TÜİK geçen Cuma günü, Mart 2009 sanayi üretim endeksinin 95.9 olduğunu açıkladı. O gün yorumlar çeşitliydi. Bazıları sana üretiminin sürünmeye devam ettiğini, çöktüğünü düşünürken, bazıları ise düşüşün sona erdiğini savunuyordu.
Gelin bakalım hangisi doğru.
Sanayi üretim endeksi Ağustos 2008’de, küresel krizin etkileriyle gerilemeye başlamıştı. Bu bakımdan Türkiye sanayi sektörü üretiminde gerileme ABD ve Euro bölgesine göre daha geç, Japonya ile aynı ay başladı
TÜİK geçen hafta Cuma sabahı Mart 2009 dönemi sanayi üretim endeksinin 95.9 olarak gerçekleştiğini açıkladı. Endeks bir ay önce 84.8 düzeyindeydi. Geçen yılın Mart ayında ise 121.2 idi. Siz bundan ne anlam çıkarırsınız?
Sadece aşağıdaki grafiğe bakarak düşüşün sona erdiğini söylemek mümkün değil. Ama kötüleşmenin devam ettiğini söylemek için kör olmak gerekir.
Durum şu: Geçen yıla göre kötü, geçen aya göre iyi durumdayız. Sanayi üretimi geçen yılın Mart ayının %20.8 gerisinde. Ancak geçen aya (Şubat 2009) göre ise %13 daha fazla üretim yapıldı. Böylece, Ağustos 2008’den beri ilk kez sanayi üretimi, bir önceki aya göre ciddi bir artış gösterdi.
| SUE |
Önceki Yıla Göre Değişim |
Önceki Aya Göre Değişim |
Mart 2008 |
121.2 |
2.53 |
9.09 |
Şubat 2009 |
84.8 |
-23.67 |
-4.29 |
Mart 2009 |
95.9 |
-20.87 |
13.09 |
Sanayi üretim endeksinde bu ay bir iyileşme olması çok sürpriz değil. Bunun en önemli nedeni, Mart ayında hem mali piyasalarda hem de ticari hayatta canlanmanın başlaması. ÖTV ve KDV indirimlerinin de etkisiyle, bireysel tüketimde başlayan canlanma, önce satışlara sonra kısmen üretime yansımış görünüyor. Hatta, Mart ayında alt sektörlerdeki en büyük artış, %27 ile motorlu kara taşıtlarında yani otomotiv sektöründe.
Mart ayında iletişim araçları üretim endeksi %27, metal eşya %19, mobilya %16 yükselmiş. Hiçbir alt sektörde gerileme olmaması da iyi bir işaret olarak görülebilir. Ancak, gıda, ana metal, giyim ve makine sektörlerindeki üretim artışı ortalamanın altında kalmış.
Gelecek ay açıklanacak olan Nisan ayına sanayi üretiminde ve Temmuz’da açıklanacak Mayıs ayı verisinde, bu ay başlayan iyileşmenin devamını göreceğimizi düşünüyorum. Üç ay peş peşe gelecek artışın büyüme oranına olumlu etki edeceğini de unutmamak gerekir. Ancak, bu verilerden sonra yaz aylarına ait sanayi üretim verilerinin (sonbaharda açıklanacak) yeniden hız kestiğini görmemiz sürpriz olmaz.