerin sonuçları şimdiden kesin olarak belli.
Dünya Ekonomik Forumu'nun "Küresel Riskler Raporu 2024", yapay zekâ kaynaklı yanlış bilgi ve dezenformasyonu (ve bunların toplumsal kutuplaşmaya etkileri) göç, iklim değişikliği, savaş ve ekonomik zayıflığın önünde sıraladı.
Rapor, özgür seçim riskleri arasında en yüksek tehlikeyi "dezenformasyonun" kasıtlı siyasi çalışma olarak yayılmasını seçti.
Yapay zekânın seçim sonuçlarını bozmadaki etkisine ilişkin endişeler, "Yönetilmeyen yapay zekâ," gücünden kaynaklanıyor.
Raporun ortaklarından Marsh McLennan: "Yapay zekâ, geniş seçmen kitlelerini etkilemek için daha önce görmediğimiz modeller oluşturabilir. Bunun nasıl sonuçlanacağını izlememiz bizim için oldukça önemli ve ilk olacak," diyor.
Ocak ayında gerçekleşen Tayvan seçimi, bu dönemin işaret fişeği olarak kabul ediliyor.
Tayvan boğazında artan gerilim nedeniyle küresel göz altında olan adanın seçim sonuçları, Pekin'in şimdilik "kontrol arzusunu" ertelemesine yol açtı.
Yılbaşı'nda Bangladeş'te seçime gitti. Dünyanın en uzun süre görevde kalan kadın lideri olan başbakan Şeyh Hasina, muhalefetin boykot ettiği ve şiddet olaylarının yaşandığı seçimleri dördüncü kez kazandı.
Pakistan'da da ülkenin en popüler siyasetçisi, eski Başbakan İmran Han seçimleri yeniden kazandı. Ancak politik hanedanlara dayanmayan muhalefet partisi beklenmedik şekilde güçlendi ve ülke istikrarsız bir koalisyon hükümetine doğru gidiyor.
Her üç Asya seçimi de yoğunlaşan ABD-Çin stratejik rekabeti açısından oldukça kırılgan bir dönemi işaret ediyor.
Yorumcular çoğu ülkede seçim sonuçlarının başından belli ancak geleceğin belirsiz olduğu düşüncesindeler.
Yine de en önemli seçim; Mart ayında Vladimir Putin'in kesin kazanacağı Rusya'da olacak.
Ana muhalefet liderinin cezaevindeki tartışmalı ölümünün gölgesinde, Rus halkının onu desteklemeyi sürdürmesi yeniden analistlerin gündeminde olacak.
Kuşatma altındaki Ukrayna'da, Zelensky'nin popülerliğini sürdürdüğü ve yaklaşan seçimde yeniden aday olacağı biliniyor. Ancak 31 Mart'ta yapılması planlanan seçim ülkenin savaş koşullarından ötürü gerçekleşmeyebilir.
Seçimleri yaklaşan bir başka ülke; Birleşik Krallık.
14 yıldır iktidarda olan İngiliz Muhafazakâr Partisi seçimlerde yerini muhalefetteki İşçi Partisi'ne bırakacak gibi görünüyor.
Kasım ayında siyasetin doruk seçimi ABD başkanlık yarışı olacak. Trump'ın geri dönme ihtimali bir yıl önce göründüğü kadar uzak değil.
Henüz seçimden geçmiş El Salvador'da siyaset ilginç bir süreç izliyor. Geçen dönem, nüfusun yüzde 1'inden fazlasını tutuklayan Bukele, çetelelerle mücadele etmek için özel yetkileri genişleteceğini açıklarken; "Demokrasiyi ikame etmiyoruz çünkü ülkede hiçbir zaman demokrasi olmadı. El Salvador'da ilk kez demokrasi var. Bunu ben değil, halk söylüyor," diyor.
İronik olarak halk, asayişin otoriterleşmeyle sağlanmasını destekliyor.
