27 Ağustos 2010

TOPARLANMAYI BOZAN GÖSTERGELER

2007 yazında ABD konut piyasası ile başlayan ve katlanarak büyüdükten sonra küresel krize dönüşen süreç...

2007 yazında ABD konut piyasası ile başlayan ve katlanarak büyüdükten sonra küresel krize dönüşen süreç, yerini 2009 başından itibaren toparlanmaya bıraktı. Bu süreçte AB’de başlayan borç sorunu yaklaşık iki ay piyasaların yönünü yeniden aşağı çevirse de 2010’un ilk çeyreğinin sonuna kadar toparlanma sürecinin devam ettiği gördük.
Ancak Nisan ayından itibaren ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinden kısmi bozulma işaretleri gelmeye başladı. Konut piyasası bir türlü canlanmayan Amerikan ekonomisinin hız kesmeyen başka bir zaafı ise istihdam piyasasının düzelmemesiydi. İşsizlik oranında binde beş oranında bir gerileme olsa da hala krizin en derin günlerine çok yakın olan ABD’de, son haftalarda işsizlik sigortası başvurularındaki artış moralleri bozdu. Bu süreçte, AB istihdam piyasasında düzelmenin emaresi olmadığı gibi bazı ülkelerde işsizlik oranının artmaya devam ettiğini gördük.
Tüketici güveni her iki ekonomide de önemli bir gösterge olsa da, bu göstergenin ABD ekonomisini ve piyasalarını etkileme kapasitesi daha yüksek. ABD’de 2007-2009 döneminde çok sert gerileyen tüketici güven endeksi toparlanma sürecinde ılımlı bir yükseliş göstermişti. Ancak son dönemde yine hızlı bir bozulma eğilimine girdi. AB tarafında tüketici güveni ABD’deki kadar sert gerilemediyse de, toparlanma sürecinde de dişe dokunur bir iyileşme gösteremedi. Almanya’nın bu noktada farklı bir performans gösterdiğinin altının çizilmesi gerekir. Ancak bu AB’nin geneline yayılamayan bir iyileşmeydi.
Büyüme, bütün dünyada olduğu gibi; hem ABD hem de AB için önemli bir sorun. Ancak, kriz döneminde AB ekonomilerinin ABD’nin iki katına yakın küçüldüğünü biliyoruz. AB açısından karamsar olmamızı gerektiren şey, bu zayıf performansın 2010 ve 2011’de de devam edecek olması. ABD’de ise, 2009’un son ve 2010’un ilk çeyreğinde gösterilen yüksek performansın bugün açıklanacak  olan 2. çeyrek verisi ile bozulacağını göreceğiz. 3. Çeyrekte de büyüme büyük olasılıkla zayıf gelecek.
Şimdiye kadar okuduklarınız her iki ekonominin ortak sorunlarıydı. Fakat AB’nin ve ABD’nin kendine has sorunları da var. Örneğin ABD ekonomisi için mal siparişleri ve konut verilerinin önemli birer gösterge olduğunu biliyoruz. AB için öne çıkan sorun ise üye ülkelerin dev borç sorunu.

ABD konut piyasası bu hafta açıklanan veriler ile son yılların en kötü performansını gösterdi. Hatta, yeni ev satışları 1963’ten beri en düşük düzeyinde. Mal siparişlerinin de beklentilerin çok altında kalması önümüzdeki aylara yönelik beklentilerin bozulmasına neden oldu.
AB tarafının müzmin sakatlığı, kendi ağırlığının kat kat üzerinde yük taşıyor olması. Fakat buna rağmen hem kendisi hem de taşıdığı yükün sahipleri, önündeki dik yokuşa tırmanabileceğine inanıyor. 
Bazıları zaten kötü olan bu göstergelerin bir kısmı ise son aylarda aralıklarla bozulmaya başladı. Görünüm bunun bir süre daha devam edeceği yönünde. Hal böyleyken piyasaların da bu sürece paralel hareket etmesini beklemek bana en olası seçenek gibi görünüyor. 



Yazarın Diğer Yazıları

5 yıl önce, kaç yıl sonra

Dün, küresel krizin 5. sene-i devriyesini idrak ettik. Lehman Brothers\'ın 15 Eylül 2008\'deki iflas başvurusunun üzerinden 5 yıl geçti

İkinci çeyrekte büyüme ne olacak?

2013 için birçok uluslararası kurum parlak bir yıl tahmini yapmamıştı. Fakat son beş yılda alıştığımız üzere, bu pek de parlak olmayan tahminler, yıl içinde daha kötüleri ile revize edildi

Turizmde yılın ilk yarısı nasıl geçti?

Dünyanın 6, Avrupa’nın 4. en çok yabancı turist çeken ülkesi olduğumuzu eminim çoğunuz biliyorsunuz.

"
"