Duymuşsunuzdur, yeni bir küresel belamız daha var: Domuz Gribi!
Meksika’da başladı, ABD ve Kanada’ya da sıçradı ve şu ana kadar yüzden fazla insanın ölümüne neden oldu.
Dün gün boyunca, domuz gribi haberlerini gazetelerin sadece dünya ya da sağlık sayfalarında değil, aynı zamanda ekonomi sayfalarında da gördük. Muhtemelen bu sabah da benzer bir tabloyla karşılaşırız. Ekonomi sayfalarındaki ana tema şu: “Domuz gribinin ekonomileri olumsuz etkileyeceği haberleri borsalara satış getirdi ve endeksler günü düşüşle kapadı.”
Bu tip bir sorun, normal (krizin olmadığı) şartlarda ortaya çıksaydı, bunun borsaları düşürdüğü haberine ancak gülünebilirdi. Ancak, bu şimdi pek de mümkün değil. Tam da piyasada ‘acaba dip görüldü mü?’, ‘yükseliş başlıyor mu?’ söylentilerinin yayılmaya başladığı son haftalarda, domuz gribi piyasalar için bir sorun olabilir endişesi yayılıyor. Çünkü hükümetler, mali kaynaklarını krizle mücadeleye tahsis ediyorlar ve birçoğunun mevcut kaynakları bu tür beklenmedik ve büyük bir sağlık krizinden korunma için yeterli değil. Yeterli olanların ise bu konu da istekli olduklarını söylemek zor olur. Buna rağmen Avrupa ülkeleri hastalık henüz kendi topraklarında görülmemiş olsa da korunma önlemleri almak için görüşmeye başladılar.
Hükümetlerin kısıtlı kaynaklarını ekonomik krizler mücadele için kullanmak yerine kısmen de olsa sağlık krizine yönelik kullanma ve bunun da ekonomik toparlanmayı geciktirme olasılığı piyasaları aşağı çeken ana unsur oldu.
Bu olasılıklara katılmakla birlikte, ben, sorunun kısa vadede küresel ekonomiyi kötü etkileyeceğini düşünmüyorum. Hastalık bugünlerde değil de birkaç ay önce ortaya çıkmış olsaydı yukarı da kısaca özetlemeye çalıştığım piyasanın endişesi çok daha zayıf kalırdı, hatta belki de hiç umursanmazdı. Ayrıca, hastalığın getirdiği kötü havaya rağmen, dün gece ABD borsaları kilit düzeylerin altına inmemesi de iyi bir işaret.
Söylediklerim, borsa endekslerinin düşmeyeceği anlamına gelmiyor. Hatta, önceki yazılarımda da birkaç kez ifade etmeye çalıştığım gibi, borsalarda yeniden düşüş sürecinin başlayacağı günlere az kaldığını düşünüyorum. Ancak bu düşüşün nedeni domuz gribi olmayacak.
Bu arada, unutmadan şunu da bilginize sunayım, dün yabancı borsalarda en fazla yükselen hisse senetlerinin çoğu ilaç şirketlerine aitti. Dün piyasalardaki olumsuz hava ilaç şirketlerini pek etkilememiş görünüyor. Ne demeli? ‘İşte piyasa böyle bir şey’.