Meksika, 2 Haziran'da ilk kadın başbakanını seçmeye hazırlanıyor. Claudia Pardo seçilirse, uyuşturucuya bağlı şiddetin ürkütücü ve siyasette çok güçlü bir ordunun olduğu ülkeyi yönetecek.
Venezuela, Panama, Uruguay birbiri ardı sıra seçime gidecek diğer Latin Amerika ülkeleri...
İklim değişikliği, Ukrayna savaşı nedeniyle kesintiye uğrayan tahıl tedariki ve Çin ile Rusya'nın artan ilgisi, dünyanın en hızlı büyüyen kıtası Afrika'yı yeniden şekillendiriyor.
2020'den bu yana, 2023'teki Nijer, Gabon dahil olmak üzere 8 Batı Afrika ülkesinde askeri darbe yaşandı.
Mali'de, Şubat ayında yapılması beklenen seçimler askeri yönetim tarafından süresiz ertelendi.
Güney Afrika, Gana, Mozambik, Madagaskar, Güney Sudan, Senegal, Ruanda, Moritanya, Botsvana, Namibya, Gine, Cezayir, Çad, Komorlar seçime giden diğer Afrika ülkeleri...
Şubatta seçim yapan Azerbaycan'da sonuç beklendiği gibi oldu. Kamboçya, Özbekistan, Güney Kore, Kuzey Kore, Sri Lanka, Gürcistan, Moğolistan, Butan, Komorlar, Solomon Adaları, Maldivler seçime hazırlanıyor.
Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan'da yaklaşan genel seçimleri milliyetçi Başbakan Modi'nin kazanması bekleniyor.
Endonezya'da kim kazanırsa kazansın yolsuzluk hakimiyetinde bir siyaset süregelecek.
İran, Suriye, Ürdün'de seçime hazırlanıyor.
Finlandiya henüz seçimden çıktı. Romanya Belçika Çek Cumhuriyeti, Portekiz, Belarus, Avusturya, Slovakya, Hırvatistan, Moldavya, Litvanya, Makedonya, İzlanda onu izleyecek diğer Avrupa ülkeleri...
Kitlesel göç baskısı altında popülizm, Avrupa'da zemin kazandı.
27 ülkeden oluşan AB için Haziran seçimleri, geleneksel partilerin, Ukrayna'ya askeri destek konusunda şüpheci olan popülist rakiplerini geride bırakıp bırakamayacaklarının bir işareti olacak. 400 milyondan fazla seçmen, 27 üye ülkede Avrupa Parlamentosu'nun 720 üyesini seçecek.
Sonuç olarak 2024 seçimler açısından rekorların kırılacağı ve buna bağlı olarak siyasi sonuçların beklenmedik şekilde gelişeceği tarihi bir yıl olacak.
Şimdiden söyleyebileceğimiz en ironik trend, halkların "huzur" için demokratik yollarla otoriter yönetimler seçmesi olduğudur.
Mehmet Önal Kimdir?
Mehmet Önal İstanbul'da doğdu. Hukuk lisans ve yüksek lisans tahsilinden sonra İngiliz Parlamentosu ve Atlantik Konseyi'nde çalıştı. İzleyen dönemde enerji sektöründe çalışmaya başladı. Ticari görevlerden sonra enerji dönüşümü ve iklim değişikliği kamu politikaları üzerine uzmanlaştı.
Avrupa Birliğini'nin teknik iklim değişikliği danışman organı olan Sıfır Emisyon Platformu'nda ve İngiltere'de Karbon Yakalama ve Depolama Derneği'nde görev aldı. İklim değişikliği temalarında Avrupa'da, Orta Doğu'da ve Asya'da birçok devletin yürüttüğü çalışmalara katıldı.
Profesyonel olarak kamu politikaları ve siyasi gelecekler üzerine senaryo çalışmalarında yer alıyor, büyük toplumsal gelişmeler, sosyolojik değişimler, insanlık için varoluşsal tehdit oluşturan etkenler ve küresel jeopolitik konular üzerine kafa yoruyor. Enerji sektörü profesyoneli olarak Londra ve İstanbul'da yaşıyor.
|