01 Aralık 2024

Hafıza mekanizması

Hatırlamak mı daha karanlık yoksa unutmak mı?

Bir gün boyunca pek çok uyarana maruz kalıyoruz. Bu uyaranlar arasından ilgimizi çekenlere de farkındalıkla dikkatimizi yöneltiyoruz. Belli bir yöne dikkatimizi yönelttiğimiz anda da beynimizin enerji alanı olarak tarif edebileceğimiz zihnimizde yoğun bir elektriksel faaliyet başlıyor.

Beynimizde milyarlarca nöron (sinir hücresi) bulunuyor.

Duyularımız aracılığıyla ulaştığımız her yeni uyaranla beynimizde sinir hücreleri ateşleniyor. Hebb Kanunu’nun da belirttiği üzere ‘Birlikte ateşlenen sinir hücreleri birlikte bağlanıyor’ ve bu ateşlenmeler sonucunda yeni bağlantılar kuruluyor.

Gerçekleşen bu sinaptik bağlantılar bilgi aktarımını sağlıyor ve örümcek ağına benzer bir yapıda beyin ağları oluşuyor. Bu ağlar da öğrenme ve hafıza gibi beynin bilişsel işlevlerinin temelini oluşturuyor.

2015 yapımı Oscar ödüllü Ters Yüz (Inside Out), hafıza oluşumunu çok renkli ve basit bir dille anlatan bir animasyon film. Eğer animasyon filmlerine meraklıysanız hafızanın oluşumunu renkli anı toplarıyla anlatan bu filmi mutlaka izlemenizi ve etrafınızdaki küçük çocuklara da izletmenizi tavsiye ederim.

Serenita Buluşmaları, Oya Baydar ve ‘Hatırlamanın ve Unutuşun Kitabı’

Hafıza demişken, geçtiğimiz günlerde tanışmaktan onur duyduğum, gazeteci ve edebiyatçı kimliğine, mücadeleci karakterine, yaşam deneyimi ve enerjisine, hayran kaldığım sevgili Oya Baydar’ın son kitabı ‘Hatırlamanın ve Unutuşun Kitabı’ adlı kitabını da ilgilenenlerle paylaşmak isterim.

Yazılarını beğenerek takip ettiğim değerli yazar Oya Baydar ile SES, Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nde gerçekleşen ‘Serenita Buluşmaları’nda tanışma fırsatım oldu. 

Serenita Buluşmaları, Oya Baydar

Sevgili Gülseren Onanç’ın kurucu başkanı olduğu SES, Eşitlik ve Dayanışma Derneği yeni bir feminist bakış açısı ile dünyayı anlamaya ve anlamlandırmaya çalışan, umudun yaygınlaşmasına, direnişin ve dayanışmanın desteklenmesine katkı sunan, dünyadaki kadın SES’lerini memlekete, memleketin kadın SES’lerini de dünyaya duyurmaya çalışan bir dernek ve kadın platformu. Derneğin çatısı altında bulunan ‘Serenita’ adlı mekânda derneğin yolculuğuna ve amacına katkı sunacak, ilham dolu buluşmalar gerçekleşiyor.

SES, Eşitlik ve Dayanışma Derneği

Gülseren Onanç’ın nazik daveti ile katıldığım Serenita Buluşmaları’nın son konuğu Oya Baydar’dı. T24 ve Gazete Oksijen yazarı Ebru Dedeoğlu ile söyleşi şeklinde gerçekleşen buluşmada, Oya Baydar kitabı ile ilgili olarak samimi paylaşımlarda bulundu.

Söyleşi boyunca Baydar, ‘Hatırlamanın ve Unutuşun Kitabı’yla bir farkındalık yaratmaya çalıştığının defalarca altını çizdi. İnsan olarak hafıza-bellek ilişkimizi irdelemeye çalıştığını ve kitabın konusunun bireysel hafıza, suçluluk ve iktidar olduğunu belirtti.

Konu hafıza olunca, bu vesileyle beyne dair yaptığı araştırmalar ve bilim insanlarıyla yaptığı görüşmelerinin kendini nasıl da yepyeni bilgilere açtığını heyecanla paylaştığında seksenlerinin ortalarına merdiven dayamış bu değerli edebiyatçının öğrenmeye duyduğu heyecana ve yaptığı işe duyduğu saygıya ve aşka bir kere daha hayranlık duydum.

Oya Hanım’ın hayat yolculuğundan, kitabı yazma sürecine, aile tarihinden memleketin tarihine ve hallerine dair duygularını ve düşüncelerini bizlerle paylaştığı ve sorularımızı samimiyetle yanıtladığı bu unutulmaz buluşmayı kendinin de masamızı şereflendirdiği hayat, kahkaha ve muhabbet dolu bir akşam yemeği ile sonlandırdık.

Oya Baydar ve İlksen Utlu

Söyleşi sonrası çarpıcı bulduğum ve üzerine düşündüğüm bazı soruları sizlerle de paylaşmak isterim. Bu soruları belki siz de belleğinizle olan ilişkinizi sorgulamak için kendinize sorabilirsiniz. Bu sorulara vereceğiniz cevaplar sizde de kendinize ve belleğinizle olan ilişkinize dair yeni farkındalıklar geliştirebilir.

- Hatırlamak mı daha karanlık yoksa unutmak mı?

- Hafıza yalancı olabilir mi?

- Hafızamızı ve başkalarının hafızasını istediğimiz gibi yoğurabilir miyiz?

- Hafızamız başkaları tarafından manipüle edilebilir mi?

- Ülkenin resmi tarihi ve gerçek tarihi arasındaki fark bizleri ve yaşamlarımızı nasıl etkiliyor?

Müzik önerisi

Bu sorular üzerine düşünürken bir yandan da Tingvall Trio’dan ‘In Memory adlı eseri dinlemenizi önerebilirim.

Keyifli dinlemeler ve iyi pazarlar dilerim.

İlksen Utlu kimdir?

Çukurova'da doğdu ve büyüdü. Orta ve lise eğitimini Tarsus Amerikan Koleji'nde tamamladı.

Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünden mezun oldu.

10 yıl İngilizce öğretmenliği yaptı.

Eğitim yolculuğu son yıllarda farkındalık çalışmaları alanında devam ediyor.

Bir eğitimci ve hayat öğrencisi olarak hayatın içinde yaptığı gözlemleri ve farkındalık üzerine yaptığı çalışmaları harmanlayarak, insan gelişimine ve iyi oluş hallerine katkıda bulunmak üzere kitaplar yazıyor.

Yazarın "Üzüntü ile Neşe, Gezerler Hep El Ele' ve "Ahenk İçinde' adlı kitapları bulunuyor.

 

Yazarın Diğer Yazıları

Hayatı izlemek yerine ona dokun

Teknolojinin hayatımızdaki yeri her geçen gün büyürken, son yıllarda ekran bağımlılığı kaynaklı pek çok fiziksel ve duygusal sorunla karşılaşır olduk

Ürkütücü gençlik sevdası

Hedef sağlıklı yaşamak mı yoksa genç ve güzel kalmak mı?

Şehir yıkıldı ama umut ayakta

Yaşam buradayım diyor! Hatay’da hayat devam ediyor!

"
"