Son bir ay içinde Avrupa’dakiler çoğunlukta olmak üzere dünya borsaları büyük oranda geriledi. Almanya borsa endeksi yüzde 27, Fransa borsa endeksi yüzde 21, İtalya borsa endeksi yüzde 30'dan fazla düştü. İtalya ve Yunanistan'da faizler Euro tarihinin en yüksek düzeyine ulaştı. Kredi temerrüt riskleri de öyle.
Dikkatinizi çekti mi bilmem; son onbeş günde ise bu krizin (son bir ayı kastediyorlar) 2008 Lehman sonrası dönemden daha riskli ve daha tehlikeli olduğunu iddia edenler çoğaldı. Daha  önce yazdıklarımı yineleyerek vaktinizi almak istemem; ben bu iddianın çok abartılı olduğunu düşünüyorum.
ABD ekonomisinin içinde bulunduğu durum gösterilenden daha iyi. Ne bankalar, ne şirketler 2008'den riskli. Durumu olduğundan karamsar yansıtmaya çalışanların yeni bir parasal genişleme başlatmak niyetinde olduklarını söylemek için kahin olmaya gerek yok. Demokrat-cumhuriyetçi kavgası da hızını kesmiş görünüyor.  Avrupa'dan daha dinamik yapıdaki ekonomisi ABD'nin krizden çıkış sürecindeki hızını artıracaktır.
Ancak Avrupa için bunu söylemek çok çok zor. Günü kurtarmaya yönelik gelgitli adımlar yerine uzun vadeli ve yüksek katılımlı kararlar almadıkça Euro Bölgesi kumda debelenmeye devam edecek. Euro sistemi geçen yıl yönünü kaybetti; yeniden kendine gelmesi için bugün adım atmış olsa en az bir yılı daha var. Yunanistan 2008'deki yurtiçi hasılasına muhtemelen 2017 de ulaşacak. İtalya, İrlanda, Portekiz, İspanya ise 2012'den önce 2008'in üzerine çıkamayacaklar.
Bununla birlikte dün İtalya ve Yunanistan’ın kemer sıkma tedbirleri konusunda yasal adımları atması, Almanya Anayasa Mahkemesi’nin zor durumdaki Euro Bölgesi ülkelerini kurtarmaya yönelik uygulamaların iptal talebini reddetmesi kısa dönemde Euro Bölgesi için olumlu gelişmeler. (Ayrıca sıklıkla dile getirilen bir ülkenin euroyu terketme olasılığı aslında korkulduğu kadar fazla olumsuz etkiye sahip olmayabilir. )
Üstüne bir de bugün Obama tarafından 300 milyar dolar civarındaki istihdam  paketinin açıklanacak olması dünden başlayarak piyasaların bir süre olumlu bir seyir izleyeceklerini ve geçen ayki zararların bir kısmını kapatacaklarını gösteriyor.
Büyük bir sürpriz olmazsa Eylül ayı borsalar için sonbaharın değil ilkbaharın işareti olabilir.

Altın düşecek dolar yükselecek

Onz altın fiyatı son iki  haftada önce 1910 dolara yükselip ardından 1700 dolara düşen ve sonra yeniden 1910 dolara yükselen altın dün akşam 1800 dolara kadar geriledi. Eğer altın fiyatı 1750 doların altına inerse 1600 dolara kadar düşebilir ve bu düşüş çok hızlı olur.
Son on gündür, birçok para birimine karşı değer kazanan dolar, dün nispeten iyileşen ekonomik görünüm ile değer kaybetti. Şimdi söyleyeceğim bu ilişkiye ters düşüyor gibi görünebilir ama ekonomik görünümdeki iyileşme devam ederse, altının düşerken doların hızla değerleneceği bir süreç yaşayabiliriz. Bu süreçte dolar diğer paralara karşı değerlenirken TL' ye karşı az da olsa deger kaybedecektir.
Aslına bakarsanız altın-dolar  ilişkisi uzun yıllardır devam eden ancak 2008 yılında başlayan krizle kopan bir ilişkiydi. Dolar ve altın fiyatı ters yönde yüksek korelasyonla hareket ederdi. Normalleşme başlayınca bu ilişkinin yeniden ve hızla yeniden kurulacağını göreceğiz.